اينكه بيشتر آدمها با ديدن شيريني و شكلات بهبه و چهچه ميكنند، اصلا چيز عجيبي نيست. اينها زير سرحافظه آدم است كه تجربه يك طعم شيرين و دلچسب را در خودش ذخيره ميكند و به محض ديدن خوراكيهاي شيرين، همان تجربه دلچسب يادش ميآيد و وسوسه خريد كردن و خوردن شيريني سراغش ميآيد. اما انتخاب، خريد، نگهداري و كلا معاشرت با خانواده شيرينيها برخلاف اينكه شايد خيلي بديهي بهنظر برسد، آنچنان هم آسان نيست و آداب و رسوم خودش را دارد.
- شكلات مدادي
پرطرفدارترين و متنوعترين نوع شكلات است. از همانهايي كه براي جلوگيري از افت فشار خون سر جلسات امتحان همراه خود داريد. قيمت اين نوع شكلات نسبت به ايراني و خارجي بودنش فرق ميكند. شكلات مدادي ويفري 20الي 30گرمي را ميتوانيد بستهاي 300الي 500تومان بخريد. البته اگر به تعداد زيادي از اين نوع شكلات احتياج داريد ميتوانيد بسته 24تايي آن را 6300تومان خريداري كنيد. شكلاتهاي مدادي كه از كاكائوي خالص ساخته شدهاند را در بستههاي 30گرمي در مغازهها ميتوانيد پيدا كنيد و به قيمت 1500، 2000و 2هزار و 500تومان خريداري كنيد. بستههاي 15عددي اين نوع را ميتوانيد ارزانتر يعني حدودا 19هزارتومان تهيه كنيد.
- شكلات تلخ
بسياري از افراد يك بند انگشت شكلات تلخ را با تمام شكلاتهاي شيرين دنيا عوض نميكنند. مقدار ماده خشك كاكائو در اين نوع شكلات حدودا 75درصد است و در توليد و ساخت آن درصد بسيار ناچيزي شكر استفاده ميشود. شكلاتي كه سرشار از آنتياكسيدان است، آرامبخش، پيشگيريكننده از ديابت و فشارخون است. شكلاتهاي مرسوم به تلخ با غلظتهاي متفاوتي عرضه ميشود. شكلات تلخ 72درصد وطني قيمتي حدود 21هزار تومان براي هر كيلو دارد، 85درصد 26هزار تومان و 96درصد 33هزار تومان. قيمت نمونههاي80تا 90گرمي هم با توجه به درصد شكلات خالص بهكار رفته در آن، از 5هزار تومان شروع ميشود. براي خريد شكلات تلخ خارجي 72درصد 33هزار، 85درصد 41هزار تومان، 96درصد 45هزار تومان بايد بپردازيد. اين قيمتها براي هر كيلو شكلات تلخ خارجي است.
- شكلات تخت
عمده مصرفشان هنگام خوردن چاي يا قهوه است و جايگزين مناسبي براي قند هستند. شكلاتهاي روكشدار هم جزو همين خانواده تختها هستند كه با طعمهاي نارگيلي، مغز بادام و مغز فندق در بازار عرضه ميشوند كه به آنها شكلاتهاي جيبي هم ميگويند. بستههاي 100گرمي اين شكلات را 3هزار و 500تومان ميتوانيد بخريد. اين قيمت براي بستههاي 50گرمي 1600تا 1700تومان است. براي خريد بستههاي 500گرمي چيزي حدود 7هزار تومان و بستههاي يككيلويي را 12الي 14هزار تومان ميتوانيد تهيه كنيد درحاليكه 10گرم شكلات تخت خارجي را بايد حدود 4هزار تومان خريداري كنيد.
- شكلات شيري، نارگيلي
در فرايند توليدشان از شيرخشك به جاي شير استفاده ميشود. نميتوان گفت اين نوع شكلاتها داراي كليسم هستند چون اين مقدار شيرخشكي كه در روند توليد استفاده ميشود كمكي به تأمين نياز بدن به كلسيم نميكند. كساني كه به پروتئين شير، حساسيت دارند، احتمالا به اين نوع شكلات هم حساس باشند. براي خريد اين نوع شكلات براي بستههاي 100گرمي بايد حدود 4هزار تومان پرداخت كنيد. براي خريد نيم كيلو از اين نوع شكلات بايد حدودا 7هزار تومان و براي خريد آن بهصورت بستههاي يككيلويي يا فله بايد 12الي 13هزار تومان بپردازيد.
- شكلات مغزدار
بهدليل وجود مغز بادام و فندق و بادام زميني، داراي ارزش غذايي بيشتري نسبت به ديگر شكلاتها هستند و بيشتر به درد كساني ميخورد كه دوست دارند وزن اضافه كنند. براي بچههاي كماشتها و بد غذا هم مفيد است و كالري مورد نياز روزانهشان را تأمين ميكنند. اما اگر اضافه وزن داريد فكر خوردنش را از سرتان بيرون كنيد. بستههاي 100گرمي اين نوع شكلات از 1500تومان شروع ميشود تا 5هزار و 500تومان. بسته به نوع مغزي كه در اين شكلات وجود دارد، پايينترين قيمتي كه براي تهيه يك كيلو از شكلات مغزدار بايد بپردازيد 10هزار تومان است.
