در اين فضا اطلاعات باحجم و سرعت بالا منتشر و مبادله مي‌شود. بنابراين فرصت مناسبي براي تبليغات انتخاباتي به‌حساب مي‌آيد كه كانديداها و هواداران آنها سعي مي‌كنند بيشترين استفاده را از اين فرصت ببرند. اما با توجه به اينكه قوانين تبليغات در فضاي مجازي هنوز براي تمام كاربران شفاف نيست و حفره‌هايي گمراه‌كننده در اجراي آن وجود دارد، كاربران در فضاي سايبر بايد مراقب تبليغات دروغين، شايعات و جوسازي‌هاي ناصحيح باشند و تحت‌تأثير آنها قرار نگيرند. لازم است كه مخاطبان تبليغات انتخاباتي در فضاي مجازي، منابع اطلاعاتي موثق و معتبري را درنظر داشته باشند و فقط از همان منابع كسب اطلاعات كنند. در اين مطلب شما را با نكته‌هايي درباره انتخابات در فضاي مجازي آشنا مي‌كنيم. در اين ميانه از گنج نامتناهي نهج البلاغه استفاده كرده‌‌ايم تا در فرصت كوتاه باقيمانده تا انتخابات راه را از بيراهه نشان مان دهد.
- كپي- پيست ممنوع!
«هرچه شنيدي بازگو مكن كه نشانه دروغگويي است.» (نهج‌البلاغه، نامه 69)
ممكن است در شبكه‌هاي مجازي و سايت‌هاي مختلف به اخبار و اطلاعات متفاوتي در مورد انتخابات، كانديداها و احزاب بربخوريد. قبل از بازنشر، خوب آنها را بررسي كنيد و از صحت و سقم‌شان مطمئن شويد. قطعا رسيدن به اطمينان مشكل است اما پخش‌نكردن يك شايعه بهتر از به دوش‌كشيدن بارگناه است. درست است كه اطلاعات كانديداها و عملكرد گذشته‌شان بايد به‌طور «شفاف» در اختيار مردم قرار بگيرد، اما ملاك رأي دادن يا ندادن، نبايد مسائل شخصي و محرمانه افراد باشد. آبروي ديگران را در تبليغات انتخاباتي به بازي نگيريد و درصورت برخورد با چنين موردي، مطلب را منتشر نكنيد.از توهين به كانديداهاي ديگر و هواداران‌شان بپرهيزيد كه نه‌تنها في‌نفسه كاري خطاست حتي ممكن است موقعيت كانديداي موردنظر شما را درنظر ديگران تحت‌تأثير قرار دهد. انتخابات تمام مي‌شود، خدا نكند بي‌اخلاقي و گناه براي ما بماند!
- بي تفاوتي عيب است
«عمل کننده بدون آگاهی، چون رونده ای است که بیراهه می رود؛ پس هرچه شتاب کند از هدفش دورتر می ماند.»
خطبه 154
نسبت به جو تبلیغاتی حاکم در فضای سایبر بی‌اعتنا نباشید. تا حدی که می‌توانید از منابع اطلاعاتی موثق که در دسترس دارید، درستی یا نادرستی اطلاعات را جویا شوید. اگر با بررسي و اطلاعات كافي به مناسبت بودن ليست، گروه يا فردي پی بردید، در فضاي مجازي فقط ناظر و شنونده نباشيد. اطلاعات و اعتماد خود را به آن کاندیدا یا گروه، برای دیگران شرح دهید و در موردشان محتوای صحیح و مفید تولید و منتشر کنید. وظیفه شما فقط تشخیص راست و دروغ از هم نیست؛ بلکه چون بحث سرنوشت یك ملت و مملکت در میان است، باید یافته‌های خود را در اختیار دیگران نیز قرار‌دهید تا آنها را در انجام بهترین انتخاب یاری کنید.
