سازندگان بنا هم سليقه مخاطبان و زيبايي ساختمان‌هاي سنگي و مزيت‌هاي آن را دليل استفاده از اين نوع مصالح مي‌دانند. اين در حالي است كه كميته نما در ضوابط تعيين شده به استفاده از مصالح بوم آور وهمچنين بهره‌گيري از ارزش‌هاي معماري اسلامي ايراني درطراحي نما و اجزاي آن توصيه كرده است اما در سال‌هاي اخير، سنگ در قالب نماي موسوم به رومي، مورد استفاده متعدد قرار گرفته، معماري‌اي كه متعلق به اين مرز‌و‌بوم و متعلق به كشوري با اين پيشينه و مكتب معماري نيست. شوراي شهردر مصوبات چندسال قبل خود سياستي تشويقي براي استفاده از نماي آجربه تصويب رساند. زماني كه استفاده از كامپوزيت و شيشه و انواع سنگ اعضاي شوراي آن زمان را نگران مهجورماندن و دور شدن از معماري ايراني و اسلامي كرده بود. مصوبه‌اي كه به اعتقاد برخي كارشناسان حوزه شهري ارزشمند بود اما جامعيت لازم را نداشت.
محمد سالاري، رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر معتقد است طراحي نماي ساختمان حوزه كيفي و محتوايي و مبتني بر تراوشات ذهني وخلاقيت معماران است و نمي‌توان دستورالعمل كمي براي آن تعريف كرد. اما وي درعين حال معتقد است آنچه به‌عنوان ضوابط كميته نما تعيين‌شده به‌عنوان گام اول در حوزه ساماندهي نماي آشفته شهري خوب است و به مرور به ايده‌آل نزديك مي‌شود. سالاري به همشهري ميگويد در ضوابط تعيين‌شده نما، خلاقيت معماران بسته نشده و استفاده از مصالح خاصي به‌عنوان قانون تعيين نشده است. امير فرجامي، عضو شوراي تدوين ضوابط نما نيز ضمن اشاره به همين مسئله ميگويد: آنچه هم‌اكنون در كميته‌هاي نما مورد مخالفت و مقاومت از سوي كارشناسان قرار مي‌گيرد، استفاده از مصالحي خاص مثل سنگ نيست بلكه معماري نماي طراحي شده است. نماي رومي از چند سال گذشته اقبال بسياري ميان سازندگان و طراحان پيدا كرد و عنصر اصلي به‌كار رفته در اين نوع معماري نيز سنگ است. كارشناس معماري كميته نماي مناطق معتقد است: «گاهي اوقات به برخي طراحان حتي پيشنهاد مي‌شود از سنگ هم درنماي ساختمانشان استفاده كنند تاهماهنگي و تناسب با ساختمان‌هاي همجوار و محيط نيز برقرار شود چراكه محيط عنصر جدانشدني و تأثيرگذار در معماري است. در جايي نيز باز به‌دليل هماهنگي با محيط استفاده از آجر توصيه مي‌شود.» وي البته اين را هم ميگويد كه در برخي مناطق و معابر با توجه به سابقه تاريخي مانند منطقه 12ضوابط متفاوتي براي به‌كارگيري مصالح وجود دارد كه آن هم نشات گرفته از عنصر تناسب محيط است.
- تناسب با اقليم، دليل تأكيد بر استفاده از مصالح بومي
اما آنچه در اين ضوابط مورد توصيه قرار گرفته بهره‌مندي از مصالح بوم آور است. مديركل معماري و ساختمان معاونت‌شهرسازي شهرداري تهران ميگويد: در دسترس بودن و انطباق بيشتر با اقليم از دلايل اين توصيه است. سهيلا صادق‌زاده با اشاره به ورود انواعي از مصالح به كشور ميگويد: گاهي اوقات اين مصالح با اقليم خرد منطقه هماهنگي نداشته و از نظر نگهداشت انرژي هم نتايج خوبي به‌دنبال ندارد. وي معتقد است استفاده از مصالحي مثل آجر با دسترس‌پذيري بسيار، راحت‌تر و منطبق‌تر با اقليم چنين منطقه‌اي است.
در ضوابط تعيين شده براي نماي ساختمان نيز درهيچ كجا بهره‌مندي از آجر در قالب احكام سلبي و ايجابي عنوان نشده و در واقع دست طراحان و معماران براي بهره‌مندي از انواع مصالح استاندارد و مورد تأييد البته با رعايت ضوابط، باز گذاشته شده است.
رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شورا نيز درخصوص بوم‌آوربودن مصالح معتقد است طراحي ساختمان در يك منطقه و جغرافيا بايد مبتني بر شرايط اقليمي و بوم‌آور باشد. «مصالح و معماري ساختمان‌هاي شهرهاي شمالي را نمي‌توان در يزد پياده كرد. حتي در تهراني با 1100متر اختلاف ارتفاع و اختلاف دما، نماي ساختمان‌ها با يكديگر متفاوت خواهند بود اما از آنجا كه بناهاي فاخر معماري ايران از عنصري مانند آجر بهره برده قطعا مي‌توان به‌عنوان يكي از مصالح اصلي از آن نام برد.»
سالاري البته بر اين موضوع هم تأكيد مي‌كند كه باتوجه به پيشرفت تكنولوژي و علايق نسل جديد نمي‌توان استفاده از مصالح نوين را ناديده گرفت و بايد به تلفيق خوب و متناسبي از اينها دست پيدا كرد.
- سنگ در طبقات بالا توصيه نمي‌شود
كميته نما به طراحان توصيه مي‌كند نماي سنگ را در طبقات بالا استفاده نكنند و اين نوع مصالح در طبقه همكف و اول ساختمان نصب شود. به گفته مديركل معماري و ساختمان شهرداري به دفعات مشاهده شده سنگ‌هاي به‌كار رفته در نما به خوبي و طبق اصول استاندارد نصب نشده و به دلايل گوناگون از بدنه جدا و پرتاب شده كه حتي مرگ عابران پياده را نيز به‌دنبال داشته است. سهيلا‌صادق‌زاده البته اين را هم ميگويد كه بر نصب درست و اصولي هر نوع مصالح به‌كار رفته در نما بايد دقت شود و مهندسين ناظر مسئوليت نظارت بر آن را به‌عهده دارند.
نظر شما