به گزارش خبرگزاری فرانسه امال خانولکار، دانشمند انستیتوی بهداشت کودکان در لندن و نویسنده اصلی مقاله این بررسی در ژورنال اپیدمیولوژی و جامعه گفت: «در مردان تحصیلکرده دانشگاهی ۱۹ درصد افزایش خطر تشخیص تومور مغزی گلیوم وجود دارد.» در زنان تحصیلکرده این خطر تا ۲۳ درصد افزایش مییافت.
خانولکار گفت: «این نتیجه حیرتانگیزی است که توضیح دادن آن مشکل است.»
البته این افزایش خطر بهطور عینی تأثیر زیادی ایجاد نمیکند، زیرا چنین تومورهای سرطانی مغز نادر هستند. احتمال ابتلا به گلیوم در پایینترین سطح تحصیلی پنج در ۳۰۰۰ و در طرف دیگر طیف تحصیلی در بالاترین سطح تحصیلات شش در ۳۰۰۰ بود.
پژوهشهای قبلی که پیوند احتمالی میان سطح تحصیلی یا اجتماعی ازیکطرف و فراوانی تومورهای مغزی از طرف دیگر را بررسی کرده بودند، نتایجی غیرقطعی داشتهاند.
خانولکار و همکارانش در دانشکده پزشکی انستیتوی کارولینسکا در استکهلم برای بررسی این موضوع از رویکرد جدیدی استفاده کردند.
آنان به جای مقایسه شمار کم بیماران دچار تومور مغزی با افراد سالم، سوابق بهداشتی ۴.۳ میلیون فرد بزرگسال در نظام بهداشت عمومی سوئد در فاصله سالهای ۱۹۹۳ تا ۲۰۱۱ را بررسی کردند.
این پژوهشگران سه نوع تومور مغزی - که دوتای آنها غیرسرطانی بودند- و دارای علل متفاوت هستند، را در این مجموعه دادهها تمایز دادند. پیوند محکم میان سطح تحصیل و میزان بروز تومور برای هر سه نوع تومور برقرار بود، اما قویترین رابطه برای گلیومهای مرگبار مشاهده شد.
جالب اینکه تفاوت حتی بزرگتری از لحاظ ابتلا به تومور مغزی میان کارگران یدی کمدرآمد و مردان و زنان پردرآمدی که کار یدی انجام نمیدادند، مشاهده شد.
اما علت چیست؟
گلیومها تومورهای مغزی بدخیمی هستند که به سرعت رشد میکنند و باعث علائم شدیدی میشوند، ازجمله میگرن، تهوع و نقصان حافظه.
به گفته خانولکار، شایعترین توضیح ارائهشده برای این افزایش میزان خطر با افزایش سالهای گذراندهشده در کلاس درس این است که افراد با تحصیلات بالاتر یا درآمد بیشتر «آگاهی بیشتری به علائم تومور مغزی دارند.»
بهعبارتدیگر این افراد با احتمال بیشتری ممکن است به دنبال کمک پزشکی بروند و تشخیص درست دریافت کنند.
اما به گفته این پژوهشگران، گرچه این توضیح ممکن است در کشوری مانند آمریکا که نظام بهداشتی آن به نفع افراد پردرآمدتر است، مصداق داشته باشد، در کشوری مانند سوئد که دسترسی افراد به امکانات درمانی یکسان است، چندان قانعکننده نیست.
بهعلاوه، به گفته خانولکار، گلیومها بسیار سریع - اغلب در طول ۴۸ ساعت- شکل میگیرند و بهشدت دردناک هستند و افراد مبتلا را مجبور میکنند به پزشک مراجعه کنند.
از طرف دیگر، او تایید کرد گوناگونیهای ژنتیکی زمینهای در جمعیتهای منشأ گرفته از مناطق جغرافیایی متفاوت- که جهشهای معینی در آنان شایعتر یا کمتر شایع است- نیز ممکن است در این نتایج نقش داشته باشند.
جیمز گرین، اپیدمیولوژیست بالینی در دانشگاه آکسفورد به دو عامل احتمالی دخیل دیگر در این یافتهها اشاره میکند: اندازه قد و در زنان درمان جایگزینی هورمونی.
او یادآور شد: «خطر ابتلا به تومورهای مغزی- مانند اغلب سرطانها- در افراد بلندقدتر بیشتر است و افراد بلندقدتر ثروتمندتر و دارای سطح تحصیلات بالاتر هستند.درمان جایگزینی هورمونی خطر تومورهای مغزی را میافزاید و استفاده از این درمان نیز در گروه اجتماعی-اقتصادی بالاتر بیشتر است.»