اين روزها، يكي از پرسش‌هاي متداول اين است كه «اسكناس نو را چه كنيم؟ به كدام بانك مراجعه كنيم؟ چقدر مي‌توانيم پول نو بگيريم؟» شايد برايتان جالب باشد كه بدانيد چاپ هر برگ اسكناس بيشتر از هزار تومان براي بانك مركزي هزينه دارد. پس فقط گرفتن پول نو شرط نيست، نگهداري و حفاظت از اين اسكناس‌ها به‌مراتب مهم‌تر است.
- روال كار چيست؟
قديم‌ترها پول نو را معمولا از دست كساني مي‌گرفتيم كه پدر خانواده، كارمند يكي از بانكهاي كشور بود يا اينكه آشنايي در يكي از بانكها داشت. دسته سومي هم وجود داشت كه نه پدرشان كارمند بود و نه آشنايي در بانك داشتند. اينها سراغ دلالان بازار سياه پول نو مي‌رفتند. اما حالا هيچ كدام از اين كارها لازم نيست! شما به راحتي مي‌توانيد با در دست داشتن كارت شناسايي يا اگر در يكي از بانكهاي معرفي شده حساب بانكي داريد با همراه داشتن دفترچه يا كارت بانكي‌تان به شعبه مورد نظر مراجعه كرده و پول نو دريافت كنيد؛ بدون حتي ريالي پول اضافه براي تبديل اسكناس‌هاي چروك و چسب خورده به اسكناس‌هاي تانخورده! زيرا قيمت اسكناس‌نو در بانكها برخلاف بازار سياهي كه دلالان درست كرده‌اند معادل ارزش ريالي همان اسكناس خواهد بود. در ضمن براي مراجعه به بانك و دريافت پول نو هم زياد وقت نداريد. معمولا بانكها براي اين كار يك فرصت 5 الي 6 روزه به شما مي‌دهند، پس گوش به زنگ باشيد.
- بانكهاي عامل كدامند؟
هر ساله بانك مركزي تعدادي از بانكها را براي توزيع اسكناس نو در سراسر كشور انتخاب كرده و اين بانكها موظفند با توجه به اعتباري كه در اختيارشان قرار داده مي‌شود نسبت به تأمين نياز مردم اقدام كنند. سال گذشته بانكهاي پاسارگاد، صادرات، ملت، اقتصادنوين، ملي، كارآفرين و پست بانك به‌عنوان بانكهاي عامل انتخاب شده بودند و امسال، نام بانكهاي رفاه، سپه، كارآفرين، صادرات و ملي به اين ليست اضافه شده. با اين حساب، مي‌توانيد با مراجعه به اين بانكها اسكناس نو دريافت كنيد يا پول‌هاي كهنه‌تان را نو نوار كنيد.
- چقدر امكان دريافت داريم؟
درست‌ترش اين است كه قبل از شروع نوروز و آغاز داستان عيدي دادن و عيدي گرفتن، يك برنامه‌ريزي كوچك براي عيدي‌‌هايي كه قرار است بدهيم، داشته باشيم و مقداري هم براي مهمانان و موارد غيرقابل پيش‌بيني كنار بگذاريم. اينطور، تكليف مشخص است كه چه مقدار پول بايد از بانك دريافت كنيم. پول‌هاي نو در بسته‌هاي 100تايي، 200تايي و 300 تايي و تركيب آنها به‌صورت 1000توماني، 2000توماني، 5000توماني و 10هزار توماني است. به اين نكته هم توجه داشته باشيد كه شما هر ميزان كه دلتان بخواهد نمي‌توانيد از بانك اسكناس دريافت كنيد. معمولا سقفي براي پرداخت اسكناس نو وجود دارد كه با توجه به اعتباري كه به هر كدام از بانكها اختصاص مي‌دهند اين ميزان فرق مي‌كند. اما شما مي‌توانيد روي بسته‌هاي 100تايي اسكناس‌هاي هزار توماني و 2هزار توماني و 5هزار توماني حساب باز كنيد اما پرداخت اسكناس 10هزار توماني محدود است.
- دور دلال‌ها را خط بكشيد
با نزديك شدن به‌ماه پاياني سال، خريد و فروش اسكناس‌هاي نو در بازار آزاد رونق مي‌گيرد. دلالان بازار سياه گاهي همين اسكناس‌هاي نو را تا 3 برابر قيمت مي‌فروشند وگاهي بسته‌هاي 100تايي اسكناس‌هاي 100توماني را تا 100هزار تومان به فروش مي‌رسانند كه از نظر شرعي مشكل دارد. حكم فقهي خريد و فروش پول هم به اين صورت است كه اگر مبلغي كه بابت نوكردن اسكناس‌هايتان به دلال مي‌دهيد غيرمتعارف باشد (مانند همين بسته‌هاي 100توماني و پرداخت 100هزار تومان به جاي 10هزار تومان) انجام اين معامله جايز نيست.
- حواستان به عابربانك‌ها باشد
بسياري از دستگاه‌هاي عابربانك، در پايان سال از اسكناس‌نو استفاده مي‌كنند.
اگر قصد هديه دادن اسكناس‌هاي 5 يا 10 هزار توماني داريد، بدنيست اين روزها حواستان به عابربانك محل‌تان باشد و اگر ديديد اسكناس نو مي‌دهد، حسابي دلي از عزا دربياوريد.
- كارت هديه بدهيد!
اگر مقدار پول مورد نياز شما بيشتر از سقف تعيين‌شده بانكها براي پرداخت اسكناس نو است چرا كارت هديه را انتخاب نمي‌كنيد؟ اينطوري شخصي كه قرار است به او هديه بدهيد مطمئن مي‌شود كه براي هديه‌اش وقت گذاشته‌ايد و خود اين مسئله جذابيت عيدي دادن و عيدي گرفتن را دوچندان مي‌كند. لازم است بدانيد كه اكثر بانكها براي صدور اين كارت هيچ نوع هزينه‌اي از شما دريافت نمي‌كنند. در ضمن بعضي از بانكها به شما اين امكان را مي‌دهند كه طرح و لوگوي مورد نظر خودتان را روي كارت چاپ كنيد.