لذت سفر و درك ناشناخته‌هاي گوشه‌گوشه خاك اين مرزوبوم انگيزه سفرهاي شيرين و خاطره‌انگيزي مي‌شود كه در آن مي‌توان در گوشه‌اي از كشور در كنار رودخانه‌هاي پرآب از برف و سرما لذت برد و در گوشه‌اي ديگر با گل‌هاي زيبا عكسي به يادگار گرفت و چشم‌ها را به مناظر زيبا و بكر طبيعت نوازش داد.
در حالي كه اين روزها بسياري از تورهاي مسافرتي، سفر به كشورهاي حاشيه خليج‌فارس يا تركيه و كشورهاي آسياي‌شرقي را تبليغ مي‌كنند سفر به نقاط مختلف ايران و ديدن جاذبه‌هايي كه در هيچ جاي دنيا نمي‌توان نمونه آن را پيدا كرد مي‌تواند لحظاتي خاطره‌انگيز و فراموش نشدني را براي ما رقم بزند. سيدمحمدعلي واحدي، معروف به اقبال واحدي يكي از كساني است كه بر اين واقعيت تاكيد دارد.
او به همه نقاط ايران سفر كرده است و بسياري از جاذبه‌هاي ايران را از نزديك تماشا كرده و آن را به تصوير كشيده است. واحدي همچنين كتابي از ايرانگردي‌ها و خاطرات و جاذبه‌هاي توريستي شهرهاي مختلف ايران به چاپ رسانده است. برنامه‌هاي صبح بخير ايران و مستقيم‌آبادي از جمله برنامه‌هاي جذاب و ديدني براي معرفي جاذبه‌هاي ايران بودند كه اقبال واحدي سال‌ها آنها را تهيه و اجرا كرد. در آستانه نوروز و سفرهاي نوروزي او از ايرانگردي و جاذبه‌هاي كشورمان و همچنين پيشنهادهاي جالب براي سفر به شهرهاي مختلف ايران براي ما گفت.
- از ايران تا جهان
تقريبا 4بار كل كشور را گشته‌ام و مراكز استان و شهرستان‌ها را يك دور كامل از نزديك ديده‌ام. البته بعضي از روستا‌ها و شهرهاي كوچك باقي‌مانده‌اند كه اگر فرصتي فراهم شود حتما به آنجا نيز سفر خواهم كرد. خوشبختانه ايران ما كشوري است كه در ايام نوروز در نقاطي از آن شاهد ريزش برف هستيم و علاقه‌مندان در آنجا اسكي‌بازي مي‌كنند و همزمان در گوشه‌اي ديگر از كشور آنقدر هوا گرم است كه بايد شنا كرد و تني به آب زد. وجود چنين اقليم‌هاي متفاوتي يكي از پتانسيل‌هاي مهم كشور است. در جاهايي از كشور كوير داريم و مي‌توان كويرنوردي كرد و جاهايي ديگر جنگل‌هاي سرسبزي وجود دارد كه مي‌توان در آنجا قدم زد.
اين اتفاقي كه در كشور ما افتاده يك ويژگي منحصر‌به‌فرد است و بايد از آن استفاده كرد. اگر مي‌بينيد برخي از مردم به گردشگري در كشور رغبت نشان نمي‌دهند و دوست دارند به خارج از كشور بروند به 2دليل است؛ نخستين دليل اين است كه تبليغ خوبي در اين زمينه انجام نمي‌گيرد و دليل دوم نداشتن برنامه‌ريزي مناسب است. البته در چند سال گذشته برنامه‌ريزي‌هاي خوبي در اين زمينه صورت گرفته و تورهاي ايرانگردي به راه افتاده است.
مردم پول مي‌دهند و مي‌خواهند سفر خوبي را داشته باشند. بايد تعارف را كنار گذاشت. بايد كاري كرد تا به آنها خوش بگذرد. اگر مي‌خواهند به منطقه جنگلي سفر كنند بايد امكاناتي مانند پاركينگ و امكانات برق و آب و سرويس بهداشتي مهيا باشد كه هم جنگل را تخريب نكنند و هم در آرامش بتوانند تفريح كنند. با كارهايي كه در چند سال گذشته انجام گرفته و با اين بوم‌گردي‌هايي كه مي‌شود، مي‌توان نسبت به آينده ايرانگردي اميدوار بود. خوشبختانه وزارت ارشاد به ساكنان تمام روستا‌ها و شهرستان‌هاي كوچك كه خانه‌هايشان امكان تبديل شدن به اتاق‌هاي كرايه‌اي را دارند و مي‌توانند حداقل امكانات را براي گردشگران فراهم كنند كمك كرده تا با گرفتن مجوز، خانه‌هايشان را تبديل به مسافرخانه‌هاي كوچك كنند.
