با این وجود به دلیل ایجاد ارزش افزوده بیشتر، به نظر می رسد صادرات آرد نسبت به گندم از صرفه اقتصادی بیشتری برخوردار است اما هنوز کارخانه‌های تولید آرد ناگزیر به تامین گندم مورد نیاز از طریق واردات هستند.
با سعید احمدی ابهری، معاون بازرگانی خارجی شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
- با توجه به این که تا کنون قیمت تمام شده گندم تولید داخلی بیش از قیمت گندم وارداتی بوده، صادرات گندم تا چه حد توجیه‌پذیر است؟
در سال جاری قیمت جهانی گندم به دلیل شرایط آب و هوایی و کاهش ذخایر راهبردی دنیا نسبت به سال گذشته به شدت افزایش پیدا کرده است. این شرایط موجب شده تا قیمت جهانی گندم از 140 دلار در هر تن در یک سال‌نیم قبل اکنون حدود 5/2 برابر افزایش داشته باشد.
گرچه قیمت گندم در مبادی مختلف مانند کانادا ، استرالیا، آمریکا و آرژانتین متفاوت است اما اکنون میانگین قیمت جهانی گندم حدود 340 تا 345 دلار در هر تن به صورت فوب است.
این در حالی است که اکنون در کشورمان قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورز برای هر کیلو 2 هزارو 50 ریال است که با در نظر گرفتن هزینه‌های حمل و جمع‌آوری تا داخل سیلو، قیمت تمام شده هر کیلو گندم بر اساس مصوبه شورای اقتصاد 2 هزارو 410 ریال است.
با این روند و در نظر گرفتن هزینه 15دلاری حمل گندم از سیلو تا روی کشتی، قیمت جهانی هر کیلو گندم صادراتی ایران حدود 308 تا 308 تومان و2 ریال و قیمت فوب گندم در دنیا 345 دلار برای هر تن است.
- با این روند اکنون قیمت هر تن گندم صادراتی ایران چقدر است؟
از آنجا که قراردادهای صادرات گندم در زمان‌های مختلف منعقد شده و قیمت جهانی گندم حتی در یک روز نیز در نوسان بوده و متفاوت است، قراردادهای صادرات گندم ایران با توجه به قیمت‌های جهانی به قیمت‌های متفاوتی منعقد شده است.
با توجه به این که گندم در سطح جهانی بورس حساسی دارد نمی توان قیمت را حتی برای یک روز نیز ثابت فرض کرد و امکان کاهش یا افزایش قیمت گندم در هفته‌های بعد وجود دارد.
- آیا اکنون گندم مورد نیاز کارخانه‌ها برای صادرات آرد نیز از محل تولید داخل تامین می‌شود؟
اکنون ظرفیت کنونی کارخانه‌های آرد‌سازی کشور برای تبدیل گندم به آرد و ایجاد ارزش افزوده بیشتر، بیش از 2 برابر نیاز کشور است.
بر این اساس گندم تحویلی به کارخانه‌های آرد برای تامین نیاز داخلی کشور به آرد بوده و کارخانه‌هایی که قصد صادرات آرد را دارند باید گندم مورد نیاز را از محل واردات تامین کنند.
- با توجه به ایجاد ارزش افزوده بیشتر صادرات آرد، چه تدابیری برای حمایت از کارخانه‌های تولید آرد درنظرگرفته شده است؟
صادرات آرد مشکلات خاص خود را داشته و بر خلاف گندم، آرد را نمی توان برای مدت طولانی در مسیر حمل نگه داشت. حمل آرد یکی از مشکلات موجود برای صادرات است.
همچنین بازارهای صادرات آرد بسیار محدود بوده و کشورهای واردکننده گندم نیز به اندازه کافی از کارخانه‌های تولید آرد برای تبدیل گندم وارداتی و تامین آرد برخوردار هستند و به اندازه گندم، قادر به بازاریابی و صادرات آرد نیستیم چرا که شرایط نگهداری، حمل و نقل و بازاریابی و صادرات آرد به مراتب سخت‌تر از صادرات گندم است.
این محدودیت‌ها موجب شده تا در بازاریابی برای صادرات آرد بیشتر مقاصد نزدیک مد نظر قرار گیرند.