به گزارش روابط عمومی بنیاد حکمت اسلامی صدرا، مقالاتی که استاد خامنه‌ای به مناسبتهای مختلف به رشته تحریر درآورده، در این کتاب در چهار فصل کلی، تحت عناوین معرفت‌شناسی، وجودشناسی، فلسفه و دین (کلام) و علم النفس (انسان‌شناسی) گردآوری شده است.
در دیباچه کتاب به قلم مؤلف آمده است: هستی با تمام شکوه خود، در حکم صحنه‌یی است که بازیگر آن انسان است و همه چیز، از ابر و باد و مه و خورشید و فلک و ملک، درکارند که نقش انسان و کارگردان پنهان آن پدیدار شود. صحنه‌ای که همه اجزاء آن، کم و بیش، در قلمرو و و نخجیر انسان است تا با تسخیر یک بیک و طی پله بپله آن به نقطه پایان آن برسد و نقش خود را به انجام برساند.
هستی همچون ارکستری به پهنای کیهان است که همه در آن نغمه سازند و هر کردار و رفتار بشر در طول زندگی زخمه‌‌ای است که بر تار وجود می‌زند و آهنگ آنرا در سراسر گیتی منتشر می‌نماید.
رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا در ادامه افزوده است:
مجموعه‌ای که پیش رو دارید گردآمده تلاش‌هایی است جسته گریخته بدنبال رابطه انسان و جهان و مظاهر هستی؛ از ادراک سخن رفته که نخستین گام ارتباط بشر با جهان و اولین پله برای آشنایی با هستی است، به تعریف نفس انسانی پرداخته، که شناختش کلید شناخت جهان و جهان آفرین است، و از قوا و خلاقیت خداگونه نفس انسانی و اعجاز برگزیدگان خدا سخن گفته که شاهد بر خلافت الهی انسان است و در این گذرگاه یعنی هستی، به هر کجا سرزده است، در جستجوی گمشده‌یی گمنام و پنهان.
جلد اول مجموعه مقالات «انسان در گذرگاه هستی» تألیف آیت الله سید محمد خامنه‌ای به تازگی در 230 صفحه و شمارگان 2000 نسخه، توسط انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا انتشار یافته است.