من در طول سفرهايم به چند تا از اين خانه‌ها رفته‌ام و بسيار لذت برده‌ام. حتي بعضي خانه‌هاي جنگلي را كه تقريبا مخروبه شده، اجاره مي‌كنند و پس از نوسازي و راه‌اندازي سيستم رفاهي، در اختيار گردشگران علاقه‌مند قرار مي‌دهند. خانه‌هايي كه در حال ازبين رفتن بودند الان مي‌توانند به پايگاهي براي زندگي تبديل شوند. بچه‌ها و خانواده‌هايي كه به سفر مي‌روند از اين خانه‌ها لذت مي‌برند چون در هتل‌ها از اين آزادي خبري نيست.
از آپارتمانِ خانه به آپارتمانِ هتل رفتن جذابيتي ندارد. بارها چند نفر از دوستان و خانواده‌هايشان را به اين سفر‌ها برده و آنها را به همراه فرزندانشان به گاوداري برده‌ام تا از نزديك دوشيدن شير گاو و گوسفند را ببينند و تجربه كنند. بچه‌ها در گاوداري دوشيدن شير گاو را مي‌ديدند و لذت مي‌بردند يا مثلا در مزرعه، كوبيدن برنج را به آنها نشان مي‌دادم و يا درو كردن گندم را مي‌ديدند. همه اينها براي بچه‌ها و جوان‌ها لذتبخش است. اگر برنامه داشته باشيم مي‌توانيم اين زيبايي‌ها را به همه ايران نشان دهيم.
- چگونه از سفر لذت ببريم
بارها شاهد بودم كه مسافران نوروزي براي سفر به نقطه‌اي از كشور سوار بر خودرو حركت مي‌كنند ولي نمي‌دانند صبح و ظهر و شب را در كجا سپري كنند. اين شيوه سفر به مذاق خيلي‌ها خوش نمي‌آيد. مسئله غذا خوردن و خواب غيرمنظم مشكلاتي است كه با آن مواجه مي‌شوند. در سفرهاي نوروزي برخي دوست دارند تا ظهر بخوابند و به اين ترتيب هيچ لذتي از سفر نمي‌برند. اگر قرار است يك نفر 3 روز به مسافرت برود با برنامه‌ريزي‌اي كه از قبل انجام داده مي‌داند صبح كه از خواب بيدار شد قرار است چه كاري انجام بدهد و كجا برود و چه غذايي بخورد و اين خيلي كمك مي‌كند تا از سفر لذت بيشتري ببرد.
آنهايي كه به خارج از كشور سفر مي‌كنند به‌دليل اينكه ليدر‌ها اين برنامه‌ها را براي آنها تعيين كرده‌اند بايد براساس اين برنامه‌ها پيش بروند. مي‌دانند بايد ساعت ۸ صبح بيدار شوند چون در غيراين‌صورت از صبحانه محروم مي‌شوند يا مثلا ساعت ۱۰ صبح براي بازديد از يك مكان تاريخي و تفريحي بايد آماده باشند. مي‌دانند اين برنامه‌ها دست خودشان نيست كه نيم ساعت بيشتر استراحت كنند يا هر زماني كه تمايل داشتند براي صرف صبحانه بروند.
اين فضاي برنامه‌ريزي شده مسافرت‌ها اگر انجام شود حتي اگر خانوادگي به مسافرت برويم از زمان مسافرت لذت مي‌بريم. يكي ديگر از مسائل مهم در سفر تقسيم كردن مسافت‌هاست. برخي تصور مي‌كنند مسافرت يعني رسيدن به مقصد و به همين دليل مسافت‌هاي طولاني را بدون توقف طي مي‌كنند و تنها رهاوردي كه از سفر نصيب آنها مي‌شود خستگي است. اگر كسي مي‌خواهد به شيراز سفر كند مي‌تواند يك روز براي قم و كاشان برنامه بگذارد و يك روز براي اصفهان برنامه‌ريزي كند و سپس به شيراز برود. در بازگشت نيز مسير ديگري را انتخاب كند و به اين ترتيب هر روز مي‌تواند شهر جديد و مناظر جديدي را ببيند.
- چه عيبي دارد خودمان تجربه كنيم
خوشبختانه خيلي از شهرستان‌ها سايت دارند و قبل از سفر مي‌توانيم با استفاده از اطلاعات سايت بدانيم چند رستوران و مهمان‌پذير در اين شهرستان وجود دارد. چند سالي است در ايام نوروز در ورودي شهرها و شهرستان‌ها نقشه شهر به همراه اطلاعات تاريخي و مكان‌هاي توريستي در اختيار مردم قرار مي‌گيرد و وجود اين نقشه‌ها مي‌تواند راهنما و كمك خوبي باشد. شهرداري‌ها در ورودي و خروجي شهر و در پارك‌ها چادرهايي برپا مي‌كنند و امكانات مختلفي نيز در اختيار گردشگران قرار مي‌دهند. نكته مهمي كه بايد بر آن تاكيد كنم اين است كه تفريح و مسافرت فقط شمال كشور نيست.
