در همان وقت فرشته خدا، دعايي با هزار اسم خدا براي ايشان هديه آورد تا نيازي به زره نداشته باشند. اين زره معنوي دعاي جوشن‌كبير نام دارد كه مثل يك معرفي‌نامه زيبا از خداست. شب‌هاي قدر ماه رمضان يكي از بهترين فرصت‌ها براي خواندن اين دعاست تا از بركات نامتناهي آن بي‌نصيب نمانيم.
- جوشن درمانگر
عده زيادي از ما در جريان روزمره زندگي مان، انگار حال عبادت‌كردن نداريم، با اين بهانه‌ها كه توان بيدارماندن نداريم. حوصله هيئت رفتن نداريم، جوشن‌كبير طولاني است و... . اين بهانه‌ها كه مي‌شود نامش را بي‌اشتهايي معنوي گذاشت، نشانه مهمي است. اين بي‌اشتهايي نخستين نشانه مشغول‌شدن به گناه است. روح و نفس انساني كه مدت‌هاست به‌صورت ناسالم تغذيه شده است، ممكن است كم‌كم دچار بيماري‌هاي لاعلاج شود. اگر مي‌خواهيد از همه خوبي‌ها و بركات جوشن كبير، شب‌قدر يا موقعيت‌هاي معنوي استفاده كنيد به فكر تغيير مزاج روحي‌تان باشيد. پيشنهادهاي زير به حال معنوي‌تان سامان مي‌دهد:
ورودي‌هاي روحتان را چك كنيد: اگر بي‌ميلي به اعمال معنوي شما هميشگي است، احتمالا ورودي‌هاي گوش، چشم و اعضا و جوارح‌تان روح شما را سنگين كرده است و سيم آسماني بودنتان در زمين‌گير كرده است. بزرگي مي‌گويد: «چشمي كه اهل ماهواره و شبكه‌هاي غيراخلاقي باشد، حال گريه براي توبه ندارد».
آرام آرام شروع كنيد: گاهي مي‌توانيد اعمال را تا حدي كه به خستگي منجر نشود انجام دهيد و دائم به تلقين «من بي‌ميلم» دامن نزنيد. عارفي مي‌گويد: «كسي كه با نشاط راه مي‌رود، شايد نشاط او از نشاط نفسش نشأت مي‌گيرد. اما نفس بعضي‌ها زود خسته مي‌شود. ممكن است بنشيند، نرود و چون شخص هم به مدد او حركت مي‌كرده، از حركت باز ماند. اماكسي كه بي‌نشاط در راه حق راه مي‌رود نشانه خوبي است براي آنكه اگر نفسش او را مدد كند، چه خوب و اگر مدد نمي‌كند دلش قوت پيدا كرده وحريف نفس مي‌شود». مثلا در شب قدر نفس‌تان مي‌گويد «با يك شب اتفاقي نمي‌افته، بخواب» اما دلتان براي دعا تنگ شده و تصميم مي‌گيريد، شب قدر را به احيا بگذرانيد»؛ اينجا شما كم‌كم نفس‌تان را هم با خود همراه مي‌كنيد.
- از داروخانه جوشن‌كبير چه بخواهيد؟
100بند در دعاي جوشن‌كبير وجود دارد كه هربند از چينش10 صفت از صفات خداوند ساخته شده است. اگر اهل تفكر و علم باشيم، مي‌توانيم بعضي از رابطه‌هاي جذاب اين صفت‌ها را با يكديگر درك كنيم. مثلا در بسياري از فرازهاي دعا، اشاره مي‌شود كه خداوند عنايتش را به كسي كه از او تقاضا كند مي‌رساند؛ «يا غافر من‌استغفر». هركدام از بخش‌هاي دعا كه بيشتر دلمان را بلرزاند، گويي ربط و نياز ما را به آن صفات خدا بيشتر برايمان تداعي مي‌كند. اينگونه است كه خداوند متعال هزار اسم مبارك خود را در اختيار ما قرار داده تا اقلا هزار نياز ما با اين اسماء مباركه رفع شود؛ نيازهايي كه اگر رفع نشود به رذيلت‌هاي اخلاقي يا آتش حسرت و كينه تبديل مي‌شود. اينگونه خدا ما را از نار درونمان خلاصي مي‌بخشد كه اگر درون ما آتشي نباشد هيچ نار بيروني عذابمان نخواهد كرد. صدبار تكرار ذكر «سبحانك يا لااله‌الاالله، الغوث‌الغوث، خلصنا من النار يا رب» يادآوري نياز ما به رفع آتش‌هاي دروني‌مان است تا هيزم جهنم‌مان نشود.
