چرا؟ زيرا هر يك از ما وقتي نمي‌توانيم براي جابه‌جايي در شهر به كسي اعتماد كنيم، وقتي مسيري را بلد نيستيم و نياز به راهنمايي داريم و... يكي از نخستين گزينه‌هايي كه مي‌دانيم مي‌توان به آن اعتماد و روي كمك‌شان حساب باز كرد، رانندگان تاكسي هستند. تاكسي‌ها يكي از بخش‌هاي مهم ناوگان حمل‌ونقل عمومي در شهرها به‌حساب مي‌آيند كه در همين تهران، روزانه ميليون‌ها نفر را در نقاط مختلف شهر جابه‌جا مي‌كنند. اما فرهنگ تاكسي‌سواري در بسياري از شهرهاي كشور ما با بسياري از كشورها متفاوت است. تاكسي‌ها در بسياري از كشورها، يك وسيله نقليه عمومي لوكس به‌حساب مي‌آيند و فقط به شكل دربستي فعاليت مي‌كنند اما شيوه ما در استفاده از تاكسي به شكل اشتراكي است. خب اين شيوه فرهنگ خاص خود را هم نياز دارد كه اگر وجود نداشته باشد باعث آزار و اذيت ديگران مي‌شود. اينجا به مهم‌ترين آداب استفاده از تاكسي‌ها براي تردد در شهر اشاره شده است.
- استفاده به اندازه از فضاي نشستن
چيزي كه هميشه بايد در استفاده از اين وسيله نقليه عمومي به ياد داشته باشيم اين است كه تاكسي‌ها، اتومبيل شخصي‌مان نيستند، پس هر جور كه دلمان خواست نمي‌توانيم در تاكسي‌ها بنشينيم. عادت بدي كه بعضي از مسافران دارند گرفتن فضاي بيش از حد براي نشستن است. قاعدتا 3مسافر بايد در صندلي‌هاي عقب تاكسي بتوانند به راحتي سوار شوند. با اين حساب يك مسافر بايد يك‌سوم اين فضا را اشغال كند. جمع‌وجور نشستن و جمع كردن پاها، شايد مهم‌ترين كاري است كه مسافران بايد در تاكسي‌ها رعايت كنند، مخصوصا وقتي يك خانم مسافر تاكسي است. دقت كنيد كه درصورتي كه خانمي در كنار آقايان نشسته است، بهتر است براي راحتي ايشان، آقايان خودشان را جمع و جور كنند. در ضمن جاي كيف سامسونت، كيف لپ‌تاپ، كيف دستي يا هر وسيله ديگري كه در تاكسي‌ها همراه داريد كنار دست‌تان نيست.
- صحبت نكردن با تلفن‌همراه
حتما داخل برخي از تاكسي‌ها ديده‌ايد كه گوشه‌اي از داشبورد روي تكه كاغذي نوشته شده كه لطفا با موبايل صحبت نكنيد. يكي از موارد آزار‌دهنده و از مصداق‌هاي آلودگي صوتي در تاكسي‌ها، صحبت كردن با موبايل است. شايد بگوييد تماس خيلي ضروري است و نمي‌شود بعدا به آن پاسخ داد اما راننده و مسافران چه گناهي كرده‌اند كه بايد يك مسير طولاني را به مكالمات خصوصي شما گوش دهند. غير از اينكه استفاده از تلفن همراه در تاكسي‌ها نماد بي‌فرهنگي به‌حساب مي‌آيد، باعث ناامني در استفاده از اين ناوگان حمل و نقل عمومي هم مي‌شود، چون مكالمه شما، حواس تاكسيران را پرت مي‌كند. اگر خيلي مكالمه تلفني‌تان ضروري است، سعي كنيد در حداقل زمان ممكن و با حداقل حجم صدا اين كار را انجام دهيد تا باعث آزار و اذيت ديگران نشويد.
- برگزار نكردن نشست كارشناسي
شايد شنيده باشيد كه بسياري از اخبار غيررسمي و شايعه‌ها توسط تاكسي‌ها در سطح شهر پراكنده مي‌شود، چرا؟ چون معمولا برخي مسافران همين كه روي صندلي تاكسي مي‌نشينند خودشان را موظف مي‌دانند كه تمام شنيده‌هاي روزمره‌شان را به ديگران انتقال دهند. خيلي هم اهميت نمي‌دهند كه ديگران واكنشي نسبت به حرف‌هايشان نشان مي‌دهند يا نه، آنها تا هنگامي كه به مقصد برسند با بهانه و بي‌بهانه حرف مي‌زنند. در اين ميان مسافران ديگر هم مجبورند شنونده اجباري صحبت‌هاي كارشناسي آنها باشند؛ صحبت‌هايي كه معمولا هيچ منبع و سند معتبري هم برايش وجود ندارد. اگر مي‌خواهيد كه برچسب يك مسافر بي‌فرهنگ تاكسي به پيشاني‌تان نخورد، سعي كنيد در طول مسير كمتر درباره مسائل سياسي، اجتماعي، اقتصادي و... كه در آن تخصصي نداريد صحبت كنيد تا با اين كار حواس راننده را هم پرت نكنيد.
