صاحبخانه‌ها با كاهش نرخ سود بانكي تمايل چنداني به اجاره خانه خود به‌صورت رهن كامل ندارند چراكه با سپرده‌گذاري پول حاصل از رهن نمي‌توانند به اندازه معادل اجاره آن، دريافت سود داشته باشند. در بازار مسكن به ازاي يك ميليون تومان وديعه رهن، 30هزار تومان اجاره ماهانه درنظر گرفته مي‌شود.
با اين حساب اگر رهن كامل يك واحد مسكوني 50ميليون تومان برآورد شود، اجاره ماهانه آن يك و نيم ميليون تومان مي‌شود. اين درحالي است كه سپرده‌گذاري 50ميليون تومان در بانك با نرخ سود 15درصد، ماهانه 625هزار تومان عايدي دارد. با اين حساب فاصله نرخ سود بانكي با ارزش ماهانه وديعه مسكن به قدري افزايش يافته است كه صاحبخانه‌ها دريافت اجاره ماهانه را به وديعه رهني ترجيح مي‌دهند.
مرد جواني كه چند هفته تا مراسم ازدواجش باقي مانده و به‌دنبال مسكن براي رهن است به همشهري مي‌گويد: «در منطقه 5به‌دنبال خانه براي رهن هستم اما تا وارد بنگاه مي‌شوم، مي‌گويند كه مورد رهني ندارند. اگر مي‌دانستم با كاهش نرخ سود بانكي اين اتفاق مي‌افتد، قبل از آن خانه رهن مي‌كردم. توان پرداخت بالاي اجاره را ندارم و اگر پول را در بانك بگذارم هم نمي‌توانم به ازاي يك ميليون تومان، 30هزار تومان سود دريافت كنم.»
- اثر كاهش سود بانكي
يكي از مشاوران املاك منطقه پونك در مورد شرايط بازار اجاره مسكن پس از كاهش نرخ سود بانكي به همشهري مي‌گويد: «از زماني كه نرخ سود بانكي كاهش پيدا كرده است، مورد رهني بسيار كمياب شده است. بنگاه ما كه بسيار پرتردد است هم در هفته بيشتر از يك يا دو مورد رهني ندارد. مشتريان اما بيشتر به‌دنبال رهن هستند و اين موضوع شرايط را براي آنها دشوار كرده است.»
سليمي ادامه مي‌دهد:«اكثر صاحبخانه‌ها ترجيح مي‌دهند كه حدود يك سوم ارزش رهن را به‌عنوان وديعه دريافت كنند و مابقي را بر مبناي 30هزار تومان به ازاي يك ميليون تومان اجاره بگيرند. در مقابل، مستأجران هم اكثرا مي‌خواهند وديعه بيشتري بدهند اما وقتي موردي پيدا نمي‌كنند، مجبور مي‌شوند انتظار خود را پايين بياورند و خانه كوچك‌تر يا محله‌اي ارزان‌تر را انتخاب كنند تا بتوانند اجاره ماهانه آن را از سود بانكي پول وديعه بپردازند.
در بازار مسكن طبق همان رويه قبلي به ازاي يك ميليون تومان وديعه، 30هزار تومان اجاره درنظر مي‌گيرند و اين موضوع به‌طور عرفي جا افتاده است. شايد اگر مبناي اين محاسبه هم مثل نرخ سود بانكي، تغيير كند، مشكلات مستأجران كاهش يابد اما معلوم نيست با بخشنامه بشود اين عرف را تغيير داد.» اين كارشناس بازار ملك مي‌گويد: «كميابي موارد رهني موجب شده تا قيمت اين موارد بالا برود چراكه تقاضا براي آن زياد است اما مواردي كه متكي بر اجاره ماهانه است با كمترين تغيير به تمديد قرارداد مي‌رسد. صاحبخانه‌ها با افزايش كمتر از 10درصدي در اجاره ماهانه حاضر به تمديد هستند.»
حسام عقبايي رئيس اتحاديه مشاوران املاك در اين زمينه معتقد است: «معمولا مالكان دريافت اجاره را به رهن ترجيح مي‌دهند. عموما آن دسته از مالكاني به‌صورت رهن واحد خود را عرضه مي‌كنند كه براي سرمايه‌گذاري وارد بازار مسكن شده‌اند و بخشي از پول خريد واحد را از طريق رهن تهيه مي‌كنند.» عقبايي بر اين باور است كه بازار اجاره متاثر از نرخ سود بانكي نيست و مالكان نبايد بسته به كاهش نرخ سود بانكي بر مبلغ اجاره بيفزايند. رئيس اتحاديه مشاوران املاك به همشهري گفت: «بازار اجاره آرام است و افزايش اجاره‌بها كمتر از10درصد برآورد شده است. بسياري از مستأجران و صاحبخانه‌ها نيز بدون افزايش قيمت به تمديد قرارداد خود دست مي‌زنند.»
- اجاره‌بها جلوتر از بازار مسكن
تغيير رويكرد صاحبخانه‌ها در بازار اجاره در شرايطي رقم خورده است كه مبلغ اجاره مسكن نيز رشد سريع‌تري نسبت به قيمت مسكن طي مي‌كند. آخرين گزارش بانك مركزي از وضعيت بازار مسكن در تهران نشان مي‌دهد كه متوسط قيمت مسكن درخرداد 95نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته 3.5درصد رشد كرده اما اجاره‌بهاي مسكن در اين بازه زماني نزديك به 10درصدافزايش يافته است. گزارش بانك مركزي نشان مي‌دهد كه در خردادماه سال 1395شاخص كرايه مسكن اجاري در شهر تهران نسبت به‌ماه مشابه سال قبل 9.7درصد افزايش يافت. اجاره مسكن در كل مناطق شهري نيز در خردادماه نسبت به‌ماه مشابه سال قبل 10.5درصد رشد كرده است.