در يك هفته گذشته عرضه محصولاتي چون شكر و مرغ در بورس كالا افزايش يافته و توانسته نقشي مؤثر در ايجاد تعادل و تنظيم نبض بازارهاي ملتهب اين دو كالا ايفا كند. پيش از اين نيز دولت مجوز عرضه محصولاتي چون جو و ذرت توليدي در سراسر كشور را طبق طرح قيمت تضميني در بورس كالا صادر كرده بود.
به گفته حامد سلطاني‌نژاد، مديرعامل بورس كالا با اجراي دستور وزير جهادكشاورزي، معاملات تالار كشاورزي بورس كالا از امسال رونق خواهد گرفت. طبق پيش‌بيني مديرعامل بورس كالا، سهم معاملات كشاورزي از كل معاملات در پايان امسال به 10درصد خواهد رسيد.
به گزارش همشهري، هم‌اكنون 3تالار نفت و پتروشيمي، صنعتي و معدني و كشاورزي در بورس كالا فعال هستند كه سهم تالار كشاورزي از كل معاملات بورس كالا كمتر از 2درصد است. با وجود آنكه تالار محصولات كشاورزي از اوايل دهه80 تاسيس شد اما هنوز چراغ معاملات رينگ كشاورزي در بورس كالا روشن نشده است.
- دستور وزير جهادكشاورزي
هفته پيش محمود حجتي، وزير جهادكشاورزي دستور داد كه همه كالاهاي كشاورزي از اين پس بايد از طريق بورس كالا مبادله شوند. صدور اين دستور و اجراي دقيق آن مي‌تواند بازار بخش كشاورزي را شفاف كند.برخي منابع مطلع مي‌گويند: در طول سال‌هاي گذشته به‌دليل فقدان آمار و اطلاعات فساد پنهاني در ميان واسطه‌هاي دولتي كه متولي خريد محصولات كشاورزي بوده‌اند اتفاق افتاده و آنها آمارهاي غيرواقعي از خريد محصولات كشاورزان ارائه كرده و از اين طريق منابع مالي بيشتري از دولت دريافت مي‌كردند.
در طول سال‌هاي قبل دولت از طريق شركت‌هاي واسط در بخش كشاورزي محصولات استراتژيك كشاورزي را خريداري و آنها را با قيمت‌هاي متعادل‌تري در كشور عرضه مي‌كرد، اما اكنون مشخص شده است كه اين شركت‌هاي واسطه آمار نادرستي به دولت ارائه مي‌كردند.
- آمادگي بورس كالا براي شروع معاملات كشاورزي
حامد سلطاني‌نژاد، مديرعامل بورس كالا ضمن استقبال از دستور وزير جهادكشاورزي گفت: برنامه توسعه معاملات در تالار كشاورزي از سال قبل با عرضه ذرت آغاز شد و به‌دليل موفقيت‌آميز بودن اين طرح به‌نظر مي‌رسد كه اين روش قابل تسري به ساير بخش‌ها نيز باشد و بقيه بخش‌هاي كشاورزي نيز مي‌توانند از امكانات و سازوكار تنظيم بازار بورس كالا استفاده كنند؛ چنان كه هم‌اكنون در بازار كالاهايي چون شكر و مرغ منجمد اين موضوع در حال پيگيري است.
او افزود: يكي از دغدغه‌هاي اصلي اين است كه فعاليت‌هاي واسطه‌گري در بخش كشاورزي به حداقل برسد و از اين منظر دولت نيز در تلاش براي ايجاد تعادل در بازار است.او درباره اينكه بورس كالا تا چه حد مي‌تواند در ايجاد تعادل در بازار و قيمت‌ها كمك كند، گفت: اين موضوع بستگي به سياستگذاري‌ها و همكاري مسئولان ارشد دولتي دارد. خوشبختانه وزير جهادكشاورزي كاملا با اين كار موافق است اما بدنه سياستگذار در بخش كشاورزي نيز بايد با اين سياست‌ها همراه و موافق باشد.
مديرعامل بورس كالا تأكيد كرد: درصورت همراهي بدنه اصلي بخش كشاورزي خيلي زود مي‌توان از سازوكار تنظيم بازار در بورس كالا براي ايجاد تعادل استفاده كرد.مديرعامل بورس كالا درباره توسعه معاملات كشاورزي بورس كالا گفت: با انجام معاملات جو، شكر و همچنين ساير محصولات كشاورزي پيش‌بيني ما اين است كه سهم تالار كشاورزي از كل معاملات بورس كالا به 10درصد برسد. او افزود: تلاش ما اين است كه با اعمال سياست‌هاي جديد در اين بخش سهم محصولات كشاورزي را از كل معاملات به بيش از 30درصد برسانيم.
