گاهي ممكن است با يك بي‌احتياطي دچار بيماري‌هايي شويد كه سفر را به كام شما و اطرافيانتان تلخ مي‌كند. اگر مي‌خواهيد بدانيد چه بيماري‌هايي در سفر شما را تهديد مي‌كنند، اين مطلب را بخوانيد. دكتر رضا رشيدي، پزشك عمومي، رايج‌ترين بيماري‌هاي سفر را به شما معرفي مي‌كند و راه پيشگيري و درمان آنها را هم برايتان مي‌گويد.
- عفونت در كمين شماست
سفر، آن هم در تابستان با احتمال ابتلا به بيماري‌هاي عفوني همراه است. اين طيف از بيماري‌ها كه با علائمي مثل تب و لرز، اسهال و استفراغ، ضعف عمومي و رنگ‌پريدگي مشخص مي‌شوند، معمولا به‌خاطر مصرف آب آلوده ايجاد شده و ممكن است خطرناك باشند. وبا، حصبه و انگل‌هاي روده‌اي از رايج‌ترين بيماري‌هايي هستند كه در مناطق آلوده يا با خوردن آب غيرلوله‌كشي به آنها مبتلا مي‌شويد.
- پيشگيري و درمان:
هنگام بروز اين علائم مهم‌ترين كاري كه بايد انجام دهيد، مراجعه به پزشك است. درمان اين بيماري‌ها بدون مراجعه به پزشك خطرناك خواهد بود اما تا زماني كه بتوانيد به مراكز درماني برسيد، بهتر است به فرد بيمار آبليمو، دوغ يا محلول او.آر.اس و قرص استامينوفن بخورانيد. ليمو ضدعفوني‌كننده دستگاه گوارش است و دوغ و محلول او.آر.اس هم به تأمين آب و املاح از‌دست‌رفته بدن كمك مي‌كنند. همچنين مي‌توانيد از فروشگاه‌ها يا عطاري‌هاي شهر محل اقامت‌تان كمي عرق بيدمشك و عرق نعناع بگيريد. در طب سنتي اين دو عرق را ضدعفوني‌كننده دستگاه گوارش مي‌دانند كه در كنار درمان‌هاي دارويي مي‌توانند به تسكين معده و روده شما كمك كنند. از آنجا كه پيشگيري هميشه از درمان بهتر است، توصيه مي‌كنيم براي پيشگيري از ابتلا به بيماري‌هاي عفوني حتما از آب معدني استفاده كنيد؛ اما نه برندهاي ناشناس كه ممكن است تأييديه وزارت بهداشت را نداشته باشند. به هيچ عنوان در آب‌هاي جاري مثل رودخانه‌ها، نهرها و تالاب‌ها آبتني نكنيد و از آب چشمه ننوشيد و از كنار جاده يخ‌هاي قالبي را نخريد. اين يخ‌ها بعضا آلوده هستند و آلودگي‌هاي ميكروبي آنها خيلي از مسافران را بيمار مي‌كند. اگر در طبيعت هستيد و نه به آب لوله‌كشي دسترسي داريد و نه به آب‌معدني، حتما آب را به‌مدت 20دقيقه بجوشانيد و بعد از خنك‌شدن بنوشيد. همچنيـن مــــي‌تــوانيـد قبــل از سـفر طبيعت‌گــردي‌تان قرص‌هـــــاي ضدعفوني‌كننده آب را از داروخانه بخريد و قبل از نوشيدن آب، آن را ضدعفوني كنيد.
- دچار ماشين‌گرفتگي نشويد
با تكان‌هاي مكرر ماشين حالت تهوع پيدا مي‌كنيد، سرگيجه و سردرد مي‌گيريد، رنگتان مي‌پرد و احساس سرما و لرز داريد؟ شما به‌احتمال زياد مبتلا به بيماري سفر هستيد. بيماري سفر يا ماشين‌گرفتگي يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاست كه هيچ ربطي به تجربه كم ماشين‌سواري يا سفر‌رفتن ندارد. اگرچه علائم اين بيماري خيلي آزاردهنده است اما با برخي روش‌ها مي‌توانيد آن را كنترل كنيد.