- نقشه‌ات گم نشود
لحظه‌هاي معنوي شب‌هاي قدر و خواندن دعاي جوشن كبير، وقت خوبي براي تفكر است. بركت اين فكركردن مي‌تواند سال‌ها و حتي كل عمر شما را بيمه كند. فرازهاي جوشن‌كبير با اين نگاه به ما هستي‌شناسي مي‌دهد. در واقع توانايي شناسايي قوانين ثابت در عالم هستي را معرفي مي‌كند. فرازهاي اين دعا مي‌گويد: كل هستي خاضع و خاشع است براي خدا. كل هستي سير مي‌كند به سوي خدا...كل هستي هيچ نيست الا وجه خدا... اين به ما كمك مي‌كند كه هم خودمان را با جريان هستي يكي كنيم و خاضع و خاشع باشيم و هم اينكه ويژگي‌هاي ذاتي ساير پديده‌ها و هدف‌شان را بشناسيم تا از آنها به‌درستي بهره ببريم. دعاي جوشن‌كبير راه دوستي با خدا و نقشه موفقيت‌آميز اين دوستي را نشان‌مان مي‌دهد. مثلا ذكر «يا انيس من لا انيس له» و... به خوبي مي‌تواند مرهم تنهايي‌ها و چشيدن بي‌وفايي از ديگران باشد. جالب اينكه خدا استمرار اين دوستي را با اطاعت از خودش در همين دعا گوشزد مي‌كند؛ «يا من هو لمن اطاعه حبيب»!
- شبيه خدا شويم
بنده‌ها هر قدر در صفت‌‌هايشان بيشتر شبيه خدا شوند، مومن واقعي‌تري هستند و خليفه واقعي خدا روي زمين به‌حساب مي‌آيند. فرازهاي جوشن‌كبير براي خودشناسي فوق‌العاده هستند تا به ما بگويند كدام صفات ما به چه صفات ديگرمان بند است و سر از كجا در مي‌آورد و براي درست كردن يك صفت بايد سراغ كدام ويژگي ديگر برويم. وقتي در دعا مي‌خوانيم ؛«يا من خضع كل شيء لهيبته» يعني درك‌نكردن بزرگي و قدرت خداست كه حياي ما را كم مي‌كند و خضوع را از بين مي‌برد. خضوع كه نباشد، آدم‌ها كوچكي خودشان را از ياد مي‌برند و به گناه آلوده مي‌شوند. «يا من تعزز بقدرته» پس اگر در ارتباط با ديگران احساس كمبود عزت نفس داريم، وقت آن است كه مهارت‌ها و قدرتمندي‌هاي خودمان را رشد دهيم تا طبق اين الگوي خداوند عمل كرده باشيم.
- معلول به دنياي بعد نرويم
جنين انسان بعد از ورود به اين دنيا كم‌كم مراحل رشد را پشت‌سر مي‌گذارد و تبديل به يك انسان كامل از لحاظ جسمي مي‌شود. اين جنين وقتي به دنيا مي‌آيد نوزاد سالمي است كه توانايي رشد و تكامل را راحت‌تر از يك نوزاد ناقص طي مي‌كند. البته كودكان معلول هم مي‌توانند با تحمل مشقت‌هايي به درجه آموزش، رشد و پيشرفت برسند. ما انسان‌ها در برخورد با مرگ شبيه همان جنين هستيم. انواع متنوع صفت‌هاي خدا كه فهرست زيباي آن را در دعاي جوشن‌كبير مي‌خوانيم، توانايي‌هايي است كه براي رشد و تكامل به آنها نياز داريم تا به صورت ناقص به دنياي بعدي وارد نشويم. فردي را تصور كنيد كه دائم درحال سرك كشيدن به زندگي ديگران، خبرچيني، غيبت و... است. اين فرد نتوانسته صفت ستارالعيوب بودن خدا را ياد بگيرد تا اگر از كسي خطا و نقطه‌ضعفي ديد، علني‌اش نكند. اين فقر ويژگي ستارالعيوب‌بودن در زندگي انسان‌ها، شبيه نداشتن يك عضو بدن، انسان را شب اول قبر و در تمام دوران‌هاي پس از مرگش دست خالي باقي مي‌گذارد.
- يادگاري‌هايي از جوشن كبير
در دعاي جوشن‌كبير از ويژگي «غفور» بودن خدا زياد حرف به ميان آمده است. اگر بخواهيد با الگو گرفتن از اين صفت زندگي كنيد، جمله‌هايي مثل «حلال نمي‌كنم» و «دلم از كار تو چركين شد» و... را بايد فراموش كنيد. كسي كه در زندگي غفور باشد و ديگران را ببخشد، خدا هم در قيامت از گناهان او مي‌گذرد. مصداق غفوربودن در زندگي ما ربط زيادي دارد به توجه‌نكردن به بدي‌هاي اطرافيان و چشم‌پوشي از ديدن نيمه خالي وجود آدم‌ها.
بعضي از صفت‌هاي خدا فقط ويژه خود اوست. مثلا صفت غني، براي خداست. سرمايه‌دارهاي زيادي هستند كه ثروتشان قابل شمارش نيست. خداوند در قرآن مي‌فرمايد حتي اگر در برج‌هاي بلند باشيد، مرگ شما را درخواهد‌يافت. پس ثروت اينگونه افراد در لحظه كوتاهي بي‌اثر مي‌شود. بنابراين براي تهيدست نبودن، به جاي دويدن‌هاي مداوم براي اندوختن مال دنيا مي‌شود به غني بودن خداوند تكيه كرد تا آن وقت ثمره‌هايي چون توكل به خدا، سال خمسي داشتن و نترسيدن از فقر و... نصيب‌مان شود.