شايد بعدا هوا كمي هم گرم و سرد شود ولي از همين روزها ديگر بايد سوز سرما شكسته باشد. «بايد» يعني كه سالها و قرنها اينطور بوده است كه دهم بهمن دوره سرماي سخت تمام شود و در مسير كمي ملايمتر شدن هوا قرار بگيريم.
ميگويند قرنها پيش، زماني كه زندگي مردم از راه كشاورزي ميگذشت در ايران تقويمي باستاني وجود داشت كه هر سال را به جاي 4 فصل مساوي فقط به دو فصل گرم و سرد تقسيم ميكرد. فصل گرم طولانيتر بود و از ابتداي فروردين تا آخر مهر ادامه داشت. فصل سرد از اول آبان شروع ميشد و هر روز هوا سردتر ميشد. وقتي 100روز از اول اين فصل ميگذشت و 50روز باقي ميماند، سرما ناگهان كم ميشد. بايد هم فصل گرم طولانيتر باشد زيرا ايران در منطقه نسبتا گرمي قرار گرفته است.
فرضهاي ديگري هم هست كه ارتباطي مستقيمي با دماي هوا ندارد. در شاهنامه آمده است كه در اين روز هوشنگ، سنگي به سوي مار سياه بلندي پرتاب كرد كه به سنگ ديگري خورد و جرقهاي كه از برخورد آنها درخشيد براي نخستين بار آتش را روشن كرد. مار فرار كرد ولي آتش باقي ماند و بشر آن را در اختيار گرفت. جاي ديگري آمده است كه در اين موقع جمعيت نسل انسانها از نخستين زن و مرد گيتي به 100نفر رسيد.
با مقياس امروزي 100نفر براي تمام زمين خيلي كم است. اگر همه آنها در زمين پراكنده شوند احتمالا هيچ وقت يكديگر را نخواهند ديد. اگر دور هم جمع شوند قبيله كوچكي ميسازند كه براي دوام و بقا بايد كارهاي زيادي ياد بگيرند. همان كسي كه آتش را روشن كرده است بايد آهن را از سنگ استخراج كند و براي كشاورزي خيش و داس بسازد. وقتي كشاورزي شروع شد بايد زمان كاشت و برداشت را ثبت كرد و مناسبتهاي مختلفي ساخت تا همه دستهجمعي كار در مزرعه را شروع كنند. نهر بسازند، دامداري كنند و براي خود خانه برپا كنند. همه بايد ياد بگيرند كه چطور آتش روشن كنند و براي خود غذا بپزند. اينطور است كه تعداد آدمها بيشتر ميشود و خانهها به روستا و روستا به شهر تبديل ميشود. كشف آتش به سرما پايان ميدهد و راه زندگي در شرايط سخت طبيعت را باز ميكند. البته آن موقع هنوز هم تعداد انسانها كم بود و نتوانسته بودند شهرهاي بزرگ بسازند و سد بنا كنند يا با سوزاندن ذخيرههاي زير خاك رشتههاي دود سياه بلند را به آسمان بفرستند.
شايد آن موقع كه جمعيت زمين فقط 100نفر بود هنوز انسانها كم بودند و تغيير دما بعد از روز دهم احساس ميشد اما حالا كه جمعيت از 100نفر به 7ميليارد نفر رسيده و هرچه كه روي زمين بود تسخير شده ديگر نسبت روزهاي گرما و سرما هم تغيير كرده است.