اين كنفرانس اواخر دي‌ماه سال گذشته برگزار شد و مقالات و خروجي آن، تمركز روي اين حوزه مهم را بيش از پيش ميان مسئولان و كارشناسان امر در پي داشت. اگرچه قبلا اعلام شده بود كه در اين كنفرانس پيش‌نويس ضوابط بلندمرتبه‌سازي نيز رونمايي مي‌شود اما اين اتفاق رخ نداد تا با دعوت از نخبگان، چالش‌هاي اعلام شده مورد بررسي دقيق قرار گيرد. بدين‌ترتيب رونمايي از ضوابط به دومين كنفرانس بناهاي بلند موكول شد. اما دومين كنفرانس هم طي 30 آذر تا 2دي‌ماه امسال برگزار شد و خبري از رونمايي ضوابط بلندمرتبه‌سازي نشد. گويا نكته اينجاست كه ضوابط تدوين شده از سوي كميسيون ماده 5 شهرداري تهران اكنون روي ميز دبيرخانه شوراي‌عالي شهرسازي خاك مي‌خورد. اين در حالي است كه حامد مظاهريان، معاون امور مسكن و ساختمان وزارت مسكن و شهرسازي در اواسط آذرماه اعلام كرده بود ضوابط بلندمرتبه‌سازي مراحل نهايي خود را سپري مي‌كند و به‌زودي ابلاغ مي‌شود. با وجود اين و همانطور كه محمد سالاري، رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران گفته تأخير در ابلاغ ضوابط اثرات منفي بر شهر خواهد گذاشت چراكه مديريت شهري براي جلوگيري از ساخت‌وسازهاي بي‌ضابطه در پايتخت با مشكلات اساسي روبه‌روست. البته چمران در گفت‌وگو با همشهري اعلام كرده كه طرح جامع و تفصيلي به‌عنوان اسناد بالادستي مانع از ساخت‌وسازهاي بدون‌برنامه در هر عرصه و پهنه‌اي مي‌شود.
- به‌دنبال مطالعات گسترده
رئيس كميته عمران شوراي اسلامي شهر تهران نيز اخيرا در اين رابطه مطالبي را ارائه كرده است. اقبال شاكري كه هفته پيش اعلام كرده بود، بلندمرتبه‌سازي از 15دي‌ماه متوقف شده است روز سه‌شنبه با پاسخ رئيس شورا مبني بر توقف بلندمرتبه‌سازي از يك‌سال قبل روبه‌رو شد. شاكري ديروز در گفت‌وگويي اعلام كرد: «طولاني شدن زمان تعيين ضوابط بلندمرتبه‌سازي از اشكالاتي است كه وجود داشته و شوراي‌عالي شهرسازي بايد با توجه به در اختيار داشتن مصوبات قبلي، هرچه سريع‌تر ضوابط تدوين‌شده را تصويب و ابلاغ كند.»
- سد هوايي؟
يكي از اصلي‌ترين ابهامات در بررسي ضوابط بلندمرتبه‌سازي بررسي جريان هوا در مسير بلندمرتبه‌هاست. اين مسئله زماني جدي‌تر شد كه اواخر آذرماه امسال و با شدت گرفتن آلودگي هواي كلانشهرها، بحث تأثير ساختمان‌هاي بلند در آلودگي هوا به‌خصوص برج‌هاي منطقه22 پايتخت به ميان آمد. معصومه ابتكار، رئيس سازمان حفاظت محيط‌زيست در گفت‌وگويي تلويزيوني در تاريخ 24دي امسال اعلام كرد كه بلندمرتبه‌ها باعث تراكم آلاينده‌ها مي‌شوند. اين در حالي بود كه به گفته قاليباف شهردار تهران، همه‌ساله هوا در فصل زمستان در دشت تهران ساكن مي‌شود و حركت باد از غرب تهران به سمت شرق تنها در يك نقطه محدود نمي‌شود. از سوي ديگر پژمان پشمچي‌زاده، معاون شهرسازي و معماري وي به همشهري گفت كه طي تحقيقاتي ثابت شده در زمان وارونگي هوا تا ارتفاع 5600متري از سطح دريا، سرعت باد برخلاف مواقع عادي كاهش مي‌يابد. نكته‌اي كه وي به آن اشاره كرد اين بود كه ارتفاع بلندترين ساختمان واقع در منطقه22 تهران، 1410متر از سطح درياست و بنابراين اساسا نمي‌تواند روي جريان باد شهر تأثير بگذارد؛ مگر فقط در محدوده خودش. البته چمران نيز عنوان كرده با همه اينها كميته‌اي در حال بررسي ابهامات جريان هوا در مسير بلندمرتبه‌هاست.
- پاكسازي هوا با بلندمرتبه‌سازي
طبق پژوهش‌ها و نمونه‌هاي خارجي، بلندمرتبه‌ها مي‌توانند تنها بر جهت باد محلي در كوچه و خيابان مؤثر باشند. مهندسان معماري پا را از اين نيز فراتر گذاشته و سعي كرده‌اند با طراحي ساختمان‌هاي نوين گام متفاوت تري را در پاكسازي هواي شهرهاي آلوده بردارند. اين مسئله را مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران نيز در گفت‌وگو با همشهري مورد تأييد قرار داد. وحيد حسيني در عين حال گفت: ساختمان بلند همانقدر كه در ساكن شدن جريان هواي كوچه‌اي اثرگذار است مي‌تواند موجب افزايش و تغيير جهت باد و كاهش آلودگي هواي كوچه شود.
يكي از راه‌حل‌هاي كشور چين استفاده و ساخت آسمانخراش‌هاي بسيار بلند و پاشيدن پودر آب از آن ارتفاع به آسمان است. اين راه‌حل روي بلندترين ساختمان هر محله صورت مي‌گيرد تا شرايط اينورژن را با تغيير رطوبت هوا تغيير دهد.
يك شركت معماري دانماركي به‌نام XN3 قصد دارد با ساخت 2برج چندمنظوره مسكوني پايدار به مبارزه با آلودگي هوا در بمبئي هند برود. اين طرح كه «برج‌هاي درختي» نام دارد، از نظر ظاهري شبيه درختان درهم تنيده است و به لطف باغ‌هاي عمودي كه اندازه‌شان قابل تغيير است مي‌توانند هواي محلي را پاكسازي كنند؛ يعني واقعا مانند درخت عمل مي‌كند.
در پژوهش‌هاي آلماني‌ها مشخص شده كه بخش‌هاي پاييني برج‌ها مي‌تواند محلي براي ايجاد باغ عمودي درنظر گرفته شده و ميزان دي‌اكسيد كربن محلي را كاهش دهد.