- منابع موثق داشته باشيد
«از افراد مورد اطمينان خود كه خداترس و فروتن هستند فردي را انتخاب كن، تا پيرامون‌شان تحقيق و مسائل آنان را به تو گزارش كند.» (نامه 53)
همانطور كه در جريان هستيد، دستورالعمل برخورد با تخلفات انتخاباتي در فضاي مجازي، همين چند روز پيش تدوين و ابلاغ شده. بنابراين ممكن است در عمل حفره‌هايي داشته باشد يا در اجرا، بازخورد مورد انتظار را نداشته باشد و در دوره‌هاي بعد بهبود پيدا كند. به هر حال شما هميشه منابع موثق خود را داشته باشيد و اطلاعات لازم را از آنها بگيريد. مي‌توانيد اطلاعات لازم را از سايت وزارت كشور، فرمانداري‌ها، استانداري‌ها و خبرگزاريهاي معتبر و خوش‌سابقه كسب كنيد. حتما با استادان بصير و هم‌فكر خود مشورت كنيد. از بزرگان و قديمي‌هاي شهر كه پيشينه كانديداها را مي‌دانند راهنمايي بگيريد. از افراد امين كه اخبار و مسائل سياسي را پيگيري مي‌كنند و جريانات مختلف و رويكردشان را مي‌شناسند سؤال كنيد. ليست‌هاي انتخاباتي را از هر گروه، كانال و سايتي نگيريد. حتي اگر آن منبع را قابل اعتماد مي‌دانيد و مطمئن هستيد اطلاعات دروغ منتشر نمي‌كنند، ممكن است فرد يا گروهي آنها را هك كنند و اطلاعات غيردرست در سايت، گروه يا... قرار دهند! به هر حال دنياي مجازي است و آسيب‌‌هاي اينگونه خيلي غيرطبيعي نيست! ليست‌ها را فقط از دفاتر نمايندگي احزاب و منابع موثق مشابه بگيريد. در روزهاي آخر منتهي به روز انتخابات بازار شايعات خصوصاً در فضاي سايبر بسيار داغ مي‌شود. به اخبار سايت‌هاي متفرقه و گروه‌هاي بي‌هويت اعتماد نكنيد. خبر انصراف، بركناري يا ائتلاف‌ها را فقط از منابع امين و خبرگزاريهاي معتبر پيگيري كنيد.
- براي هيچ‌كس چك سفيد نكشيد!
«در بند ديگري مباش، كه خداوند تو را آزاد آفريد.» (نامه 31)
حتي اگر به كانديداي موردنظرتان اعتماد كامل و ايمان راسخ (!) داريد، از رفتارهاي متعصبانه و جانبداري احساسي در فضاي مجازي خودداري كنيد. بحث‌هاي اينگونه در شبكه‌هاي اجتماعي معمولا به نتيجه قابل‌توجه و ارزشمندي منجر نمي‌شود. فقط اعصاب خودتان و ديگران را خرد مي‌كنيد! برنامه‌هاي كانديداي موردنظرتان را بازنشر كنيد؛ اگر كسي در مورد او سؤال يا شبهه‌اي دارد، برايش توضيح دهيد؛ حتي ميزان «شفافيت» عملكرد كانديدا را به‌عنوان يك «ارزش قابل‌ستايش» براي ديگران توصيف كنيد، اما چك سفيد امضا به كسي ندهيد! آزاده باشيد و براساس قوميت، مصلحت‌انديشي‌هاي غلط يا رودربايستي‌‌هاي اين‌چنيني به كسي رأي ندهيد. شما مسئول تعيين سرنوشت يك ملت و مملكت هستيد؛ آن هم نه يك مملكت معمولي! «ايران»ي كه هنوز هم خون مي‌دهد براي پابرجا بودن! خود را نمك‌گير و مديون كسي نكنيد؛ نمك كجا، خون كجا؟!
- مشتي بر دهان بيگانگان باشيد
«دشمن دوستت را دوست نگير، كه با اين كار، با دوستت دشمني مي‌كني.» (نامه 31).
