علیت، اصل عقلی و متافیزیکی است که در متون دینی تصدیق شده و ره‌آوردهای آن اندیشه حکما را تحت تاثیر قرار داده و در این کتاب تحلیل تطور علیت در چهار قلمرو ماهیت، تحقق، مناط و اقسام آن بحث شده است.
برای این منظور ابتدا منابع دینی و کلامی و سپس متون فلسفی از آغاز فلسفه اسلامی تا دوره معاصر با روش تحلیلی ـ انتقادی بررسی شده است تا فراز و فرودهای مساله علیت روشن شده و دیدگاه‌ها تبیین شود، آن‌گاه با تحلیل مساله در چارچوب مبانی و اصول مکاتب و نحله‌های فکری و فلسفی چگونگی تطور و سیر مساله علیت و نقاط ضعف و قوت نشان داده شده است.
در این کتاب جایگاه علیت در قرآن و روایات و تأثیر آن در تفکر کلامی و فلسفی مورد بررسی قرار گرفته و مباحثی همچون علیت در قرآن و روایات، علیت در دیدگاه امامیه، علیت در معتزله و همچنین اشاعره و علیت مطرح شده است.
تطور ماهیت علیت از دیگر مباحث این کتاب است که تطور ماهیت علیت در فلسفه‌های پیش صدرایی و تطور ماهیت علیت در حکمت متعالیه را بررسی می‌کند.
تطور تحقق علیت، تطور مناط علیت و تطور اقسام علیت از دیگر مطالبی است که به صورت تخصصی در حوزه‌های فلسفه‌های پیش صدرایی و حکمت متعالیه می‌پردازد.
- منبع: ايرنا