اميرالمومنين(ع) در خطبه اول نهج البلاغه شريف مي‌فرمايند: كمال توحيد خداوند، اخلاص براي او است و كمال اخلاص براي او، نفي صفات ممكنات از او است.
براي فهم اهميت اخلاص، همين بس كه در بيان قرآن كريم هم تنها چيزي كه خدا ما را به آن امر كرده، عبوديت خالصانه است. براي رسيدن به اين خلوص، بايد قبل و حين و بعد از همه اعمال و كارها «مراقب» باشيم. «و ما أمروا إلا ليعبدوا‌الله مخلصين له الدين»؛ يعني مراقبت قبل از عمل داشته باشيم. «فاستقم كما امرت»؛ يعني مراقبت حين عمل و براي حسن عمل داشته باشيم. «لا تبطلوا اعمالكم»؛ اعمالتان را نابود نكنيد؛ يعني مراقبت بعد از عمل داشته باشيم.
مراقبت قبل از عمل، نيت را خالص مي‌كند و مراقبت حين عمل، موجب مي‌شود انسان دچار ضعف و سستي هنگام عمل نشود و مراقبت بعد از عمل موجب مي‌شود آن عمل را بيمه كنيم تا از بين نرود.
نكته كليدي اينكه با نيت هر عملي، ابتدا بايد قيمت خود را بدانيم و به هر عملي راضي نشويم. اميرالمومنين(ع) در خطبه 32نهج‌البلاغه شريف در اين خصوص مي‌فرمايند: ارزش و قيمت انسان، «بهشت» است و انسان اگر به غير از بهشت، خود را به هر چه بفروشد، ضرر كرده است و بد تجارتي است كه انسان، «دنيا» را بهاي خود قرار دهد. راهكار اميرالمومنين (ع) براي رسيدن به اين مقام، آن است كه «بنده، تنها به واسطه خالص كردن نيت، به خداي سبحان نزديك مي‌شود» و در جايي ديگر اين اخلاص را ثمره و ميوه علم مي‌نامند؛ يعني هر چه آگاهي انسان از حقايق هستي بيشتر شود و به عظمت خالق و ناچيزي خود علم پيدا كند، اخلاص او بيشتر مي‌شود.
در اين‌ماه مهماني خدا، آنچه بيشتر از همه خريدار دارد، «اخلاص» است و لازمه اخلاص هم آن است كه باور داشته باشيم اين انسان كه برترينِ مخلوقات و جانشين خدا در زمين و عصاره هستي و هدف آفرينش است، طرف حسابش در همه اعمال فقط خداست و تنها او است كه پاداش مي‌دهد. اگر نيت پاك داشته باشيم، به كارهاي كوچك ما نيز اجري بزرگ خواهد داد و هيچ كار كوچك و بزرگي در حساب خدا گم نمي‌شود.
با تمرين اين مراقبت، در مهماني تمرين اخلاص، بقيه درنظرمان كوچك‌تر از آن مي‌شوند كه بخواهيم توجهي به آنها داشته باشيم و فقط و فقط خدا را در همه لحظات درنظر خواهيم داشت.