- آداب روزهاي باراني و برفي
در روزهاي برفي و باراني، تاكسي‌ها حكم كيميا را در شهرها پيدا مي‌كنند. گوشه و كنار معابر اصلي شهر مي‌توان صف طولاني مسافران را ديد كه در انتظار اين اتومبيل‌هاي زرد و سبز كنار هم رديف شده‌اند. خب مشكل كجاست؟ يك مشكل اين است كه متأسفانه برخي رانندگان تاكسي بي‌انصافي مي‌كنند و در چنين روزهايي فقط مسافر دربستي سوار مي‌كنند. اما اين يك طرف ماجراست، طرف ديگر ما مردم هستيم كه در اين روزهاي سرد كه تردد در شهر با دردسر انجام مي‌شود فقط به راحتي خودمان فكر مي‌كنيم و تاكسي دربستي مي‌گيريم. فرض كنيد اگر اين فرهنگ جا بيفتد كه در اين روزهاي خاص سال، هيچ مسافري دربستي سوار نشود، آن وقت هيچ مسافري هم روي زمين نمي‌ماند. يك كار خوب هم اين است كه در روزهاي برفي و باراني، اگر با اتومبيل شخصي هستيم مسافران در سرما مانده را در مسيرمان سوار كنيم.
- جاي مناسب براي پياده‌شدن
20ثانيه به قرمز شدن چراغ قرمز در پشت يك چهارراه شلوغ باقي‌مانده كه يكدفعه يكي از مسافران تقاضاي پياده شدن در همين طرف چهارراه را مي‌كند. تاكسي وسط بزرگراه در حال حركت است و هيچ فضاي پاركي وجود ندارد كه يكدفعه يك مسافر اصرار مي‌كند كه حتما در همين نقطه از بزرگراه پياده شود. مسافري پياده شده و تاكسي بعد از توقف دوباره شروع به حركت مي‌كند كه دقيقا 20قدم آن طرف‌تر يكدفعه يك مسافر تقاضاي پياده‌شدن مي‌كند. كرايه يك مسافر 2هزار تومان مي‌شود و طرف يك تراول 50هزار توماني به تاكسيران مي‌دهد. مسافر از تاكسي پياده شده و تازه دارد در جيبش دنبال پول خرد مي‌گردد تا كرايه را حساب كند و...؛ اينها دقيقا مصداق‌هاي اشتباه در تاكسي‌سواري هستند؛ كارهايي كه باعث مي‌شوند هم وقت مسافران ديگر تلف شود و هم ترافيك شهر افزايش يابد.
- فقط سوار تاكسي‌ها شويد
متأسفانه بسياري از مشكلاتي كه در سفرهاي شهري رخ مي‌دهد و بسياري از حوادث ناگواري مثل خفتگيري، آزار و اذيت جنسي و... كه در اتومبيل‌ها پيش مي‌آيد به‌دليل استفاده مسافران از اتومبيل‌هاي مسافربر شخصي است. تاكسي‌هاي رسمي زيرنظر سازمان تاكسيراني، زرد رنگ هستند و تاكسي‌هاي بخش خصوصي كه باز هم زيرنظر تاكسيراني به‌حساب مي‌آيند سبز رنگ. ممكن است برخي از مسافربران شخصي از شما كرايه بيشتري بگيرند چون هيچ تعهدي نسبت به مسافران ندارند و ممكن است حتي هزار و يك مشكل اخلاقي برايتان ايجاد كنند. اگر وسيله‌اي را در اتومبيل آنها جا بگذاريد، هيچ راهي براي پيگيري وجود ندارد. رانندگان اين مسافربران شخصي از هيچ آزمون و سنجشي عبور نكرده‌اند، اتومبيل آنها هم ممكن است از نظر ايمني استاندارد نباشد. پس يك فرهنگ مهم در سفرهاي شهري اين است كه از تاكسي‌هاي تحت نظارت سازمان تاكسيراني استفاده كنيم.
- چند نكته فرهنگي ديگر
برخي نكات فرهنگي هم هست كه ديگر گفتن ندارد، مثل اينكه كشيدن سيگار در فضاي داخل تاكسي ممنوع است. اين نكته را خود تاكسيرانان هم بايد رعايت كنند و باعث آزار و اذيت مسافران نشوند. در ضمن بسياري از تاكسيرانان روي در خودرويشان حساس هستند، پس لطفا در را به آرامي باز و بسته كنيد. اينكه دستگيره شيشه هم روي در برخي تاكسي‌ها نيست، يك مصداق بي‌فرهنگي است. اگر دائم اين شيشه را بالا و پايين نكنيد، خب تاكسيرانان هم دست به اين كار نمي‌زنند. درست است كه بايد كرايه را به اندازه بدهيد و از حق‌تان دفاع كنيد ولي لطفا سر 100يا 200تومان هم دعوا راه نيندازيد و محترمانه موضوع را ختم به خير كنيد. استفاده از تاكسي‌هاي خطي كه كرايه مشخصي دارند نسبت به تاكسي‌هاي گردشي توصيه مي‌شود. آقايان سعي كنند حتما صندلي جلو را به خانم‌ها بدهند و خانم‌ها بهتر است كمي صبر كنند و از صندلي‌هاي جلوي تاكسي‌ها براي رفت‌وآمد در شهر استفاده كنند.