تمام كشور زيباست و نقاط ديدني در آنجا وجود دارد كه بسيار بهتر از شمال كشور است. كافي است يك‌بار مثلا به غرب كشور برويد تا زيبايي متفاوت طبيعت را لمس كنيد. لارستان هم اين روزها يك بهشت است. جنوب كرمان، جيرفت، سيستان و بلوچستان و چابهار از آب و هواي مطلوبي برخوردارند. اگر به خاش سفر كنيم شمال دومي را در اين شهر مشاهده مي‌كنيم.
در اين شهر هم برنج است و هم خرما و هم پرتقال. آنقدر زيباست كه قابل وصف نيست. اگر به زابل سفر كنيم در ۲۰ فروردين يا ارديبهشت ماه با خوشه‌هاي زيباي انگور مواجه مي‌شويم. در سيستان و بلوچستان هندوانه رسيده است. هندوانه‌هايي كه الان در بازار هست براي سيستان و بلوچستان است.
اگر اين فضا‌ها را شناسايي كنيم مطمئنم سفر خوش خواهد گذشت و هوس رفتن به خارج از كشور هم نمي‌كنيم. همه سفر‌ها براي من خوب بود و خوش گذشته است. همه مهمان‌نواز بودند. هر جا رفتيم خوش گذشته است ولي بايد مردم خودشان تجربه كنند و دنبال اين نباشند كه چه كسي كجا رفته و چه شده است. باور كنيد اگر يك روز به كرمان سفر كنيد لذت اين سفر را هرگز فراموش نخواهيد كرد. آنها بسيار مهمان‌نواز هستند و اگر با غذاهاي آنجا آشنا شويد خودتان مبلّغ آنجا خواهيد شد. بايد رفت و تجربه كرد. چه اشكالي دارد؟ خودتان متوجه مي‌شويد كجا خوب است و كجا مناسب نيست. بالطبع همه مردم شهرها به خاطر اينكه به شهر خودشان علاقه دارند هر مسافري كه به شهرشان سفر مي‌كند سعي مي‌كنند به بهترين وجه به مسافر خوش بگذرد.
- خاطراتم كم نيست
سفرهاي ايرانگردي هميشه با خاطرات بسياري همراه است. هر سفر براي ما خاطره‌انگيز بود. مردم، مهمان‌نواز بودند و هر جا مي‌رفتيم همه ما را مي‌شناختند. در دور‌افتاده‌ترين نقاط كه فكرش را نمي‌كرديم مردم ما را مي‌شناختند و همين بهترين خاطره براي ماست. در جاده‌اي دورافتاده وقتي به چوپاني مي‌گفتيم از كدام مسير برويم مي‌گفت آقاي واحدي از اين مسير برويد بهتر است. مخاطبي را ديدم كه در رشته تحصيلي‌اش دكترا گرفته بود. مرا ديد و گفت من دوم دبستان بودم و با ديدن شما و شنيدن صدايتان در برنامه صبح‌بخير ايران به مدرسه مي‌رفتم. خوشبختانه در برنامه‌هاي مختلفي كه داشتم ارتباط ميان مخاطبان برقرار شد.
- من چگونه به سفر مي‌روم
من دوست دارم در سفر‌ها آزاد باشم. از اقامت در هتل خوشم نمي‌آيد. خيلي به چادر زدن و كمپ علاقه دارم. در چادر با وجود باد و آفتاب و باران، شما نمي‌توانيد پيش‌بيني كنيد چه اتفاقي خواهد افتاد. اين مشكلات هم لذتبخش است و هم سرد و گرم زندگي را به شما مي‌چشاند. سفر كردن در كار ما، مثل كوهنوردي مي‌ماند كه وقتي به سينه‌كش كوه مي‌رسيد و حسابي خسته مي‌شويد مي‌گوييد كه ديگر نمي‌آيم! اين كار به‌شدت آدم را خسته مي‌كند اما وقتي به قله رسيديم تمام آن بالا و پايين شدن‌ها، يادمان مي‌رود و دوباره راه مي‌افتيم به سمت يك كوه ديگر. وقتي از تهران بيرون مي‌رويم تازه زندگي شروع مي‌شود.
جايي كه خيلي خسته مي‌كند همين تهران است. چون در تهران زمان را از دست مي‌دهيم؛ مثلا در ترافيك مي‌مانيم و به‌سرعت روزمان به شب مي‌رسد و در حالي كه كاري انجام نداده‌ايم اما در شهرهاي ديگر چون فضا كوچك‌تر است و ترافيك كمتري دارد، آدم سريع‌تر و چابك‌تر به كار‌هايش مي‌رسد. دلم براي اين سفر‌ها تنگ شده است و هنوز روستا‌ها و جاهايي هستند كه دوست دارم به آنجا سفر كنم. اميدوارم دوباره راهي شهرهاي مختلف سرزمينم شوم.