اما چطور مي‌توان چنين پزشكي را شناسايي كرد؟ چه ويژگي‌هايي باعث مي‌شود يك پزشك مناسب شما باشد و پزشكي ديگر نه؟ در اينجا به سؤالات شما درباره انتخاب پزشك مناسب پاسخ مي‌دهيم.
- پزشك شخصي داشته باشيد
داشتن يك پزشك شخصي يا خانوادگي مخصوص فيلم‌ها نيست. بهترين كار اين است كه هر كدام از ما براي خود يا خانواده‌مان يك پزشك ثابت داشته باشيم تا مراحل اوليه تشخيص و درمان بيماري‌هايمان را با او پيش ببريم. اين پزشك بهتر است از نظر موقعيت جغرافيايي مطب و زمان‌هاي حضور، با زمان و مكان شما نزديكي داشته باشد. مزيت مراجعه مكرر به يك پزشك اين است كه بعد از مدتي همه پرونده سلامت شما، نزد اين پزشك تشكيل مي‌شود و او به سوابق درماني شما آگاهي دارد و روند درمانتان را كنترل مي‌كند و مي‌تواند درصورت نياز شما را به يك پزشك متخصص ارجاع دهد. از سوي ديگر، شما هم بعد از بارها مراجعه به او احساس اعتماد و راحتي بيشتري خواهيد داشت.
نكته مهم اين است كه نقطه شروع مراجعات درماني‌تان، ويزيت شدن توسط پزشك عمومي است و برخلاف آنچه در جامعه باب شده، نبايد از لحظه اول به پزشك متخصص مراجعه كنيد. پزشك عمومي مي‌تواند بيشتر بيماري‌ها را تشخيص داده و درمان كند اما درصورتي كه تشخيص بيماري نياز به سنجش بيشتري داشته باشد يا برنامه درماني پيچيده‌تر باشد، پزشك عمومي شما را به متخصص ارجاع خواهد داد. مزيت مراجعه به پزشك عمومي علاوه بر پرداخت حق‌ويزيت كمتر، اين است كه روند درماني شما سريع‌تر شروع مي‌شود و نياز نيست براي معاينه‌شدن توسط متخصص مدت بيشتري در نوبت بمانيد.
- فريب اين ملاك‌ها را نخوريد
اگرچه برخي پزشكان با تبليغ و آگهي شهرتي دست و پا مي‌كنند اما بد نيست بدانيد كه طبق اصول اخلاق حرفه‌اي، پزشكان اجازه تبليغ كردن درباره خود را ندارند و آگهي‌هاي تبليغاتي كه يك پزشك براي جلب مشتري(!) در فضاي مجازي يا نشريات منتشر مي‌كند، خلاف عرف و اخلاق است و به هيچ عنوان تأييد‌كننده صلاحيت پزشك نيست. در معرفي بسياري از اين پزشكان نوشته شده: «عضو انجمن...». همچنين بايد بدانيد كه عضويت در يك انجمن تخصصي به هيچ عنوان تأييد‌كننده صلاحيت يك پزشك نيست. عضويت در اين انجمن‌ها صرفا نشان‌دهنده اين است كه يك فرد با پرداخت حق عضويت سالانه به اين انجمن راه‌يافته، مشترك نشريات اين انجمن است، در جلسات انجمن شركت مي‌كند و احتمالا حق راي دارد. البته برخي انجمن‌هاي علمي يا جامعه‌هاي پزشكي، فيلترهاي سختي براي پذيرفتن عضو دارند. مثل تعداد كتاب‌ها يا مقالات منتشر شده و... اما اين فيلترها اگرچه ارزشمند هستند اما بر مهارت عملي يك پزشك تأكيد ندارند و معمولا فقط سوابق پژوهشي او را مدنظر قرار مي‌دهند.
نكته مهم ديگري كه بايد بدانيد اين است كه تحصيل يك پزشك در كشورهاي ديگر نشان‌دهنده مهارت بالاتر او نسبت به پزشكاني كه در ايران درس خوانده‌اند نيست. خوشبختانه دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران استانداردهاي بالايي دارند و بسيار معتبرند. اين در حالي است كه دانشكده‌هاي پزشكي خارجي به‌ويژه دانشكده‌هاي تازه تاسيس‌تر، درهاي خود را به روي بسياري از دانشجويان باز كرده‌اند و ممكن است كيفيتي پايين‌تر از دانشگاه‌هاي ديگر داشته باشند. البته قابل انكار نيست كه بسياري از دانشگاه‌هاي معروف دنيا نيز مدارس عالي و دانشكده‌هاي بسيار با كيفيتي دارند.