- تعيين سياست‌هاي وارداتي
سلطاني‌نژاد از پتانسيل تعيين سياست‌هاي وارداتي از طريق آمار و اطلاعات بورس‌كالا خبر داد و گفت: پيشنهاد ما به وزارت كشاورزي اين است كه از طريق سازوكار‌هاي عرضه سلف در بورس كالا سياست‌هاي واردات محصولات كشاورزي را تعيين كند. او افزود: با انجام معاملات سلف حجم عرضه و تقاضا مشخص خواهد شد و دولت مي‌تواند از اين طريق تشخيص دهد كه براي هر محصول كشاورزي سالانه چقدر درخواست وجود دارد و از اين طريق مجوز‌هاي وارداتي را صادر كند.
- آغاز معاملات كاغذي كشاورزي
مديرعامل بورس كالا گفت: براي انجام معاملات كشاورزي 3مرحله در دستور كار ماست كه در گام نخست معاملات فيزيكي و نقد، در گام دوم معاملات سلف و در گام سوم معاملات آتي قابل انجام است. او ادامه داد: در گام نخست براي كاهش عطش بازار در كوتاه‌مدت عرضه‌ها به‌صورت فيزيكي و نقد انجام خواهد شدتا از التهاب بازار كم كند و در عين حال منجر به تنظيم بازار شود. او با بيان اينكه در گام بعدي مبادلات به‌صورت سلف انجام خواهد شد، توضيح داد:
با انجام معاملات سلف متقاضيان مي‌توانند اطلاعات لازم را از طريق آمار معاملات بورس كالا در مورد موجودبودن يا نبودن كالا در بازار به‌دست بياورند كه اين كار باعث مي‌شود متقاضيان نيازي به انبار كردن و ذخيره‌سازي نداشته باشند. او افزود: از سوي ديگر خاصيت اطلاعات در دسترس اين است كه متقاضيان را از در‌دسترس بودن كالا مطمئن مي‌كند و اين تأثيربسزايي در ايجاد تعادل قيمتي و تنظيم بازار دارد.
به گفته او دولت مي‌تواند با اين اطلاعات مقدار نياز كشور را به محصولات كشاورزي در آينده ارزيابي و برآورد كند.
سلطاني‌نژاد تأكيد كرد: گام سوم توسعه معاملات كشاورزي انجام معاملات آتي است، از طريق اين معاملات حتي ديگر لازم نيست متقاضي همه مبلغ مورد نياز براي خريد يك محصول كشاورزي را به‌صورت نقد پرداخت كند؛ بخشي از پول در قرارداد آتي پرداخت مي‌شود و معامله كالا انجام خواهد شد.
- الزامات توسعه تالار كشاورزي
مديرعامل بورس‌كالا سپس به الزاماتي كه براي ايجاد تعادل در بازار محصولات كشاورزي لازم است پرداخت و گفت: در گام اول عرضه‌ها بايد به صورت مستمر انجام شود و در عين حال معاملات نقد نيز بايد به همگام با معاملات سلف انجام شود تا به تقاضاي كوتاه‌مدت پاسخ داده شود.
او گفت: مرحله بعدي براي تنظيم بازار كشاورزي اين است كه وقتي قصد داريم عرضه در مقابل تقاضا قرار بگيرد، بايد سياست‌ها به‌گونه‌اي نباشد كه شرايط معاملات را در بورس كالا سخت كنيم. او افزود: اجراي سياست‌هايي كه معاملات را در بورس‌كالا سخت و معاملات خارج از بورس را سخت‌تر مي‌كند منجر به كاهش جذابيت بورس‌كالا مي‌شود.
- مزاياي عرضه مرغ در بورس كالا
محمد يوسفي، رئيس انجمن صنفي پرورش دهندگان مرغ و گوشت گفت: بورس كالا باعث حذف دلالان و واسطه‌ها از بازار مرغ مي‌شود. او افزود: مرغ يا هر كالاي ديگري كه در بورس كالا عرضه مي‌شود قيمت روشن و شفافي خواهد داشت كه ممكن است اين روشني قيمت در بازار وجود نداشته باشد. او با بيان اينكه قيمت كالاي عرضه شده در بورس كالا شفاف و مشخص خواهد بود، گفت: چنين اقدامي باعث كوتاه‌شدن دست واسطه‌ها و دلالان در تعيين قيمت مي‌شود. همچنين افراد با مراجعه به سايت بورس كالا از قيمت روز كالاي موردنظر باخبر خواهند شد و ديگر مجبور به خريد كالا با قيمت بالاتر نخواهند شد.