هر كدام از ما در اين فضا هدفي داريم كه بايد سعي كنيم با رعايت اصول‌مان و بدون آسيب زدن به‌خودمان يا ديگران به آن برسيم. حواس‌مان باشد، هزينه‌اي كه بابت رسيدن به هدف مي‌پردازيم، بيشتر از ارزش هدف نباشد! نكند سر بلند كنيم و ببينيم «من»ِ مجازي‌مان فرسنگ‌ها دور از «من»ِ حقيقي‌مان دارد به ناكجاآبادي مي‌رود كه اصلا قرارمان نبوده!
- در انتخاب عكس پروفايل خود حساس باشيد!
عكس پروفايل شما، مانند ارائه بليت، نشانه شخصيت شماست! خوش‌تان بيايد يا نيايد، ديگران در نخستين برخورد با عكس پروفايل شما، در مورد شما و اينكه تا چه‌حد مي‌توانند به شما نزديك شوند، قضاوت مي‌كنند. تا حد امكان عكس خودتان را روي پروفايل‌تان تنظيم نكنيد چون قابل ذخيره‌سازي و خداي ناكرده قابل سوءاستفاده است. اما اگر فكر مي‌كنيد خيلي مهم هستيد و بايد حتما اين واقعيت را به ديگران گوشزد كنيد، يك عكس مات يا از نماي دور قرار دهيد. واقعا نيازي به كلوز آپ و كيفيت Full HD نيست! اگر به اندازه‌اي كه خودتان فكر مي‌كنيد مهم باشيد، از دور هم معلوم مي‌شود.
- مواظب لايك زدن و كامنت گذاشتن‌تان باشيد!
اينكه در مورد چه عكس يا متني ابراز لطف مي‌كنيد و از خودتان لايك يا كامنت به جا مي‌گذاريد، يك مسئله است و اينكه چه‌كسي آن عكس يا متن را منتشر كرده، مسئله ديگري. گاهي توجه نشان‌دادن شما به مطلبي كه فرد خاصي منتشر كرده، حواشي بعدي به‌دنبال دارد كه ممكن است باعث دردسر و عواقب ديگري برايتان شود. گاهي هم موضوع، ناشر مطلب نيست، خود مطلب است! شايد بهتر باشد وانمود كنيد بعضي مطالب يا عكس‌هاي پست‌شده دوستان‌تان را اصلاً نديده‌ايد! هم شخصيت خودتان حفظ مي‌شود و هم رويتان تو روي هم باز نمي‌شود! شتر ديدي، نديدي!
- مواظب چشم‌هايتان باشيد!
اين طفلكي‌ها گناه نكرده‌اند كه به شما سپرده شده‌اند. مواظب‌شان باشيد. هر عكسي دست‌تان رسيد، تماشا نكنيد و هر مطلب كوتاه و بلند به درد نخور و ناجوري را نخوانيد. چشم‌ها موجودات عجيبي هستند؛ ديده‌هايشان تا مدت‌ها در خاطرشان مي‌ماند! مواظب باشيد چه خوراكي به آنها مي‌دهيد. «حيف»شان نكنيد. موظف نيستيد تمام اقلام منتشرشده دوستان‌تان را ببينيد و بخوانيد و در موردشان اظهارنظر كنيد. فوقش مي‌خواهند شما را به «دكوري بودن» در ليست دوستان‌شان متهم كنند ديگر! فداي سرتان! آدم، دكوري باشد، بهتر از اين است كه مديون چشم‌هاي خودش باشد!
- عكس پروفايل ديگران را ديد نزنيد!
حالا يك بنده‌خدايي فكر كرده به بشريت لطف مي‌كند و تصويري از چهره خودش به اشتراك گذاشته! دليل نمي‌شود كه برويد روي عكس كليك كنيد و آن را در ابعاد بزرگ ببينيد. البته سوءتفاهم نشود! ما نمي‌خواهيم مناظر زيبا را از دست شما خارج كنيم، فقط مي‌خواهيم وقت‌تان را براي مشاهده فتوشاپ‌كاري‌هاي مردم هدر ندهيد! اصلا گيريم همه تصاوير در اوج صحت باشند و اوريجينال! خب كه چي؟! حالا مثلا دقايقي هم خيره شديد به مردم! تو را چه حاصل؟! در عالم واقع اگر اين حالت پيش بيايد، طرف سريع مي‌گويد «نگاه داره؟!» و شما هم احتمالا طي يك حركت غيرارادي، خجالت‌زده، نگاه‌تان را به سمت ديگري مي‌چرخانيد. خب از اول همين كار را بكنيد!
- هر كامنت و پيامي جواب ندارد
با اين اصل ساده مي‌توانيد از وظيفه خطير پاسخگويي به الطاف غليظ يا بغض شديد غريبه و آشنا درباره مطالب‌تان شانه خالي كنيد. از قديم مي‌گويند «جواب كامنت كه تنگ‌آيد، آدم به جفنگ آيد»! و كار به لوس‌بازي و كامنت‌بازي مي‌كشد كه اصلا صورت خوشي ندارد. جواب دادن به بعضي كامنت‌ها معادل باز كردن مسير براي پيشروي و شيطنت آدم‌هاي سايبري است. چند پله بعد از كامنت، پيام خصوصي است. آيا در دنياي واقعي، شما از هر كسي نامه مي‌گيريد، مي‌خوانيد و جواب مي‌دهيد؟! واقعا لازم نيست به هر پيامي كه وارد صندوق مجازي‌تان شد، جواب بدهيد. فقط جواب «سلام» واجب است كه آن را هم مي‌توانيد در جا به زبان بياوريد اما براي مخاطب نفرستيد! به همين سادگي.
