همشهری آنلاین: اطلس زبانی ایران به عنوانی طرحی ملی با هدف ارایه تصویری تا حد امکان دقیق از سیمای زبانی کشور در گروه زبان و گویش پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون در حال تدوین است.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، فریار اخلاقی مدیر گروه زبان و گویش رایج پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون و از مدیران پروژه طرح اطلس زبانی ایران، با اعلام این خبر تصریح کرد که این طرح از سال 1380 تا‌کنون به همت پژوهشگران پژوهشکده زبان‌شناسی‌، کتیبه‌ها و متون در حال پیگیری است.

او آغاز اجرای این طرح را دهه 1350 اعلام کرد و افزود: در این طرح بر اساس پرسش‌نامه‌ای متشکل از 105 واژه و عبارت و 36 جمله از آبادی‌های بالای ده خانوار کشور نمونه‌های زبانی با ضبط صدای گویشور گردآوری شده است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: در ادامه کار از سال 1380 پژوهشگران اطلاعات گویشی را که عمده آن بر روی نوارهای کاست ضبط شده بود بر حسب شهر و استان ساماندهی کردند.

به گفته وی این کار به منظور آماده‌سازی اطلاعات گویشی برای تدوین اطلس زبانی پویا (اطلسی رایانه‌ای که بتوان با آن نقشه‌های زبانی پویا ترسیم کرد) صورت گرفت.

این پژوهشگر در گفتگو با سایت پژوهشگاه (richt.ir) اظهار داشت: لازم بود ابتدا نرم‌افزاری رایانه‌ای برای اطلس زبانی تهیه شود و سپس تمامی مواد زبانی از محیط مغناطیسی نوارهای کاست به محیط دیجیتالی منتقل شده تا در محیط نرم‌افزار اطلس بتوان با آنها کارکرد که در این راستا سی هزار نمونه گویشی دیجیتالی برای آوانویسی آماده شدند.

او افزود: تاکنون حدود 6 هزار نمونه گویشی از مجموع سی هزار نمونه گویشی موجود توسط عده‌ای از دانش‌آموختگان زبان‌شناسی دوره‌دیده و مسلط به اصول آوانویسی به روش آی.پی.ای (ipa) به صورت رایانه‌ای آوانویسی شده و برای ترسیم نقشه‌های اطلس زبانی آماده است.

مدیر گروه زبان و گویش رایج پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون گفت: فاز جدید طرح در حال حاضر پس از به روز‌رسانی نرم‌افزار اطلس که با توجه به پیشرفت علوم رایانه‌ای ضروری بود، در مرحله اتمام است.

وی گفت: همچنین ورود اطلاعات و آوانویسی مابقی نمونه‌های گویشی با تمرکز بر استان‌ها و با هدف تدوین اطلس‌های استانی که پیش زمینه تدوین اطلس زبانی کل ایران است پی‌گرفته خواهد شد.