بدينترتيب ميتوان اميدوار بود كه بهزودي ساخت برجهاي بلندمرتبه در تهران و ديگر كلانشهرها از هدايت سليقهاي درميآيد. بدينترتيب قوانيني هم از نظر محل مجاز ساخت يكبناي بلند، هم از نظر اصول ايمني و هم اصول زيستمحيطي بايد مدنظر قرار گيرد؛ در غيراينصورت، هركدام از شرايط فراهم نباشد، كميسيون ماده 5شهرداري با درخواست ساخت موافقت نخواهد كرد. اين در حالي است كه از حدود يكسال و نيم پيش، صدور پروانه بلندمرتبهسازي در تهران متوقف است. البته طي اين مدت از ميان 46درخواست خاص با تعدادي از آنها بهدليل شرايط ويژهاي كه داشتهاند مثل ساخت هتل براي توسعه گردشگري موافقت شده است. اگرچه از منظر ديگر نيز تأخير در ابلاغ ضوابط بلندمرتبهسازي تاكنون بهعنوان سدي در روند توسعه شهر بوده است تا جايي كه به عقيده مهدي چمران، رئيس شوراي شهر تهران بسياري از درخواستهاي ساخت بناهاي 12طبقه به بالا بههمينخاطر معطل ماندهاند. اين معطلي نيز چيزي جز لطمه ديدن حوزههاي گردشگري، پزشكي، تحقيقاتي، تجاري و... در بر نداشته است.
- ضوابط، گرهها را باز ميكند
در ميان بسياري از شهروندان، بلندمرتبهسازي اغلب بهعنوان يكپديده مخرب زيستمحيطي، آسيبرسان به مسائل عرفي جامعه و موازين شرعي و عامل افزايش ترافيك شناخته ميشود. درصورتي كه اساسا كارشناسان اين حوزه همچون حامد مظاهريان معاون امور مسكن وزارت راه و شهرسازي، محمدرضا حافظي عضو هيأت علمي دانشگاه تربيت مدرس و طراح برج ميلاد، محمد بهشتي رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري، احمد مسجدجامعي عضو شوراي شهر تهران و... بلندمرتبهسازي را در كلانشهرهاي امروزي دنيا امري اجتنابناپذير ميدانند. البته بر اين نكته نيز تأكيد ميكنند كه ساخت بناهاي بلند بايد در چارچوب اصول فني، زيستمحيطي، حقوق شهروندي و اقتصادي باشد. از ميان اين اصول پيروز حناچي، دبير شورايعالي شهرسازي و معماري كشور بر جلوگيري از غلبه انگيزههاي اقتصادي بر حقوق شهروندي بسيار تأكيد دارد. به گفته وي تلاش ميشود تا مسير تنظيم ضوابط بلندمرتبهسازي به سمتي رود كه حقوق شهروندي در مقابله با انگيزههاي اقتصادي به خطر نيفتد و در تطبيق با اطلاعات بلندمرتبهسازي گذشته، ساخت بناهاي بلند در پايتخت حداكثر در يك يا 2درصد اراضي شهري مجاز شمرده شود.
- 18پهنه مجاز از 55پهنه موجود
در ضوابط جديدي كه براي بلندمرتبهسازي تدوين شده و براي ابلاغ در انتظار تصويب نهايي شورايعالي شهرسازي است، كروكي مجاز از بابت «مكان» و «مقررات» احداث برج، به شكل ساده ترسيم شده است. برخلاف روال گذشته كه مقررات يكدست و روشني در پروسه صدور اين نوع مجوزهاي ساختماني وجود نداشت، در اين كروكي، «محدوده قانوني» و همچنين «محلههاي ممنوعه» براي برجسازيهاي جديد تعيين شده است و بايد زمين مورد نظر نيز از يك حداقل مساحت معين برخوردار باشد.
گفتني است طبق طرح تفصيلي، پايتخت به 4پهنه اصلي شامل «مسكوني»، «كار و فعاليت»، «مختلط» و «سبز و گردشگري» تقسيمبندي ميشود. اين 4پهنه برحسب ميزان تراكم ساختماني قابل ارائه به سازندهها، از 55زيرپهنه تشكيل شده است. حال طبق ضوابط جديد بلندمرتبهسازي، از بين اين 55زيرپهنه، فقط در 18زيرپهنه، امكان احداث برج وجود دارد ضمن اينكه اين ضوابط، الزاماتي را از نظر مساحت زمين، پيوستهاي مطالعاتي، تعداد طبقه و... مشخص ميكند.
- ضوابط بلندمرتبهسازي در 18 پهنه مجاز
در 5زيرپهنه مجاز به ساختوساز بلندمرتبه، حداقل مساحت زمين براي احداث برج بايد 2500مترمربع و در 13زيرپهنه ديگر بايد 5هزار مترمربع باشد.
درصورت موافقت شورايعالي شهرسازي دست شهرداري در نقاطي از پايتخت كه زمين بالاي يكهكتار- زمينهاي ذخيره- وجود دارد براي صدور مجوز برجسازي كماكان باز خواهد بود.
تمام پروژههاي برجسازي كه از هر نظر با شرايط تعيين شده مطابقت دارند، بايد پيش از آنكه به مرحله صدور پروانه برسند، ابتدا طرحهاي توجيهي آنها از بابت رعايت ملاحظههاي زيستمحيطي، سرانههاي خدماتي و... در كميسيون ماده 5مورد بررسي و تأييد قرار بگيرد.
در كروكي جديد براي برجسازيهاي تهران، 4پهنه مخصوص اين نوع ساختوسازها تعريف شده كه حداكثر ارتفاع برج در آنها بهترتيب 13طبقه، 14 طبقه، 20طبقه و 40طبقه خواهد بود.
براي احداث برج بالاي 20طبقه، بايد حداقل مساحت زمين مورد نظر يك هكتار باشد.
بلندمرتبهسازي در نقاطي از تهران همچون مناطقي كه حداكثر تراكم مجاز مسكوني در آنجا 3طبقه است، بخشهايي از نيمه جنوبي شهر و همچنين كليه باغات ممنوع است.