- هر رفتي، آمد ندارد!
شايد يك نفر بيكار بوده، حوصله‌اش سر رفته، كنجكاوي كرده، يا به هر دليل ديگري سرازير شده در صفحه شما و اسكرول‌كنان، لايك زده، آمده پايين! يا حتي از آن هم بيشتر، همينطور كامنت پاشيده پاي تمام پست‌هايتان. آرامش خودتان را حفظ كنيد! اصلاً لزومي ندارد احساس دين كنيد كه از سر و ته كار و زندگي‌تان بزنيد تا به پروفايلش برويد و لطفش را تلافي كنيد. همه كه به يك اندازه وقت اضافي ندارند. پس اگر كسي به ديدن پروفايل‌تان آمد و الطاف زيادي هم حواله پست‌هايتان كرد، مجبور نيستيد بازديد او را پس بدهيد. دنياي مجازي جاي اين حرف‌ها نيست! از سر و ته كارها، حرف‌ها و دوستي‌هاي اضافي سايبري بزنيد و به زندگي‌تان برسيد!
- «يهويي»هايتان را براي خودتان نگه داريد!
انتشار عكس‌هاي «يهويي» كه خدا مي‌داند پشتش چقدر زمان و انرژي، هزينه شده تا با برچسب «يهويي» به‌دست مردم برسد، شايد به‌طور مقطعي مقاديري لايك و كامنت برايتان به ارمغان بياورد، اما به چه قيمت؟! گاهي به شوق «ديده شدن»، خصوصي‌ترين لحظه‌هايتان را با عموم بشريت به اشتراك مي‌گذاريد؛ بشريتي كه نه نيازي به داشتن اين همه «اطلاعات» از شما و علاقه‌مندي‌هايتان دارد و نه اساساً شايستگي داشتن اين اطلاعات را! لازم نيست همه از رفت‌وآمد، خورد و خوراك، حس و حال و دورهمي‌هاي شما باخبر باشند. حريم خانوادگي‌تان را حفظ كنيد و هر كسي را به آن راه ندهيد؛ حتي به اندازه يك لايك!
- با غريبه‌ها پسرخاله نشويد!
شما در خيابان با هم‌جنس‌هاي خودتان هم به راحتي همكلام نمي‌شويد و تعامل نمي‌كنيد؛ حداقل مشاهدات عموم مردم اين را نشان مي‌دهد. در دنياي امروز، آدم‌ها از كنار هم عبور مي‌كنند، بدون اينكه كوچك‌ترين اعتنايي به اطراف داشته باشند و برايشان مهم باشد كه مثلا كسي گوشه‌اي ايستاده و اشك مي‌ريزد؛ يا مثلا فردي از رهگذري مي‌خواهد چند دقيقه بايستد و پرسشنامه‌اي را براي كمك به پايان‌نامه‌اش تكميل كند، اما همه عجله دارند و حتي براي جواب دادن به سؤال يكديگر، توقف هم نمي‌كنند! در حال حركت مي‌گويند «ببخشيد! وقت ندارم! ديرم شده!». اما در دنياي مجازي همه تبديل مي‌شوند به رفيق فابريك. مطمئنا درصورت رد مكالمه با يك غريبه كه تأثير مثبتي در دنيا و آخرت شما ندارد، چيز باارزشي را از دست نمي‌دهيد!
- خلاصه‌اش كنيد و خلاص!
باز هم گريزي بزنيم به دنياي حقيقي. شما در زندگي غيرمجازي، با چه كساني نشست و برخاست و مكالمه خصوصي داريد؟ آيا مثلا وقتي براي كاري به اتاق همكارتان مي‌رويد، ساعت‌ها همانجا مي‌ايستيد و برايش از زندگي شخصي‌تان و شيرين‌كاري‌هاي كودكان پيرامون خاطره مي‌گوييد؟ صحبت غيرضروري با آشناهاي غيرهم‌جنس مقدمه حواشي و سوءتفاهمات بعضاً ناجوري است كه خداي ناكرده در آينده دور يا نزديك گريبانگيرتان خواهد شد. سريع و صريح، اصل حرف‌تان را بزنيد، كارتان را انجام دهيد و خداحافظي كنيد! به بيشتر از اين ميزان تعامل، واقعا نيازي نيست. هر حركت اضافي، بعداً ممكن است وبال شود!
- ادب‌تان را با خود به دنياي مجازي ببريد!
بعضي‌ها از بس در بيرون و درون دنياي «صفر و يك» شان، شخصيت‌هاي متفاوتي دارند، آدم را به شك مي‌اندازند كه شايد چند شخصيت مجزا يا تو در تو دارند! در دنياي واقعي، يك موجود مؤدب و مجهز به ابزار اخلاقيات مي‌بينيد و در فضاي مجازي، ناگهان مطالبي از او مي‌خوانيد و عكس‌هايي در صفحه‌اش مي‌بينيد كه هيچ‌ربطي به تصويري كه آن فرد در چشم ديگران از خودش ساخته ندارد. بعضي‌ها هم در پروفايل خودشان مؤدب هستند و پاي پست‌هاي ديگران، مي‌شوند آن روي ديگر سكه! به هر حال خوب است آدم تكليف خودش و ديگران را مشخص كند! بالاخره مردم بايد بدانند رفتارشان را چطور با ديگران تنظيم كنند كه بلايي بر سر‌شان و شخصيت‌شان نيايد!