رای دادگاه لاهه روز سه شنبه بر اساس شکایت سال 2013 دولت وقت فیلیپین صادر شده است. فیلیپین در آن زمان مدعی شده بود که چین حق استفاده از منابع طبیعی این دریا را انحصاری کرده و خود را مالک جزایر آن می داند و بدون موافقت دیگر کشورها در حال ساخت جزایر مصنوعی و پایگاه هایی در این دریا است.
دادگاه لاهه با صدرو رایی اعلام کرد که بر اساس این شکایت و آنچه مستندات تاریخی نشان می دهد، چین چنین حقی ندارد.
به گزارش ایرنا، در بیانیه وزارت امور خارجه به شدت از اقدام این دادگاه در باره صدور رای ابراز ناخرسندی شده و آمده است: چین نه این رای را به رسمیت می شناسد و نه آن را می پذیرد.
بیانیه می افزاید که رای دادگاه بین المللی لاهه از نظر چین کان لم یکن و باطل است و این کشور هیچ الزام حقوقی برای خود در اجرای آن نمی بیند.
بیانیه ادامه می دهد: مهم نیست چه تعداد از چنین آرایی صادر شود. زیرا تحت هیچ رای و هیچ شرایطی حق حاکمیت و منافع چین در دریای جنوبی تحت تاثیر قرار نخواهد گرفت.
در بیانیه تاکید شده است: چین با تمامی ادعاهایی که بر مبنای چنین آرایی بر دریای جنوبی می شود با این رای و حامیان آن به شدت مخالفت می ورزد.
از سوی دیگر چین اقدام به انتشار بیانیه ای موسوم به بیانیه دولت جمهوری خلق چین در خصوص حق حاکمیت و منافع دریایی و منافع این کشور در دریای جنوبی کرده است.
در این بیانیه جداگانه آمده است که چین از لحاظ تاریخی بر این دریا مالکیت دارد و حقوق آن نیز بر اساس منافع تاریخی به رسمیت شناخته شده است.
این در شرایطی است که دیوان لاهه دقیقا در رای خود اعلام کرده است که چین از لحاظ مستندات تاریخی حق انحصاری استفاده از منابع طبیعی در این دریا و یا ساخت جزایر مصنوعی در آن را ندارد.
در این بیانیه تاکید شده است که چین با تهاجم و اشغال جزایر دریای جنوبی از سوی برخی کشورها از جمله جزایر «نن شا» مخالفت می ورزد و از منافع خود در این منطقه بر اساس قوانین و حقوق قضایی چین حراست خواهد کرد.
چین یک بار دیگر در این بیانیه آورده که در این جزایر دارای منطقه انحصاری اقتصادی است و از لحاظ تاریخی منافع خود را در آنجا مورد حراست قرار می دهد.
چین همچنین در بیانیه هایی که امروز منتشر کرده از نام چینی «نن های جونگ» به معنای دریای جنوبی چین استفاده کرده است.
خبرگزاری شین هوای چین نیز با ایجاد بولتن خبری و انتشار مواضع پکن در خصوص رای صادره، این تصمیم را غیرقابل قبول خواند.
در این بولتن آمده است: چین بارها داوری یک جانبه «بنینگو آکینو» رئیس جمهوری سابق فیلیپین در موضوع اختلافات دریای جنوبی را نقض قوانین بین المللی عنوان کرده و می کند.
چین اعلام کرده که دادگاه لاهه صلاحیت این کار را نداشته و کشورهای اطراف دریای جنوبی باید از طریق گفت و گو، اختلافات را حل کنند.
پس از صدور رای ضد چینی دیوان بین المللی لاهه در خصوص منازعات دریای جنوبی، «شین هوا» خبرگزاری رسمی چین به عنوان اولین نهاد رسمی این کشور نسبت به آن واکنش نشان داد و رای صادره را فاقد اعتبار دانست.
در بیانیه خبرگزاری رسمی چین تاکید شد که رای صادره هیچ الزامی را متوجه این کشور نمی کند و ماهیت صدور آن نیز نادرست است چرا که دادگاه لاهه حق ورود به این موضوع را نداشته است.
خبرگزاری چین می نویسد که دولت فیلیپین یکجانبه به قاضی رفته است و نداشتن صلاحیت قضایی دیوان از همان ابتدا برای همگان روشن بود.
از سوی دیگر تارنمای «چاینا ارگ» نیز گزارش کرده است که یک مقام وزارت خارجه فیلیپین گفته است این رای مربوط به شکایت حکومت سابق فیلیپین است و ارزشی ندارد.