- پيشگيري و درمان:
درصورتي كه به بيماري سفر مبتلا هستيد، قبل از حركت يك قرص ضد‌تهوع بخوريد و در طول سفر ليموترش همراه داشته باشيد و آن را بو كنيد. بهترين مكان براي شما، نشستن روي صندلي كنار راننده است. اگر امكان نشستن در آن صندلي را نداريد، حتما كنار پنجره بنشينيد و پنجره را باز كنيد. هنگام حركت به پشت سر نگاه نكنيد. اگر سرگيجه داريد چشمان خود را نبنديد چون سرگيجه‌تان تشديد خواهد شد. غذاي سنگين و چرب يا شيرين نخوريد و حداقل از 2ساعت قبل از حركت، معده‌تان را خالي نگه داريد. در ميان راه گهگاهي پياده شويد و قدم بزنيد.
- از دل و روده‌تان محافظت كنيد
رستوران رفتن در سفر و تجربه طعم‌هاي جديد غذاهاي محلي خيلي وسوسه‌كننده است اما مراقب باشيد سلامتي‌تان را در رستوران‌هاي بين‌راهي جا نگذاريد. شايع‌ترين مشكلات گوارشي كه در سفر دچار آن مي‌شويد، به‌خاطر خوردن غذاهاي آلوده دستفروش‌ها و رستوران‌هاي غيربهداشتي ايجاد مي‌شوند. اين بيماري‌هاي گوارشي ممكن است از طريق دست‌ها و ظروف آلوده هم به شما منتقل شوند. بيماري‌هاي گوارشي با ايجاد دل‌پيچه و اسهال و استفراغ سفر شما را خراب مي‌كنند اما معمولا ظرف 3-2 روز بهبود مي‌يابند. در سفرها، گاهي هم ممكن است درگير بيماري‌هاي قدرتر و سمج‌تري مثل گاستروانتريت شويد كه تا يكي دو هفته علائم‌شان پايدار است. گاستروانتريت كه به آن آنفلوآنزاي معده هم گفته مي‌شود، با يك باكتري ايجاد شده و علاوه بر اسهال و استفراغ، تب و لرز و بي‌اشتهايي و دل‌درد هم ايجاد مي‌كند و مدتي طولاني شما را آزار خواهد داد.
- پيشگيري و درمان:
يك راه ساده اما بسيار اساسي در پيشگيري از بيماري، شستن دست‌ها 5تا 7بار در روز و به‌خصوص قبل از غذا خوردن و قبل و بعد از دستشويي رفتن است. توصيه بعدي‌ما اين است كه كمتر رستوران برويد و كمتر مواد گوشتي بخوريد. اگر برايتان امكان‌پذير است، خودتان در سفر غذا بپزيد، در غير اين صورت به رستوران‌هاي مطمئن و تميز برويد. اگر در سفر بساط كباب‌تان به‌راه است، دقت كنيد كه گوشت كاملا مغزپخت شود و از خوردن گوشت خام يا نيم‌پز خودداري كنيد. ميوه‌ها و سبزيجات را خوب بشوييد و ضدعفوني كنيد. از لبنيات محلي استفاده نكنيد و درصورت ابتلا به بيماري، حتما نزد پزشك برويد. اگر اسهال و دل‌پيچه خفيف داريد با خوردن كمي چاي خشك مي‌توانيد آن را درمان كنيد.
- پوست‌تان در خطر است
سفر به جز مشكلات گوارشي، عوارض پوستي هم دارد. نخستين و شايع‌ترين عارضه، آفتاب‌سوختگي پوست است. به جز سوختگي، گال، شپش، قارچ و اگزما هم از شايع‌ترين بيماري‌هايي هستند كه پوست و موي شما را در سفر تهديد مي‌كنند. بنابراين حتما از كرم ضد‌آفتاب استفاده و هر 2ساعت يك‌بار آن را تمديد كنيد. لباس نخي بپوشيد و زود به زود آن را عوض كنيد. در هتل‌ها از حوله و ملحفه شخصي استفاده كنيد. سعي كنيد تا حد ممكن در دريا و استخرها و آبگرم‌ها آبتني نكنيد. به حيواناتي كه در جنگل‌ها، جاده‌ها يا روستاها مي‌بينيد دست نزنيد يا اگر آنها را نوازش كرديد، فورا دست خود را با آب و صابون بشوييد.