مصوبه شهر دوستدار كودك شهرداري را ملزم به ايجاد محيطي مناسب و ايمن براي كودكان در شهر و محيطهاي بازي و بوستانها كرده است. چند سال پيش از اين مصوبه نيز زمينهاي بازي كودكان كفسازي شدند و تجهيزاتشان به روز و به استانداردها نزديك شد با اين حال استاندارد بودن وسيله بازي، ميزان تناسب وسايل با تواناييهاي كودكان، تداخل وسايل بازي خردسالان با كودكان و نوجوانان، نحوه نگهداري و سرعت رفع نقص و تعمير آنها، كيفيت كفپوش زمين، چيدمان مناسب و خطرزا نبودن نحوه چيدمان از مواردي است كه گاهي والدين بهعنوان نگرانيهايي از آنها نام ميبرند و بعضا درگيرشان شدهاند.
- بازديد مستمر از وسايل بازي كودكان
تجهيزات زمينهاي بازي كودكان و شهربازيها بايد گواهي ساخت، نصب، بهرهبرداري و بازرسي دورهاي را دريافت كنند. اين قانوني است كه سال1382تدوين آن آغاز و سپس اجباري شده است. در بازرسيهاي دورهاي كه نحوه نگهداشت و تعميرات تجهيزات بررسي ميشود اگر وسيلهاي فرسوده و داراي نقص عمده تشخيص داده شود، حكم جمعآوري آن صادر خواهد شد. پرويز درويش، مديركل دفتر ارزيابي كيفيت كالا و خدمات سازمان ملي استاندارد به همشهري ميگويد:
از ابتداي سال90 تاكنون 5شهربازي در تهران بهدليل فرسودگي بالاي تجهيزات و بيتوجهي بهرهبردار، جمعآوري شدهاند. به گفته مسئولان سازمان استاندارد، استانداردهاي ملي تدوين شده درمورد تجهيزات و زمين بازي كودكان براساس جديدترين استانداردهاي روز دنياست و همواره به روز ميشود و شهرداريها نيز موظف به اجراي آن هستند. علي محمد مختاري مديرعامل سازمان پاركها و فضاي سبز شهر تهران نيز ضمن اشاره به همين موضوع تأكيد ميكند كه شهرداريهاي مناطق 22گانه تهران موظف به استفاده از تجهيزات و همچنين كفپوشهاي مورد تأييد سازمان استاندارد هستند.
وي به همشهري ميگويد به جز بازرسان مورد تأييد سازمان استاندارد، ناظرين فضاي سبز شهرداريها نيز بهصورت مستمر وسايل بازي را بررسي ميكنند، رئيس پارك نيزبهصورت روزانه تجهيزات را بررسي كرده و گزارش ارائه ميدهد. وي البته اين را هم ميگويد كه اگرشهروندان با موارد نقص و خرابي وسايل روبهرو شدند ميتوانند به سامانه 137اطلاع دهند.
با وجود تدوين استانداردها و قوانين، گاهي اوقات برخي شهرداريها در كل كشور رعايت استانداردها را جدي نميگيرند. سال 94 اجراي «طرح طاها» در 14استان كشور و بررسي بيش از 500زمين بازي كودكان، نتايج خوبي را نشان نداد. به گفته درويش بالغ بر 90درصد وسايل عدمانطباق جزئي تا بحراني را دريافت كردند؛ اين موضوع البته در شهرهاي كوچكتر بيشتر ديده شد. يكي از بخشهايي كه معمولا دربررسيها تأييد نميشود مسئله چيدمان است يعني وسايل بازي استاندارد ساخت را دارند، نصب آنها طبق ضوابط انجام شده اما چيدمان و كنار هم قرار گرفتنشان با استانداردها فاصله دارد.
- نگرانيها رفع مي شود
جدا نبودن زمين بازي خردسالان و كودكان از نوجوانان يكي از دغدغههاي والدين است. حضور كودكان بزرگتر و در كنار هم قرارگرفتن وسايل بازي اين دو گروه سني احتمال بروز خطر را افزايش ميدهد حتي اگر هم اتفاقي رخ ندهد، احساس برخورداري از ايمني را كاهش خواهد داد. سازمان پاركها و فضاي سبز سال گذشته وقتي نخستين بوستان دوستدار كودك را افتتاح كرد يكي از ويژگيهايي كه مورد توجه و استقبال والدين در آن قرار گرفت، همين جداسازي زمين بازي خردسالان از نوجوانان بود، مادران محله خليجفارس منطقه 18بازي كودكانشان را از بيرون زمين و آسودهتر نگاه ميكردند.
قرار است اين بوستانها در تهران افزايش يابند و هماكنون بوستان دوستدار كودك در منطقه 20درحال راهاندازي است. مديركل ارزيابي كيفيت سازمان استاندارد نيز از آغاز طرح مطالعاتي درخصوص سازگاري سن استفادهكنندگان از وسايل بازي پاركها خبر داده و ميگويد براساس اين مطالعات، ارگونومي يا همان سازگاري وسيله با فيزيك بدن مشخص شده و جانمايي آنها متناسب با سن كودكان انجام خواهد شد، بعد از پايان طرح مطالعاتي اين موارد نيز لازم الاجرا ميشود.
- برخي استانداردها در مورد زمين بازي كودكان
سطوح جذب ضربه يكي از استانداردهاي مهم در زمينهاي بازي است كه مشخص ميكند سطح كار شده در زمين تا چه حد قابليت جذب ضربه را دارد و درصورت سقوط كودك از حداكثر ارتفاع موجود در زمين بازي ميتواند از ضربه مغزي جلوگيري كند يا خير؟ معمولا بخش قابل توجهي از حوادث داخل پاركها به اين موضوع مربوط ميشود. چيدمان و جانمايي تجهيزات و وسايل بازي نيز موضوع بسيار مهمي است.
فاصله ميان وسايل بازيهاي بايد بهگونهاي باشد كه اطراف يك وسيله بتوان فضاي سقوط را پيشبيني كرد. اين فاصله كه طبق فرمولي خاص محاسبه ميشود حداقل 1.5متر است همچنين اين فاصله به عدمبرخورد كودكاني كه از وسايل بازيهاي مختلف استفاده ميكنند كمك ميكند. شيب سرسرهها و اينكه حتما بخش خروج براي آنها تعبيه شده باشد نيز مورد مهمي است. در مواردي ديده شده سرسره با همان شيبي كه آغاز ميشود خاتمه يافته و كودك با ضرب به زمين اصابت ميكند. اگر تجهيزات نصب شده در پاركها استانداردهاي مورد نظر را نداشتند ميتوان به 1517، سامانه تلفني سازمان استاندارد اطلاع داد.