سرخط خبرها از اين قرار است: «2هزار ميليارد تومان خسارت مادي مستقيم تصادفات نوروزي»، «هر يك ساعت، يك فوتي در جادههاي كشور» و «افزايش 100نفري جمعيت معلولان كشور»؛ اينها از معروفترين تيترهايي هستند كه در روزهاي عيد و بعد از آن در روزنامههاي كشور ديديم و غمانگيز اينكه آنچنان هم شوكه نشديم؛ حيرت نكرديم. لابد چون اخبار پر از همين عددهاست و تا اتفاق براي خودمان نيفتد، باورش نميكنيم و برايش اهميتي قائل نميشويم؛ چون امكان ندارد تلويزيون را روشن كنيم يا پيچ راديو را بپيچانيم يا اصلا به همين گروههاي خبري در شبكههاي اجتماعي نگاهي بيندازيم و كسي در گوشهاي از خاورميانه و جهان كشته يا مجروح نشده باشد. انگار حواسمان نيست 400هموطن در تعطيلات عيد، جان خود را بر اثر حوادث جادهاي از دست دادهاند و تصادف،كماكان دومين عامل مرگومير ايرانيهاست. حواسمان نيست رفتن آدمها فقط يك فقدان معنوي و انساني نيست بلكه جامعه، بخشي از توانمندي و ارزش افزودهاش راهم از دست داده است.
عادت كردهايم به محض شنيدن اين خبرها، صرفا از كيفيت پايين خودروهاي توليد داخل و وضعيت بد جادهها شكايت كنيم و نقش تأثيرگذار عامل انساني را ناديده بگيريم. غافل از اينكه طبق گفتههاي رئيس پليس راهور ناجا، نبستن كمربند ايمني، بيتوجهي به جلو (ناشي از خستگي و خوابآلودگي) و سرعت و سبقت غيرمجاز، مهمترين عوامل مرگ در تصادفات نوروز امسال بودند.
ما عادت نكردهايم به ابعاد اقتصادي تصادفات جادهاي توجه كنيم؛ بخش مهمي از ماجرا كه معمولا بين اعداد و ارقام مربوط به شمار قربانيان و مجروحان گم ميشوند. بياييد از زاويهاي ديگر به عددهايي كه در ابتدا آورده شد، نگاه كنيم. 2هزار ميليارد تومان خسارت مادي تصادفات نوروز امسال، برابر با 6درصد توليد ناخالص داخلي كشور در طول يك سال است؛ به ازاي مرگ هر نفر در تصادفات جادهاي معادل يك ميليارد تومان بار مالي به جامعه وارد ميشود و 100نفري كه بعد از پايان تعطيلات به جمعيت معلولان كشور اضافه شدند، ماهانه چيزي نزديك به 2ميليون و 500 هزار تومان هزينه دارند. بودجه لازم براي ترميم آسيبهاي روحي و رواني صدها خانواده داغدار را هم كه به اينها اضافه كنيم، شايد تصوير واقعيتري از عمق فاجعه و آيندهاي كه برايمان ميسازد به دستمان بيايد. تصويري كه هزاران بار اسفناكتر و تلختر از آن خودروهاي تصادفي است كه بايد با ديدنشان در جادهها درس عبرت بگيريم!