بخشي از متكديان كه اتباع بيگانه و متعلق به ديگر كشورها هستند چند سالي است در خيابانها و محلههاي پايتخت فعاليت ميكنند. اگر پيش از اين متكديان افغاني، پاكستاني و بنگلادشي در تهران مشاهده ميشد اكنون متكدياني از برخي كشورهاي عربزبان نيز در قالب جذب كمكهاي مردمي به جمع آنها اضافه شدهاند. اين در حالي است كه امروز يكشنبه نيز نشست مشتركي با حضور شهرداري و فرمانداري تهران بهمنظور ساماندهي متكديان پايتخت برگزار ميشود.
عيسي فرهادي فرماندار تهران روزگذشته اعلام كرده بود كه زمان جمعآوري متكديان رسيده و بايد تصميمات كارشناسي در اين خصوص اتخاذ كرد. شهرداري تهران يكي از نهادهاي مسئول در جمعآوري متكديان است و چند سالي است كه در قالب گشتهاي شبانهروزي اين افراد را جمعآوري كرده و به سامانسراها منتقل ميكند تا روال قانوني در موردشان اجرا شود. مسئولان شهرداري معتقدند ديگر نهادهاي مربوط بايد همكاري بيشتري دراين حوزه داشته باشند.
- شناسايي كلونيهاي اصلي
نقاط پرآسيب و كلونيهاي حضور متكديان پايتخت مدتي قبل توسط سازمان خدمات اجتماعي شناسايي شد و قرار است اقدامات ويژهاي براي جمعآوري متكديان از اين نقاط اجرا شود. 12نقطه نيز بهعنوان كلونيهاي اصلي شناسايي شدند كه البته امكان رسانهاي كردن آنها وجود ندارد اما بهطور كلي در مناطق يك، 3، 5 و 6 حضور متكديان بيشتر به چشم ميخورد، در منطقه2 نيز كودكان متكدي در مقايسه با ديگر مناطق بيشتر حضور دارند.
متكديان جمعآوري شده توسط شهرداري به سامانسرا منتقل ميشوند. بهگفته مهدي گلشني مدير امور مراكز سازمان خدمات اجتماعي شهرداري، مركز بعثت ويژه مردان و با همكاي شهرداري منطقه16 در حال ساخت است كه 500نفر ظرفيت دارد و قرار است بهمنماه افتتاح شود.
ظرفيت سامانسراي لويزان ويژه بانوان نيز با افزودن يك ساختمان جديد از 80نفر به 250نفر افزايش يافته است. گلشني اين را هم ميگويد كه جامعه هدف سامانسراهاي شهرداري، متكديان هستند، اما بهگفته مصطفي احمدرضايي مدير ساماندهي سازمان خدمات اجتماعي، حضور متكديان يا افراد داراي مشكلات خاص در اين سامانسراها، ظرفيت آنها را پركرده و اجازه فعاليت بهتر به شهرداري براي جمعآوري متكديان جديد را نميدهد.
«متكديان و بيخانمانهاي داراي معلوليت، بيمارهايرواني و سالمندان بايد توسط بهزيستي پذيرش شده و به اين مركز ارجاع شوند اما بهزيستي اعلام ميكند ظرفيت پذيرش اين افراد را ندارد. درواقع سامانسراي شهرداري بايد در قالب يك مركز ميانراهي افراد را جمعآوري كرده و به مراكز مربوط تحويل دهد اما اين اتفاق نميافتد.» اين يكي از مواردي است كه قرار است در نشست مشترك امروز عنوان شده و مورد بررسي قرار گيرد. احمدرضايي با تأكيد براينكه شهرداري تنها نهادي است كه به موضوع متكديان ورود كرده به همشهري ميگويد: «تعداد متكديان شهرستاني و آنهايي كه بهصورت خانوادگي به تهران مهاجرت ميكنند نيز در حال افزايش است و اگر از حضور آنها در تهران جلوگيري شود و به شهرشان بازگردانده شوند اقدام بزرگي انجام شده است.
متكديان خارجي و اتباع بيگانه نيز بخش ديگري از متكديان پايتخت هستند.» افزايش مراكز نگهداري، بازگرداندن اتباع بيگانه و متكديان شهرستاني با مشاركت وزارت كشور، پذيرش افراد خاص توسط سازمانهاي حمايتگر و افزايش حمايتها از نيازمندان واقعي ازجمله پيشنهادهايي است كه در جلسه امروز از سوي شهرداري عنوان خواهد شد. مسئولان سازمان خدمات اجتماعي اميدوارند با ورود فرمانداري به اين مسئله، مديريت يكپارچهاي در مورد ساماندهي متكديان اجرا شود.
فرزاد هوشيار مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي نيز اعلام كرده كه 50درصد متكديان تهران نياز مالي ندارند و تكديگري نوعي شغل براي كسب درآمدشان است. 35درصد متكديان بهصورت خانوادگي فعاليت ميكنند. نوعي ديگر از متكديان اتباع بيگانه افغاني، آفريقايي، عرب و... هستند كه با تكيه بر شيوه «كمك به آوارگان سوري» فعاليت ميكنند. با وجود تمام فعاليتها و هماهنگيهاي مورد نياز، اصليترين و مهمترين شيوه كاهش متكديان، كمك نكردن شهروندان به آنهاست و دراين زمينه بايد فرهنگسازي گستردهاي انجام شود. مانند آنچه سالهاست در تبريز رخ داده و شهروندان درصورت مشاهده اتفاقي متكديان، آنها را به مؤسسه خيريهاي كه ويژه اين افراد است معرفي ميكنند.
- افزايش قابل توجه پيامهاي137 درمورد حضور متكديان
تماس شهروندان با سامانه137 شهرداري درمورد حضور متكديان در شهر، در بازه زماني مرداد94 تا مرداد95 با 54.2درصد رشد نسبت به بازه زماني مرداد93 تا مرداد94 روبهرو بوده است. اين آمار مربوط به حضور متكديان بزرگسال است. ميزان تماس مربوط به متكديان كودك و خردسال نيز در همين بازه زماني با 54.1درصد رشد همراه بوده است.
ميزان تماس مربوط به حضور متكديان خارجي در همين بازه زماني 65.5درصد رشد كرده است. بهگفته مهدي خليلي معاون آموزش و اطلاعرساني سامانه137 اين ميزان افزايش هم بهمعناي رشد تماسها و مشاركت شهروندان در اطلاعرساني است كه بهدليل آموزشهاي ارائه شده در مدارس، سراي محلهها و... ايجاد ميشود و هم ميتواند بهمعناي افزايش تعداد متكديان در سطح محلات پايتخت باشد.
همچنين طبق آمار اعلام شده از سوي سازمان خدمات اجتماعي در سه ماهه اول سالجاري در مجموع 6432نفر توسط گشتهاي فوريت شهرداري جمعآوري شدند. 1057نفر آنها متكدي مرد و 172نفر آنها متكدي زن بودهاند. اين آمار در فصل تابستان بهدليل مهاجرت متكديان از ديگر شهرها به تهران، افزايش مييابد. بهطوريكه اگر در فصل زمستان روزانه 20متكدي از سطح شهر جمعآوري ميشوند در تابستان اين ميزان تا دو برابر افزايش مييابد.