حالا فرض كنيم رسانه‌اي غيروطني آنقدر وقيح باشد كه از فرسنگ‌ها آن‌طرف‌تر به‌خودش اجازه بدهد براي يك ملت فهيم نسخه بپيچد و به آنها بگويد «چه‌كسي شايسته است؟ چه‌كسي شايسته نيست؟» و حتي فراتر از آن، بگويد «به فلاني رأي بدهيد! اما جان عزيزتان به فلاني رأي ندهيد!». با كمي تفكر و تعقل مي‌توان فهميد اين «فلاني»هايي كه مي‌گويند بهشان رأي ندهيم، دوست ما هستند يا دشمن ما؟! و جالب‌تر از اين دخالت بي‌شرمانه، عكس‌العمل مردم است كه با ايجاد كمپين «نه به دشمن» در شبكه‌هاي اجتماعي مختلف، يك‌بار ديگر اميد بعضي داخلي‌ها و خارجي‌ها را نااميد كردند و چهره «دشمن‌ستيز» خود را به نمايش گذاشتند.اگر دقت كرده باشيد اين رويه «زير بار حرف زور نرو»ي ايراني‌ها هر روز بيشتر از ديروز در جهان شهره مي‌شود و فضاي سايبر در معرفي و صدور اين منش به ملت‌هاي ديگر، بي‌تأثير نبوده و نيست. اجرتان محفوظ.
- دوست كدام است و دشمن كدام؟
«از دوستي با بي‌خردان و خلافكاران بپرهيز، زيرا هر كس را از دوست او مي‌شناسند.» (نامه 69)
به افرادي اعتماد كنيد كه جريان‌هاي مثبت و خوش‌سابقه حامي و طرفدارشان هستند. آدم‌ها را مي‌توان از دوستان و دشمنان‌شان شناخت. با اين حساب اگر تعريف درست و منطقي از «دوست» و «دشمن» داشته باشيد، انتخاب درستي انجام خواهيد داد. اما هر انتسابي كه در سايت‌‌ها و گروه‌هاي مختلف مي‌بينيد باور نكنيد. دوستي و دشمني كانديداها با جريان‌هاي مختلف را در نوع عملكرد پيشين و رويكردهاي آتي‌شان بررسي كنيد، نه صرفا ادعاي چند سايت و انتشار چند عكس. درنظر داشته باشيد كه كانديداي موردنظرتان با هر محاسبه‌اي نسبتي جز «دوستي» با ارزش‌ها و آرمان‌هاي شما نداشته باشد.
- طرفدار حزب باد نباشيد
«آن‌كس كه از برادرش اطمينان و استقامت در دين و درستي راه و رسم را سراغ دارد، نبايد به گفته مردم درباره او گوش دهد!» (خطبه 141)
فرصت تبليغات رو به پايان است و ممكن است خداي نكرده بعضي كانديداها يا هواداران‌شان براي جلب اعتماد و كسب آراي بيشتر به روش‌هاي نادرستي دست بزنند؛ مثلا تخريب ساير كانديداها، دروغ‌پردازي، شايعه‌پراكني، تهمت زدن به رقبا و... . بصير و باهوش باشيد و با اين بادها نلرزيد! وقتي در مورد كانديدايي به اطمينان لازم دست پيدا كرديد، به شايعات و حرف‌هاي بي‌اساس در مورد آنها، كه در جو تبليغاتي فضاي سايبر كم نيست، اهميت ندهيد. در انتقاد از كانديداهاي ديگر نيز جانب انصاف را رعايت كنيد. برنامه‌ها و رويكرد كانديدا را ملاك قرار دهيد و بر مبناي آن رأي بدهيد. طرفداري‌هاي احساسي را كنار بگذاريد. جوسازي از طريق يك عكس در كنار شخصيتي خاص يا منتسب كردن فرد به جرياني خاص در فضاي سايبر بسيار معمول است. اما لطفا شما غيرمعمول باشيد!