با این وصف این رسانه چینی به نام این منبع دیپلماتیک فیلیپینی اشاره نکرده اما افزوده است که وضعیت فعالی با دوران حکومت سابق در این کشور فرق کرده است.
دولت چین بارها پیش از صدور رای گفته بود که به هیچ وجه حتی تحت فشار های آمریکا حاضر به پذیرش این رای نخواهد بود.
آرایی را که دیوان لاهه صادر می کند اصولا برای کشورها الزام اجرایی و حقوقی ایجاد نمی کند اما از لحاظ دیپلماتیک و سیاسی بار منفی برای آنها به همراه خواهد داشت.
- وزیر خارجه فیلیپین، از رای دیوان لاهه استقبال کرد
وزیر خارجه فیلیپین با استقبال از رای دیوان بین المللی لاهه، از آن به عنوان نقطه عطفی برای پایان دادن به اختلافات ارضی در دریای جنوبی چین نام برد.
به گزارش روز سه شنبه تارنمای خبری تلویزیون ان اچ کی ژاپن، «پرفکتو یاسای» پس از اعلام رای دیوان لاهه و رد ادعاهای مالکیت چین در دریای جنوبی در جمع خبرنگاران در مانیل گفت: کارشناسان کشور با دقت این تصمیم و رای مهم را بررسی خواهند کرد.
وی همچنین آنهایی را که از صدور این رای دچار نگرانی شده اند به خویشتن داری و متانت توصیه کرد.
تنش میان چین وفیلیپین از سال 2012 و زمانی که پکن کنترل منطقه موسوم به «اسکار بورو شول» در این منطقه را در اختیار گرفت، تشدید شد و فیلیپین پس از آن پکن را به نقض قوانین بین المللی متهم کرد.
تداخل منافع ماهیگیری، به خطر انداختن کشتی ها، ساخت جزایر مصنوعی و حفاظت نکردن از محیط زیست دریایی در تپه و صخره های دریایی «اسکاربورو شوال» واقع در دریای جنوبی چین و در 140 مایلی غرب جزیره اصلی «لوزان» از اتهامات مانیل به پکن بود.
فیلیپین حتی پا را از اتهام زنی فراتر گذاشت و از یک دادگاه بین المللی خواست ادعای چین در مورد حاکمیت بر آب های منطقه که براساس قوانین پکن در مورد حقوق دریاها و خطوط فاصله 9 گانه تهیه شده بود را رد کند.
سابقه ترسیم نقشه موسوم به «خطوط فاصله 9 گانه» که کشورهای منطقه آن را به رسمیت نمی شناسند به سال 1948 میلادی بر می گردد که دولت چین آن را ابداع کرد.
این منطقه شاهراه حیاتی تجارت جهانی و سرشار از منابع طبیعی از جمله انرژی است که این امر باعث اختلاف پکن با فیلیپین، ویتنام، مالزی، برونئی و تایوان شد و مانیل برای پایان اختلاف البته با فشار کاخ سفید که از فیلیپینی ها حمایت می کرد تلاش کرد نخستین شکایت از پکن را در خصوص این موضوع در سطح بین المللی مطرح کند.
فیلیپین، شکایت خود را تحت کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل متحد در دیوان بین المللی لاهه ثبت کرد، قوانینی که برای استفاده از مرزهای و حقوق کشورها در اقیانوس های جهان استفاده می شود.
این قانون سال 1994 اجرایی شد و چین، فیلیپین و 165 کشور دیگر و اتحادیه اروپا آن را تصویب کرده اند.
براساس این پیمان، کشورها بر آب های منطقه تا 12 مایلی سواحل کنترل خواهند داشت و می توانند تا 200 مایلی ساحل فعالیت اقتصادی از جمله ماهیگیری، معدن، اکتشاف نفت و ساخت و ساز جزایر مصنوعی داشته باشند.
چین دادگاه بین المللی را هنگام بررسی اولیه پرونده ای که فیلیپین گشوده بود، تحریم کرد.
رای های دیوان داوری الزام آور است، اما ضمانت اجرایی ندارد این رای تنها برای طرف برنده، امتیازی اخلاقی و سیاسی محسوب می شود که به نظر می رسد نه تنها فیلیپین، بلکه مالزی، ویتنام، برونئی و دیگر کشورها که با پکن بر سر مالکیت بخش هایی از دریای جنوبی چین اختلاف دارند، در پی این امتیاز هستند تا فشار بر پکن را افزایش دهند.
