خداوند پس از آفریدن عقل چه گفت؟

به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني حج، پيامبر خدا (ص) در بيان جايگاه و ارزش عقل فرمودند: «جانمايه آدمي خرد اوست و كسي كه خرد ندارد دين ندارد».⁽¹⁾

امام حسن مجتبي (ع) نيز مي‌فرمايند: «با خرد است كه هر دو سرا به دست مي‌آيد و هر كه از خرد محروم باشد، از هر دو سرا محروم شود».^₍₂₎

حال ببينيم در روايات و احاديث درباره آفرينش عقل چه بياني وجود دارد؟

امام صادق (ع) درباره اين كه عقل از چه چيزهايي آفريده شده است؟ مي‌فرمايند: «خداي بزرگ عقل را از چهار چيز آفريد: از دانايي و توانايي و روشنايي و مشيّت به امر. پس، آن را به دانايي، پايدار و در ملكوت، پاينده ساخت».⁽³⁾

ايشان همچنين فرمودند: «خداوند، جلّ ثناءُه، خرد را آفريد و آن نخستين موجود روحاني است كه خداوند از سمت راست عرش، از نور خويش آفريد».⁽⁴⁾

در حديث ديگري از امام باقر (ع) ذكر شده كه آن حضرت درباره اين كه خداوند هنگام آفريدن عقل چه فرمود؟ اينگونه مي‌فرمايند: «چون خداوند عقل را آفريد به او فرمود: رو كن و او رو كرد؛ سپس فرمود: برگرد و او برگشت. آن گاه فرمود: به عزّت و جلالم سوگند كه من آفريده‏‌اي نيكوتر از تو نيافريده‏‌ا‌م. تو را فرمان مي‌دهم و تو را نهي مي‌كنم (مخاطب امر و نهي من تو هستي)، تو را پاداش مي‌دهم و تو را به كيفر مي‌رسانم».⁽⁵⁾

^{* منابع احاديث:}

^{1- روضه الواعظين: 9 منتخب ميزان الحكمة: 390}

^{2- كشف الغمّه: 2 / 197 منتخب ميزان الحكمة: 392}

^{3- الإختصاص: 244 منتخب ميزان الحكمة: 390}

^{4- الخصال: 589 / 13 منتخب ميزان الحكمة: 390}

^{5- الكافي: 1 / 26 / 26، منتخب ميزان الحكمة: 392}