- شكلات را با چاي امتحان كنيد
شكلاتي كه نرم و براق باشد شكلات خوبي است. براي سنجش ميزان خوب بودن شكلات هم كافي است هنگام خريد، شكلات را بشكنيد، اگر داخلش سوراخ سوراخ بود، شكلات، شكلات مرغوبي نيست. اگر شكلاتي را خريديد و از طعم و مزهاش خوشتان آمد ولي به مرغوب بودنش شك داشتيد كافي است مقداري از آن را درون چاي حل كنيد. اگر كاملا درون چاي حل شد و ته فنجان رسوب نكرد دفعه بعد كه براي خريد شكلات رفتيد باز هم از همان قبلي خريداري كنيد.
شكلاتها هم خراب ميشوند. فكر نكنيد با فريزري كردن شكلاتها ميتوانيد از فساد آنها جلوگيري كنيد. هرچند اين عمل، فرايند خراب شدن شكلات را به تعويق مياندازد اما به همان اندازه هم از ميزان كيفيت آنها كاسته ميشود. تازه فريزري كردن باعث ميشود شكلات چروك و پوسته پوسته شود يا اينكه رويش سفيدك بزند و همين تغيير ناخوشايند در شكل ظاهري سبب ميشود براي پذيرايي از مهمان از آنها استفاده نكنيد. پس بهتر است شكلاتها را در دماي 15تا 18درجه نگهداري كنيد و چون جاذب بو هستند سعي كنيد كنار خوراكيهاي بودار مثل ادويهها قرارشان ندهيد. در ضمن، شكلاتهايي كه روكش كاغذي ندارند هم بايد به سرعت مصرف شوند زيرا گذاشتن آنها در معرض هوا ميتواند موجب اكسيد شدن چربيهاي اشباع نشدهاي شود كه در آنها بهكار رفته است.
خوردن شكلات با شكم پر، دستگاه هاضمهتان را به دردسر مياندازد پس بهتر است قبل از غذا از آنها استفاده كنيد. درباره كالري و قند شكلاتها هم خودتان بهتر ميدانيد. پس در مصرف شكلات متعادل رفتار كنيد.
نكته بسيار مهم در انتخاب يك شكلات خوب، ميزان كاكائو بهكار رفته در آن است. بالا بودن ميزان كاكائو، اگرچه باعث تلختر شدن شكلات ميشود اما به همان ميزان ارزش غذايي آن را هم بالا ميبرد. پس هنگام خريد، تركيبات درج شده روي بستهبندي را خوب بخوانيد و به ميزان چربي و كاكائوي موجود در محتواي درون آن دقت كنيد.
- نقل؛ طبيعي و مفيد
براي تهيه نقل از انواع مغزها، گلاب، گرده گل، طعمدهندههايي مثل هل، دارچين و زنجبيل استفاده ميشود كه همين مواد تشكيلدهنده طبيعي ارزش غذايي نقلها را بالا برده است. ميزان آبشوندگي در دهان، ميزان تازگي و مرغوبيت نقل را نشان ميدهد. نقل تازه و مرغوب خوشعطر و بو است و بافتي نرم دارد. اگر هنگام خريد، ديديد نقلها بههم چسبيدهاند و وقتي وارد دهانتان با بزاقتان تركيب شده و اين چسبندگي 2 برابر ميشود از خريد آن صرفنظر كنيد. نيم كيلو نقل بيد مشكي را حدود 11هزار تومان، نيم كيلو نقل پستهاي 13هزار تومان، نيم كيلو نقل گلمحمدي 11هزار تومان و قيمت نقل زعفراني و گردويي براي يكبسته نيم كيلويي چيزي حدود 11هزار و 500تا 12هزار تومان است.
- ايرانيها چقدر شكلات مصرف ميكنند؟
آمارهاي رسمي نشان ميدهد 74درصد ساكنان شهري ايران مصرف شكلات را در سبد غذايي خود جاي دادهاند و سال گذشته حدود يك ميليون و 300هزار تن شكلات در كشور بهجز ميزان شكلاتهاي وارداتي، مصرف شده است. نتايج بررسيهاي رسمي نشان ميدهد 32درصد افراد ساكن در شهرهاي ايران، به ميزان يكبار در هفته، 30درصد كمتر از يكبار و 27درصد 2يا 3 بار در هفته شكلات ميخورند. در بين محصولات كارخانههاي شكلاتسازي، شكلاتهاي تكنفره با 55درصد بالاترين ميزان مصرف را بهخود اختصاص دادهاند و شكلاتهاي پذيرايي با 35درصد و تختهاي با 25در صد بهترتيب در ردههاي بعدي مصرف قرار دارند.
- آب نبات و تافي؛ ارزان اما مضر!
شكر، رنگ خوراكي و اسانس تنها مواد تشكيلدهنده اين شكلاتها هستند. بهدليل وجود همين مقدار شكر و ميزان چسبندگي كه دارند هم براي دندانها و هم براي كساني كه بايد مراقب مقدار كالريهاي مصرفي روزانهشان باشند زياد مناسب نيستند. آبنباتها و تافيها و شكلاتهاي ميوهاي در رده شكلاتهاي ارزانقيمت هستند. بستههاي 100گرمي تافي از هزار تومان و بستههاي 150گرمي آبنبات را با همين قيمت ميتوانيدتهيه كنيد. البته بسته به نوع و كيفيت محصول قيمت بستههاي صدگرمي تا 5هزار تومان بالا ميرود. براي خريد يك كيلو آبنبات 7هزار تومان و براي خريد يك كيلو تافي چيزي حدود 9هزار تومان بايد بپردازيد.