به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، این نشست با همکاری پژوهشکده مردمشناسی و ماهنامه دنیای قلم در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد.
در این نشست علیرضا حسنزاده رییس پژوهشکده مردمشناسی، مریم امینی عضو هیات تحریریه نشریه دنیای قلم، رضا علیزاده و مسعود ملکیاری مترجم و متخصص در حوزه ادبیات و قصههای پریان ادبی سخنانی ایراد کردند.
حسنزاده در سخنانی یکی از حوزههای مهم از فعالیت پژوهشکده مردمشناسی و پیش از آن مرکز مردمشناسی را قصههای عامیانه و سنتهای شفاهی اعلام کرد و افزود: در مرکز مردمشناسی محققانی چون کاظم سادات اشکوری، محسن میهن دوست، مرتضی هنری و... قصههای عامیانه را مورد مطالعه قرار میدادند و پس از انقلاب نیز این روند توسط محققان این مرکز در آثاری چون شوقات، نمونههای قصههای عامیانه و ... ادامه یافت.
او تاکید کرد: بزودی کتابهای کودکان و جهان افسانه با همکاری نشر افکار، کتاب دو زبانه سنگ صبور و کتاب انگلیسی افسانههای جهان زیرین توسط این پژوهشکده منتشر میشود.
حسنزاده گفت: اگر اسطورهها زبان و داستان یک ملتاند، افسانهها و قصههای پریان زبان و داستان تک تک ما هستند. در حقیقت قصههای پریان در ظهور خودآگاهی فرهنگی ما نسبت به جهان نقشی مهم دارند و نشاندهنده تجربهای غنی و چند فرهنگی از جهان و میراث فرهنگی و طبیعی آن هستند. بنابراین برگزاری نشست علمی در اینباره ضروری است.
علیزاده نیز در سخنانی با اشاره به ارتباط تنگاتنگ قصههای پریان با ژانرهای دیگر ادبی، کهنترین شکل ادبی را قصههای پریان دانست و اظهار داشت: هریک از محققانی که قصههای پریان را موضوع کار خود میدانند، از جهتی آن را مورد تحلیل قرار میدهند و در پژوهشکده مردمشناسی به بعد مردمشناختی آن پرداخته میشود، عدهای نیزاز نظر زبانی، عدهای از نظر تکنیکی و ...به آن میپردازند.
بنا به این گزارش مسعود ملک مترجم و داستاننویس، دیگر سخنران این نشست با تاکید بر ضرورت چاپ و نشر در حوزه ادبیات نظری قصههای پریان، پرسشهایی را درباره اهمیت قصههای پریان مطرح کرد و تاثیر راویان در خلق قصهها را به بحث گذاشت.
او گفت: ما راوی خوب نداریم که بتوانیم متون خوب را بازآفرینی کنیم و دلیل شکل نگرفتن این کار اینست که ما ادبیات کودک را به رسمیت نمیشناسیم.
او در ادامه بر اهمیت خاصیت تسلیبخشی قصههای پریان ناشی از بازنمایی خصوصیات سیاسی و اجتماعی روزگار خود اشاره کرد و اظهار داشت: قصههای پریان، توانایی نشان دادن شرایط فرهنگی اجتماعی جامعه را دارند.
در ادامه حسنزاده گفت: زوال تجربه و از دست دادن بستر فرهنگی و تجربی باعث میشود که ما دیگر قصه پریانی نداشته باشیم و با تمام اهمیتی که قصههای پریان در شکلگیری هویت و خودآگاهی فرهنگی ما دارند اما سنت قصهگویی به معنی خودجوش و اصیل آن تا حد زیادی از بین رفته است.
او دلیل این امر را از بین رفتن بافت قصهگویی قصههای پریان دانست و اظهار داشت: با غروب بافتهای فرهنگی و تکیده شدن سنتهای زنده و فرهنگی، گسستهای فرهنگی به وجود میآید و میراثهای فرهنگی منتقل نمیشوند.
وی با تاکید بر ضرورت جدی گرفتن این موضوع گفت: باید نوع نگاهمان را به جهان عوض کنیم، ما جهانمان را عوض کردهایم، گروهی تخیل را تحقیر میکنند، آیا بدون تخیل میشود قصه پریان داشت؟ نباید تحقیر تخیل اتفاق افتد و ما با افسونزدایی اغراق شده، عمق و ژرفایی را که خاستگاه قصه پریان است، از بین میبریم.
حسنزاده در پایان تاکید کرد: این تجربه زنده را باید وارد حوزه عمومی کرد تا به صورت خودجوش باقی بماند و تداوم پیدا کند.
گفتنی است، قصههای پریان حاصل قرنها قصهگویی هستند قصههایی که هزاران قصهگو در ملل مختلف نسل به نسل نقلشان کردهاند، میراثی هستند که به ما رسیدهاند و همیشه بی هیچ چون و چرایی باورشان کردهایم.