ممكن است اين وسايل چوبي به مرور زمان بر اثر پوسيدگي يا ضربه‌خوردن دچار خوردگي جدي شوند و اين موضوع ما را با دغدغه تعويض اين وسايل روبه‌رو كند؛ مخصوصا وقتي قصد تعويض خانه و جابه‌جا شدن را داريم بيشتر به فكر خريدن وسايل چوبي نو مي‌افتيم. اما مسلما تعويض وسايل چوبي، هم هزينه زيادي به همراه دارد و هم نيازمند صرف وقت فراواني در بازار براي پيدا كردن وسيله مورد نظر است. ما به شما پيشنهاد مي‌كنيم كه خودتان دست به‌كار شويد و به مرمت اين خوردگي‌ها بپردازيد. باور كنيد همان وسيله چوبي به ظاهر داغان را مي‌توانيد مثل روز اولش كنيد؛ بدون خوردگي و تروتميز. انجام اين كار، هم موجب ترميم اين وسايل مي‌شود و هم به‌گونه‌اي يك كار هنري خواهد بود و شما مي‌توانيد از انجام آن لذت ببريد. اين صفحه شما را با تمامي اطلاعات لازم در حوزه مرمت وسايل چوبي آشنا مي‌كند و به شما آموزش مي‌دهد. جالب است بدانيد چند روز پيش در موزه و كتابخانه ملي ملك، كلاس‌هايي تحت همين عنوان برگزار شد و هنرجويان متعددي با شيوه‌هاي مختلف مرمت آثار چوبي آشنا شدند. خانم حسيني، مدرس اين كلاس‌ها، به‌عنوان كارشناس، ما را در اين بخش همراهي مي‌كند و اطلاعات حرفه‌اي خود را در اختيار ما قرار مي‌دهد.
- گام اول
وسايل لازم را مهيا كن
قبل از هر كاري بايد وسايل مورد نياز براي مرمت خوردگي وسايل چوبي را فراهم كنيد. اكثر اين وسايل قيمت زيادي ندارند و به راحتي مي‌توانيد آنها را از ابزار‌فروشي‌هاي محلي تهيه كنيد. اين وسايل عبارتند از: 1- حدود 4قاشق چايخوري پارلوئيد (پارلوئيد ماده‌اي است كه براي تهيه چسب از آن استفاده مي‌شود). 2- حدود 2استكان استون. 3- حدود يك ليوان الكل سفيد. 4- به مقدار مورد نياز موم سفيد. 5- به مقدار مورد نياز ورقه فويل.6- قلموي نازك نقاشي. 7-گوش‌پاك‌كن. 8- تيغ بيستوري. 9- فرچه نرم.10- آبرنگ.
- گام دوم
بايد پاكسازي كنيد
اين مرحله را مي‌توان بخش پاكسازي نامگذاري كرد چرا كه در اين قسمت بايد به تميزكردن سطح كار مورد نظر بپردازيد. ابتدا بايد فرچه را به آرامي روي كار بكشيد تا گرد و خاك روي كار گرفته شود، سپس بايد يك ليوان الكل سفيد را در يك ليوان آب حل كنيد تا الكل 50درصد به دست آيد. به وسيله قلموي نازك، محلول به‌دست آمده را روي سطح محل آسيب‌ديدگي چوب بكشيد تا كاملا سطح كار تميز شود. اين مرحله بسيار حساس و مهم است چرا كه وجود هرگونه كثيفي روي سطح كار ممكن است باعث عدم‌چسبندگي پارلوئيد شود. توجه داشته باشيد كه شما با ظريفكاري‌هاي فراواني در كار مرمت خوردگي‌هاي چوب روبه‌رو هستيد.
