مشاغل غيررسمي در حالي رونق گرفته كه فعالان اقتصادي از ركود كسب و كار سخن مي‌گويند. دنباله‌دارشدن ركود، شرايط را براي اشتغال‌زايي دشوار ساخته تا جمعيت جوان و جوياي كار براي يافتن شغل با چالشي جدي مواجه شوند و شغل‌هاي كاذب بيشتر مورد توجه قرار گيرد. حسين راغفر، كارشناس مسائل اقتصادي معتقد است كه ركود اقتصادي منجر به فقر شده و اين مسئله به پديده دستفروشي و شغل‌هاي غيررسمي دامن زده است.
آمارهاي رسمي نيز از ركود و بيكاري بالاي جوانان حكايت دارد. آخرين آماري كه از وضعيت رشد اقتصادي منتشر شده، نشان ميدهد كه اين شاخص در نيمه اول سال94 معادل يك درصد بوده است. طبق گزارش مركز آمار ايران در اين دوره زماني نرخ رشد بخش صنعت منفي 1.1درصد بوده كه نشان‌دهنده ركود در بخش توليدات صنعتي است. در نيمه دوم سال شرايط دشوارتري در صنعت ايجاد شد و به همين دليل طرح خروج از ركود با اعطاي وام خريد خودرو و كارت اعتباري به اجرا درآمد تا از ورود نرخ رشد اقتصادي به محدوده زير صفر جلوگيري شود. هنوز نرخ رشد اقتصادي براي 9ماهه سال‌جاري منتشر نشده اما برآوردها نشان ميدهد كه اين شاخص در سال‌جاري به زحمت خود را بالاي صفر نگه خواهد داشت.
محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت پيش‌بيني كرده است كه نرخ رشد اقتصادي در پايان سال 94، مثبت باشد كه به‌نظر مي‌رسد افزايش توليد نفت در ماه‌هاي پاياني سال به واسطه لغو تحريم‌ها، اثر قابل توجهي در اين برآورد داشته باشد.اقتصادي كه در سال‌هاي ابتدايي دهه90 رشد منفي را تجربه كرد و به اندازه 9درصد كوچك شد، در سال93 توانست به ميزان 3درصد خود را بالا بكشد اما در سال 94، بار ديگر نرخ رشد اقتصادي كاهش يافت و به صفر نزديك شد تا اقتصاد در 4سال گذشته از دهه اخير، رنگ رونق را به‌خود نديده باشد.
با لغو تحريم‌ها، نرخ رشد اقتصادي 4تا 6درصدي براي سال آينده پيش‌بيني شده است اما آثار زيانبار ركود طي سال‌هاي گذشته در بازار كار نمايان شده است. هرچند نرخ بيكاري رسمي در محدوده 10درصد باقي مانده و طبق آخرين آمار اين شاخص به 10.7درصد در پاييز امسال رسيده اما بررسي وضعيت اين شاخص در ميان جوانان وضعيت نگران‌كننده‌اي را نشان ميدهد. وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي نيز بارها نسبت به ورود 4ميليون فارغ‌التحصيل جديد دانشگاهي به بازار كار هشدار داده است.
علي ربيعي معتقد است كه متقاضيان كار به‌زودي به 6ميليون نفر خواهند رسيد به همين دليل بايد سالانه نرخ رشد اقتصادي 8درصدي رقم بخورد تا برخي نيازها در بازار كار رفع شود. با اين حال افزايش ركود و بيكاري باعث شده تا تعداد بيشتري از جمعيت براي درآمد به مشاغلي چون دستفروشي و شغل‌هاي كاذب رو بياورند.
- روايت آمار از بيكاري جوانان
گزارش مركز آمار ايران از وضعيت بيكاري نشان ميدهد كه در پاييز سال‌جاري بيش از 2ميليون و 646هزار نفر بيكار بوده‌اند كه 10.7درصد از كل جمعيت فعال را تشكيل مي‌دهند. در ميان جوانان 15تا 29سال اما نرخ بيكاري 22.7درصد اعلام شده است كه نشان‌دهنده بيكاري يك ميليون و 568هزار و 164نفر در اين محدوده سني است. از اين جمعيت بيكار، بيش از يك ميليون نفر را مردان و حدود 533هزار نفر را زنان تشكيل مي‌دهند. نرخ بيكاري در ميان جوانان 15تا 24سال نيز از سوي مركز آمار ايران 25.4درصد اعلام شده است كه نشان ميدهد در ميان جمعيت فعالِ اين گروه سني 726هزار و 429نفر بيكار هستند.