فکند زمزمة عشق در حجاز و عراق
نوای بانگ غزلهای حافظ از شیراز
قرنهاست که این زمزمة دلکش عشق شورانگیز حافظانه و سخنان جانفروزِ رندانه و حکیمانة حافظ شیراز در زیر این گنبد دوّار فیروزهگون به یادگار مانده است و دل و جان هر صاحبدلی را از ری و روم و بغداد به خود مشغول داشته است. این غزلهای شورآفرین و دلنشین، تنها دلنشان مردم ایران و فارسیزبانان جهان نشده است. گاهی «گوته» شاعر مشهور آلمانی تحت تأثیر دیوان حافظ میگوید:
میخانهای که تو ساختهای از هر خانهای بزرگترست
همة جهانیان نیز نمیتوانند شرابی را که تو انداختهای تا آخر بنوشند
ققنوس، مهمان توست، تو همه چیزی
میخانهای، شرابی، ققنوس نیز هستی
جاودان در خود فرو میروی و جاودان از خود بیرون میآیی
مستیِ مستان از توست.
برای چه شراب می خواهی، برای چه شراب میخواهی؟
و در روزگار ما، زندهیاد دکتر صلاحالصّاوی، ادیب و شاعر مصری مقیم ایران در برابر جذبات کلام حافظ به چنان شور و حالی میرسد که دیوان خواجه را به شعر تازی بازگو کند و آن را «دیوانالعشق» بنامد. اینجا از باب نمونه بیتی را نقل میکنیم حافظ میگوید:
بادهنوشی که درو روی و ریائی نبود بهتر از زهدفروشی که درو روی و ریاست
و صلاحالصّاوی به عربی میسراید:
شربالحدامهِ لاتظاهرَ اوریاءَ یشوبُه خیرٌ مِنالزهدالمضَمّخِ بِالریاءِ یُباحُ
انتشارات مازیار، اخیراً به چاپ و نشر شرحی مختصر و مفید از دیوان حافظ دست زده است که در نوع خود، کاری بدیع و ابتکاری است. صفحات این کتاب دو ستونی است: در سمت راست غزل قرار دارد و در سمت چپ معنی و شرح هر بیت به زبان ساده میآید.
مطلع هر غزل نیز با خط نستعلیق چشمنواز جلب نظر میکند. برای اطلاع بیشتر و کاملتر خوانندگان، برخی واژگان، تعبیرات و اصطلاحات عرفانی هم در آخر کتاب به صورت فرهنگواره آمده است. از نظر فنّی، نوع و اندازه حروف، صحّافی و روکش جلد کتاب و طرّاحی عنوان اثر هنرمندانه است.
مؤلّف این شرح ساده و مختصر دکتر ابراهیم قیصری است که پیشتر ازین آثاری چون ابیات بحثانگیز دیوان حافظ، پردۀ گلریز (تکرار کلام در شعر حافظ) و شرح دو جلدی یک نکته ازین معنی را از او دیدهایم.
كتاب حافظ عاشق و رِند و... در 584 صفحه با شمارگان 1100 نسخه و قیمت 45000 تومان روانه بازار كتاب شده است. علاقمندان ميتوانند اين كتاب را از طريق شماره تلفن 66462421 در تهران تهيه كنند.