- گام سوم
قالب‌گيري روي چوب
آسيب‌ديدگي چوب 2حالت دارد؛ يا خوردگي ايجادشده و يا اينكه يك بخش كنده شده است. براي بخش‌هايي كه كنده شده ابتدا بايد قالب‌گيري انجام دهيد. سطح قسمت چوبي آسيب‌ديده را توسط ورقه فويل بپوشانيد يا قسمتي كه دچار شكستگي شده را با ورقه فويل كامل كنيد. يادتان باشد ورقه فويلي قرار است قالب شما براي ترميم وسايل چوبي باشد، پس بايد در انجام اين مرحله از تمام دقت خود استفاده كنيد. اگر قرينه قسمت آسيب‌ديده در وسيله چوبي وجود دارد بهتر است براي قالب‌گيري از قسمت قرينه استفاده كنيد. در مرحله بعد بايد مومي را كه خريداري كرده‌ايد ذوب كنيد و داخل قالب بريزيد. موم را مي‌توانيد توسط قاشق غذاخوري روي شعله گاز ذوب كنيد. پس از ذوب شدن، موم را داخل قالب بريزيد، به‌طوري كه تمام قالب را فرا بگيرد. پس از انجام اين كار بايد بگذاريد تا موم داخل قالب سرد و كاملا سفت شود. وقتي كه مطمئن شديد موم كاملا سفت شده، ورقه فويلي را از دور آن جدا كنيد. ممكن است هنگام جداكردن ورقه فويلي، شكل ايجاد شده ظرافت لازم را نداشته باشد اما نگران نباشيد در مراحل بعدي ظريفكاري‌هاي لازم روي كار انجام خواهد شد و قسمت آسيب‌ديده را با ظرافت بازسازي خواهيد كرد. براي آسيب‌ديدگي از نوع خوردگي چوب هم نيازي به قالب‌گيري نيست؛ يعني شما بايد موم آب‌شده را داخل بخش خورده‌شده بريزيد و بعد به مرحله بعد برويد.
- گام چهارم
چسباندن موم به چوب
در اين مرحله 3قاشق چايخوري پارلوئيد را در يك استكان استون حل كنيد. به اين ترتيب شما چسب پارلوئيد 30درصد خواهيد داشت. پارلوئيد، خود به‌تنهايي خاصيت چسبندگي ندارد و پس از محلول شدن با استون باعث چسبندگي مي‌شود. چسب پارلوئيد را توسط گوش پاك‌كن روي سطح كار بكشيد و سپس مومي را كه در مرحله قبل قالب‌گيري كرده‌ايد به سطح كار بچسبانيد. اجازه دهيد تا چسب خود را بگيرد و كاملا سفت شود. همانطور كه اشاره شد اگر محل آسيب به‌صورت خوردگي بود نيازي به قالب‌گيري نيست. در اين موارد بايد پس از زدن چسب پارلوئيد به كار، موم ذوب‌شده را روي محل آسيب‌ديده بريزيد.
- گام پنجم
دقت در پرداخت چوب
اين مرحله پر از ظريفكاري خواهد بود و نياز است وقت و دقت فراواني را خرج كنيد. پس از آنكه مطمئن شديد موم كامل به سطح كار چسبيده است بايد توسط تيغ بيستوري سطح روي موم را پرداخت كنيد تا كاملا سطح روي آن صاف شود. توجه داشته باشيد كه تيغ بيستوري بسيار تيز است. هرگونه اشتباهي موجب آسيب‌ديدگي دوباره وسيله چوبي خواهد شد. برآمدگي‌هاي روي سطح موم چسبيده به‌كار را توسط تيغ بيستوري برطرف و فرورفتگي‌ها را توسط موم ذوب شده پر كنيد. به اين ترتيب عمل پرداخت را كه شايد مهم‌ترين بخش كار باشد انجام داده‌ايد. مسلما پرداخت موم قالب‌گيري‌شده نسبت به پرداخت مومي كه داخل خوردگي‌ها ريخته شده سخت‌تر است و نياز به دقت بيشتري دارد.
- گام ششم
رنگ‌آميزي چوب و تمام
اين مرحله بستگي به سليقه و ذوق هنري شما دارد. بايد توسط آبرنگ و تركيب رنگ‌هاي مختلف، موم سفيد را به رنگ زمينه وسيله چوبي مورد نظر دربياوريد. مي‌توانيد از رنگ‌هاي موجود در بازار هم براي انجام اين كار استفاده كنيد. سراغ نجاري‌ها برويد و از آنها براي تهيه اين رنگ كمك بخواهيد. پس از آنكه مراحل رنگ‌آميزي را انجام داديد يك قاشق چايخوري پارلوئيد را در يك استكان استون حل كنيد و سپس با گوش‌پاك‌كن روي سطح كار بكشيد تا رنگ روي كار تثبيت شود و به مرور زمان از بين نرود. كار تمام است. شما يك آسيب‌ديدگي در وسايل چوبي را به راحتي برطرف كرده و دوباره آن وسيله را به چرخه استفاده برگردانده‌ايد.