علي‌اكبر سياري مي‌افزايد: پرونده الكترونيك سلامت در دانشگاه علوم پزشكي تهران و همه مراكز بهداشتي و درماني وابسته به اين دانشگاه به‌عنوان الگوي كشوري به‌طور كامل اجرا شده است. علاوه بر آن، اجراي پرونده الكترونيك سلامت در استان‌هاي قم، خراسان شمالي، فارس، مازندران و زنجان شروع شده و در حال تكميل شدن است.
اجراي طرح پرونده الكترونيك سلامت يكي از آرزوهاي ديرينه نظام سلامت كشور است. براساس تعريف مركز آمار و فناوري اطلاعات وزارت بهداشت، پرونده الكترونيك سلامت مجموعه اطلاعات مرتبط با سلامت شهروندان، از پيش از تولد (شامل اطلاعات دوران جنيني و ماقبل آن) تا پس از مرگ است كه به‌صورت مداوم و با گذشت زمان به شكل الكترونيك ذخيره مي‌شود و درصورت نياز، بدون محدوديت مكاني يا زماني، تمام يا بخشي از آن در دسترس افراد مجاز (مانندپزشك معالج) قرار خواهد گرفت.
سابقه پرونده الكترونيك سلامت البته به اوايل دهه80 برمي‌گردد. سال83 مسعود پزشكيان وزير بهداشت وقت بهره‌برداري از فاز اول اين طرح را تا پايان همان سال وعده داده بود اما با گذشت 12سال از آن زمان و با وجود اينكه براساس قوانين برنامه چهارم و پنجم توسعه، وزارت بهداشت موظف به اجراي پرونده الكترونيك سلامت براي همه افراد جامعه شده بود، هنوز تا اجراي آن سال‌ها بايد صبر كرد. با اينكه معاون بهداشتي وزير بهداشت از اجراي اين طرح در 6 دانشگاه علوم‌پزشكي سخن گفته است، اما اين پرونده درصورتي اثربخشي موردنظر را خواهد داشت كه به‌طور سراسري اجرايي شود و همه بيمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مراكز بهداشتي، داروخانه‌ها و مطب پزشكان به يك سامانه سراسري متصل شوند و امكان دسترسي به اين پرونده‌ها را داشته باشند.
سيدمحمود‌تارا، رئيس مركز آمارو فناوري وزارت بهداشت كه متولي اصلي اجراي پرونده الكترونيك سلامت است مي‌گويد: اجراي اين پرونده كار پيچيده‌اي است و نيازمند همكاري همه بخش‌هاي مرتبط با حوزه سلامت است. به گفته وي سازمان نظام پزشكي، بيمه‌ها، داروخانه‌ها و بيمارستان‌هاي خصوصي از مراكزي هستند كه بايد با وزارت بهداشت براي اجراي اين طرح همكاري كنند. تارا مي‌افزايد: آنچه تاكنون انجام شده پرونده الكترونيكي بيمارستان‌ها و درمانگاه‌هاست و اين با پرونده الــــكترونيـــك ســـلامت كــــه شهروندان در آن محوريت دارند نــه مراكز درماني، فرق دارد.
اين در حالي است كه به گفته رسول ديناروند، رئيس سازمان غذا و دارو هنوز داروخانه‌ها و مطب پزشكان براي الكترونيك شدن و ارائه خدمات در قالب پرونده الكترونيك آمادگي ندارند. ديناروند اواخر سال پيش گفت كه براي اجراي كامل اين طرح دست‌كم 4سال ديگر زمان لازم است. وي همكاري نكردن بيمه‌ها را از عوامل عدم‌پيشرفت اين طرح دانست.
با وجود وعده‌هاي مكــرر بيمه‌هـــا از سال‌ها پيش هنوز خدمات آنها الكترونيك نشده است. ابتداي سال89، معاون وقت سازمان تأمين‌اجتماعي وعده داده بود كه تا پايان همان سال دفترچه‌هاي كاغذي را جمع و كارت‌هاي هوشمند را جايگزين آن مي‌‌كند. اين وعده بارها تكرار و تمديد شد. در مرداد 93سيدتقي نوربخش، مديرعامل سازمان تأمين‌اجتماعي گفت كه ظرف مدت 3ماه تمامي دفترچه‌هاي تأمين‌اجتماعي حذف و كارت‌هاي هوشمند جايگزين آنها خواهد شد. تيرماه سال94، شوراي‌عالي بيمه، 2سازمان بزرگ بيمه‌اي كشور يعني تأمين‌اجتماعي و بيمه سلامت ايرانيان را موظف كرد حداكثر تا پايان شهريور همان سال دفترچه‌هاي كاغذي را حذف كنند و به جاي آن از كارت‌هاي هوشمند الكترونيك سلامت استفاده كنند. اما اين مصوبه نيز اجرا نشد. مـــديرعـــامل تــأمين‌اجتماعي در 22ارديبهشت امسال و در تازه‌ترين وعده خود، متعهد شد كه ظرف مدت 2ماه، دفترچه‌هاي كاغذي بيماران خاص تحت پوشش اين سازمان را حذف كند كه اين وعده هم عملي نشد.
- اجراي پرونده الكترونيك سلامت به ضرر عده‌اي است
سيدمؤيد علويان، معاون سابق سلامت وزارت بهداشت: مشكل اساسي نظام سلامت در ايران اين است كه امكان نظارت بر آن وجود ندارد. چون به‌خاطر نبودن پرونده الكترونيك سلامت، خدمات در جايي ثبت نمي‌شود. 20سال است گفته مي‌شود بايد به مردم كارت الكترونيك سلامت بدهيم. چرا اين كار را نمي‌كنيم؟ به‌نظر من علت اين است كه حساب و كتاب به‌وجود مي‌آيد و به ضرر عده‌اي است. تنها درصورتي مي‌توان بر خدمات پزشكي نظارت كرد كه الكترونيك شود و هركس هر خدمتي ارائه مي‌دهد در پرونده الكترونيك ثبت شود.
- مجبوريم به تخمين‌ها اعتماد كنيم!
محمد آقاجاني، معاون درمان وزير بهداشت: نبود ثبت دقيق اطلاعات، برنامه‌ريزي را مختل كرده و مجبوريم به تخمين‌ها اعتماد كنيم. انواع نرم‌افزارها بدون رعايت استاندارد ملي كه تبيين شده باشد و بدون پذيرفتن استانداردهاي بين‌المللي در بيمارستان‌ها وجود دارد به‌طوري كه جنگلي از نرم‌افزارهاي اتوماسيون اطلاعاتي رشد كرده كه امكان تبادل اطلاعات نداشته و ساختار جامعي هم ندارند. در چنين شرايطي كمتر اثري از پرونده سلامت مي‌بينيم.