براساس گزارش گلوبال پست، نكته دردناك‌تر اينجاست كه آنچه در گرداب‌هاي زباله در اقيانوس‌هاي جهان روي آب شناورند، تنها پنج درصد از كل زباله‌هاي پلاستيكي هستند كه به دريا ريخته شده‌اند، 95 درصد آنها، براساس گزارش سازمان محافظت از اقيانوس‌ها در آمريكا، در زير آب مدفون شده‌اند و زندگي جانداران زير دريا را به خطر انداخته و اكوسيستم دريايي را تخريب مي‌كنند.
براساس اين گزارش، پنج كشور در جهان در دامن زدن به اين فاجعه زيست‌محيطي تلاش بيشتري مي‌كنند، و هر پنج‌كشور در آسيا قرار دارند. سازمان محافظت از اقيانوس‌ها در گزارش جديد خود ادعا مي‌كند چين، اندونزي، فيليپين، تايلند و ويتنام عامل ورود نزديك به 60 درصد از زباله‌هاي پلاستيكي به اقيانوس‌هاي جهان هستند.
ساحل سيلينسينگ در شمال جاكارتا در اندونزي
به گفته نيكلاس مالوس رئيس برنامه زباله‌هاي دريايي سازمان محافظت از اقيانوس‌ها،با سرعتي كه دفن زباله‌هاي پلاستيكي در اقيانوس‌ها دارد، به زودي و تا سال 2025 در ازاي هر سه تن ماهي يك تن زباله پلاستيكي در اقيانوس‌ها وجود خواهد‌داشت، رقمي باورنكردني كه مي‌تواند عواقب اقتصادي و محيطي غيرقابل جبراني به بار آورد.
بزرگترين و اصلاح‌ناپذيرترين مصرف‌كنندگان محصولاتي كه عامل ايجاد زباله‌هاي پلاستيكي به شمار مي‌روند، غربي‌ها هستند، پرسش اينجاست كه اين زباله‌ها چگونه از كشورهاي آسيايي نسبتا فقير سردرآورده و از مسير اين كشورها به درياها سرازير مي‌شوند؟
با رشد اقتصاد در آسيا، مردم كشورهاي آسيايي توانايي مالي بيشتري براي خريداري كالاهاي غربي با بسته‌بندي‌هاي زباله‌ساز به دست مي‌آورند كه زباله‌هاي ناشي از اين محصولات معمولا به درستي مديريت و جمع‌آوري نمي‌شوند. در پنج كشور نام‌برده شده، تنها 40 درصد از زباله‌ها به درستي جمع‌آوري مي‌شوند. مابقي آنها در مراكز عمومي روي هم تلبنار مي‌شوند،به شكلي كه باد به راحتي مي‌تواند آنها را به اطراف پراكنده ساخته و راهي درياها سازد.
حتي گاه مراكز دفن زباله رسمي و قانوني نيز از عمد در نزديكي رودخانه‌هايي بنا مي‌شوند كه به درياها راه دارند تا زباله‌ها توسط بارش سنگين باران وارد جريان رود‌ها شوند تا ظرفيت اين مراكز براي دريافت زباله‌هاي بيشتر افزايش پيدا كند.
در اين ميان زباله‌جمع‌كن‌هاي آسيايي قهرمانان فراموش‌شده‌اي هستند كه به حفظ اقيانوس‌ها كمك مي‌كنند. اين افراد خطر آلودگي و بيماري را به جان مي‌خرند تا در ازاي مبلغي ناچيز مواد پلاستيكي را از زباله‌ها جدا كرده و به بازيافت‌كننده‌ها بفروشند. به اين شكل بخش زيادي از زباله‌هاي پلاستيكي به جاي رها شدن در اقيانوس‌ها، بازيافت خواهند‌شد. اما اين افراد نيز تنها بر پلاستيك‌هاي ارزشمندي مانند بطري‌هاي پلاستيكي متمركزند و زباله‌هاي سبك‌تر را به‌حال خود رها مي‌كنند.
محصولاتي كه در كشورهاي غربي در بسته‌بندي‌هاي مجلل و لوكس ارائه مي‌شوند، براي مصرف‌كنندگان كشورهاي آسيايي بسيار گران‌قيمت و در بيشتر مواقع غيرقابل خريداري هستند. از اين رو كارخانه‌ها محصولات خود را در اين كشورها در بسته‌بندي‌هاي كوچك و ارزان‌قيمت ارائه مي‌كنند و اين به معني توليد بيشتر زباله‌هاي پلاستيكي كه توسط وزش باد يا بارش باران راهي درياها مي‌شوند.
از سويي ديگر براساس گزارش سازمان محافظت از اقيانوس‌ها، در كشورهايي كه قانون به اندازه كافي جدي گرفته نمي‌شود، رفتگران معمولا با ريختن زباله‌ها در گوشه و كنار جاده‌ها در زمان و مصرف سوخت صرفه‌جويي مي‌كنند و اين مراكز دفن زباله غيرمجاز مي‌توانند براي درياها عواقبي جبران‌ناپذير به بار آورند.
در يكي از جزاير فيليپين كه ماشين‌هاي حمل زباله معمولا قانون را زيرپا مي‌گذارند، 90 درصد زباله‌هايي كه به اين شيوه به صورت غيرقانوني در گوشه‌اي ريخته مي‌شوند، در نهايت سر از دل اقيانوس‌ها درمي‌آورند. براساس گزارش جديد، اين عمل غيرقانوني در پنج كشور نام برده‌شده، سالانه يك ميليون تن زباله پلاستيكي به زباله‌هاي اقيانوس‌ها مي‌افزايد.
براساس مقاله‌اي كه در نشريه ساينس منتشر شده‌است، بشر سالانه هشت ميليون تن پلاستيك در اقيانوس‌ها دفن مي‌كند و درصورتي كه اين روند تغييري نيابد، تا 10 سال آينده اين مقدار دوبرابر خواهد‌شد و عواقبي مانند نابودي حيات دريايي، نابودي اكوسيستم دريايي و تشديد بحران تغييرات اقليمي را شديد‌تر خواهد‌ساخت.