براساس اطلاعات منتشر شده، در دریای جنوبی چین حدود 250 جزیره کوچک قرار دارد که مساحت آن ها به 15 کیلومتر مربع می رسد و چین برای توسعه این جزایر اقدام به ساخت جزایر مصنوعی کرده که مورد اعتراض کشورهای منطقه و آمریکا قرار گرفته است.
در قراردادهای بین المللی پس از جنگ جهانی دوم نیز تکلیف این 250 جزیره معلوم نشده و اکنون دستکم شش کشور مدعی مالکیت بر این جزایر هستند.
- حمایت پاکستان از چین در برابر رای دادگاه لاهه
سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان روز سه شنبه و در واکنش به صدور رای دادگاه لاهه درخصوص منازعات دریای جنوبی چین بر اساس شکایت سال 2013 دولت وقت فیلیپین، اعلام کرد که اسلام آباد از مواضع چین حمایت می کند.
به گزارش ایرنا، نفیس زکریا اعلام کرد: موضع پاکستان در قبال منازعات جاری درخصوص دریای جنوبی چین، حل وفصل این مسئله از طریق مشورت و رایزنی های مستقیم میان کشورهای درگیر در این منازعه براساس توافق های دوجانبه است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی پاکستان افزود: اسلام آباد با هرگونه تحمیل رای یکجانبه علیه هرکشوی مخالف است و به مواضع چین براساس بند 298 کنوانسیون حقوق دریایی سازمان ملل احترام می گذارد.
نفیس زکریا گفت: پاکستان معتقد است حفظ صلح و ثبات دریای جنوبی چین، مسئولیت جمعی تمام طرف هایی است که مسئله این دریا بطور مستقیم به آنها مربوط می شود.
کشورهای خارج از منطقه باید به تلاش های چین و کشورهای عضو 'آسه آن' برای حمایت از صلح و ثبات دریای جنوبی چین احترام بگذارند و نقش سازنده در حل و فصل آن ایفا کنند.
پاکستان و چین که از متحدان منطقه ای یکدیگر محسوب می شوند، از مواضع یکدیگر در مجامع بین المللی حمایت می کنند.
- ژاپن خواستار احترام چین به رای دادگاه لاهه درباره دریای جنوبی شد
فومیو کیشیدا وزیر امور خارجه ژاپن در اولین واکنش به رای دادگاه بین المللی لاهه در باره منازعات دریای جنوبی که بر ضد چین صادر شده است، گفت همه کشورها باید به این رای احترام بگذارند.
به گزارش ایرنا؛ ژاپن، فیلیپین و آمریکا از جمله سه کشوری هستند که از این رای استقبال کرده اند و خواستار قبول آن از سوی چین هستند.
وزیر خارجه ژاپن دقایقی پس از صدور رای اعلام کرد که این رای قانونی و حقوقی است و همه باید این مسئله را مورد توجه جدی قرار دهند.
بر اساس این رای چین حق استفاده انحصاری از منابع طبیعی و اقتصادی این دریا را ندارد و لاهه ضمن دادن رای مثبت به شکایت فیلیپین، پکن را از تداوم این روند برحذر داشته است.
«کیشیدا» تصریح کرده است که با توجه به اینکه رای نهایی صادر شده و قانونی است، لذا همه کشورهای ذی ربط باید آن را پذیرفته و از آن تبعیت کنند.
پایگاه اطلاع رسانی وزارت امور خارجه ژاپن به نقل از «کیشیدا» آورده است که توکیو بر اهمیت حاکمیت قانون در دریای جنوبی تاکید ویژه دارد و مایل به برقراری صلح و ثبات در منطقه است.
بیانیه وزیر امور خارجه ژاپن که به نوعی از فیلیپین جانبداری کرده، یادآور می شود که این کشور خواستار استفاده صلح آمیز از امکانات موجود منطقه ای و نه توسل به زور و اجبار است و تاکید می کند که منازعات دریایی باید به شکل صلح آمیز حل و فصل شود.
توکیو با توجه به اینکه خود دارای منازعات مشابهی در دریای شرقی با چین است رای دادگاه لاهه را به نوعی حمایت از مواضع خود می داند.
رسانه های گروهی چین این هفته گزارش کردند که این کشور از مدت ها پیش خود را برای رویارویی نظامی با ژاپن در دریای شرقی بر سر مالکیت بر جزایر مورد منازعه آماده کرده است.