هفته گذشته اعلام شد كه سوئيفت هنوز برقرار نشده است ليكن وليالله سيف، رئيسكل بانك مركزي اعلام كرد كه برقراري سوئيفت براي بانكهاي ايراني مدتي زمان ميبرد. نهايتا سيف خبر داد كه سوئيفت از نيمه هفته جاري رسما به روي بانكهاي ايراني برقرار شده است. سيف همچنين اعلام كرد كه تحريمهاي بانكي عليه ايران لغو شده و كشورمان مانند سابق ميتواند با كشورهاي اروپايي و ساير كشورها ارتباط بانكي برقرار كند.
- مشكل كجاست؟
با اين حال روز گذشته خبرگزاري فرانسه گزارش داد كه با وجود لغو تحريمها، وضعيت روابط ميان بانكهاي اروپايي و ايران همچنان مبهم است و آنها محتاط و در انتظار روشنشدن اوضاع هستند. خبرگزاري فرانسه اين خبر را از زبان برخي مقامات مالي و بانكي اروپا ذكر كرده و در ادامه نوشته است: بانكهاي بزرگ اروپايي ازجمله در فرانسه و آلمان طي سالهاي گذشته ميليونها و گاه ميلياردها دلار جريمه بهخاطر ارتباطات بانكي خود با ايران، به ايالات متحده پرداخت كردهاند؛
ازجمله بانك فرانسوي بانپ پاريبا كه تيرماه سال گذشته، بهخاطر معاملات خود با ايران، كوبا و سودان، نزديك به ۹ ميليارد دلار جريمه به آمريكا پرداخت. برخي تحليلگران ميگويند شرايط نامطمئن فعلي، چيزي نيست كه موجبات ناخشنودي آمريكا را فراهم كند. تيره كاويل، از «مركز مطالعات و تحقيقات مسائل بينالمللي و راهبردي» (ايريس) در فرانسه، به خبرگزاري آن كشور گفته است «ممكن است اين بخشي از سياست آمريكا باشد كه بگويد مراقب باشيد، شرايط پيچيده است! درنتيجه مردم نميفهمند چه خبر است و فكر ميكنند تحريمها هنوز به قوت خود باقي است».
- ايران چه ميكند؟
بهرغم احتمال برخي تحركات پشت پرده براي ترساندن بانكهاي بزرگ اروپايي به برقراري دوباره رابطه با ايران، اما مقامات بانك مركزي از تمايل گسترده بانكهاي خارجي براي حضور در ايران سخن ميگويند. بهخصوص كه طرفهاي غربي ازجمله آمريكا پذيرفتهاند تحريمها را رسما عليه ايران لغو كنند. بنابراين اگر بانكهاي خارجي در ايران فعال شوند، مانع رسمي پيش روي آنان نيست مگر اينكه طبق همان گزارشي كه خبرگزاري فرانسه منتشر كرده است، آمريكاييها در پشت پرده و غيررسمي مانع برقراري رابطه بانكهاي اروپايي بهخصوص بانكهاي بزرگ اروپايي و غيراروپايي با ايران شوند.
اما ايران از يك سو فعاليت شعب بانكهاي خود در اروپا را از سر گرفته و در سوي ديگر هم ايرنا، خبرگزاري رسمي دولت گزارش داده كه عضو ارشد هيأت مديره بانك اتريشي «رايفايزن» به يك روزنامه آن كشور گفته اين بانك درصدد گشودن شعبهاي در تهران است. همچنين برخي بانكهاي شرق آسيا ازجمله ژاپني و كرهاي هم تمايل خود به همكاري بانكي با ايران را اعلام كردهاند. با اين حال به نظر ميرسد مقامات بانكي ايران بايد پيگير اين موضوع هم باشند كه آمريكاييها بهصورت غيررسمي مانع از عادي شدن روابط بانكي ايران با ساير كشورها نشوند. آمريكاييها بايد بهصورت شفاف اعلام كنند در مورد خطرپذيري، نحوه و حوزه دادوستدهاي مالي با ايران چه موضعي دارندتا اطمينان و اعتماد به شركاي بانكي ايران برگردد.