- دوره‌هاي پزشكي را بشناسيم
پزشكي عمومي: پزشك عمومي دوره تئوري پزشكي را در دانشگاه گذرانده و 3 تا 4 سال دوره عملي ديده است. آنها در مرحله‌اي كه مشغول گذراندن دوره عملي هستند، استيجر و انترن ناميده مي‌شوند و پس از پايان اين دوره پزشك عمومي مي‌شوند و موظف به گذراندن طرح عملي هستند تا مهر و مجوز تاسيس مطب بگيرند. پزشكان عمومي اگرچه متخصص نيستند اما تجربه كافي دارند و مي‌توانيد با اطمينان كامل براي تشخيص و درمان بيماريتان به آنها مراجعه كنيد.
متخصص: پزشك متخصص بعد از گرفتن مدرك پزشكي حرفه‌اي و گذراندن طرح آموزشي، 3 يا 4 سال آموزش تخصصي در يك رشته (مثل داخلي، زنان و زايمان، گوارش و...) مي‌بيند و در اين دوره در بيمارستان‌هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي به‌عنوان «رزيدنت» مشغول به طبابت مي‌شود. پزشك متخصص هم بعد از گذراندن يك دوره طرح كارورزي، مدرك تخصصي خود را دريافت خواهد كرد.
بورد تخصصي: پزشكاني كه داراي بورد تخصصي هستند، در واقع دوره رزيدنتي تأييد شده را گذرانده و در آزمون بورد قبول شده‌اند. هر چند بسياري از پزشكان فاقد بورد تأييد شده، خود را متخصص مي‌نامند اما تأييديه بورد بهترين استاندارد است كه قابليت فرد و دوره‌هاي آموزشي‌اي را كه فرد گذرانده است محك مي‌زند.
فلوشيپ: در دوره فلوشيپ، پزشك يك دوره پيشرفته آموزش تكنيك‌هاي باليني و پژوهش درباره يك تخصص خاص را مي‌گذراند. فلوشيپ، آموزش در رشته‌اي است كه ارائه آن در قالب دوره فوق‌تخصصي امكان‌پذير نيست.
- پزشك خوب را شناسايي كنيد
وقتي براي نخستين بار نام يك پزشك را مي‌شنويد، بهتر است شروع به تحقيق درباره او كنيد. آيا پزشك معتبري است؟ پروانه پزشكي او چه وضعيتي دارد؟ آيا جزو پزشكان خوشنام است؟ براي يافتن اين پاسخ‌ها چند گام ضروري است.
اعتبار پروانه پزشكي يك فرد را به راحتي مي‌توانيد از سايت سازمان نظام پزشكي جويا شويد تا خداي ناكرده در دام پزشك‌نماهايي كه هر از گاهي اخبارشان را در صفحه حوادث روزنامه‌ها مي‌خوانيد، نيفتيد. اطلاعات همه پزشكان شامل تخصص، محل خدمت و شماره نظام‌پزشكي، در سايت سازمان نظام پزشكي كشور به نشاني http://irimc.org وجود دارد. در اين سايت مي‌توانيد از بخش جست‌وجوي پزشك، اطلاعات بيشتر را درباره پزشك مورد نظرتان كسب كنيد.
بهترين راه براي آنكه متوجه شويد پزشكي خوب و خوشنام است يا خير، پرس‌و‌جو از بيماران پزشك، دانشكده پزشكي شهر محل سكونت‌تان و ديگر پزشكان است. وقتي پزشكي شهرت خوبي در يك شهر، منطقه يا ميان همكارانش دارد، بهتر مي‌توانيد به او اعتماد كنيد. اظهارات اين افراد قابل استنادتر از تبليغات خود پزشك است.
در گام بعدي، بررسي كنيد كه پزشك مورد نظر شما در كدام بيمارستان‌ها اجازه فعاليت تخصصي مثل جراحي دارد. اگر در شهر شما بيمارستان دانشگاهي وجود دارد، داشتن امتياز بستري‌كردن در آن بيمارستان نشان‌دهنده ارتباط او با دانشگاه علوم پزشكي (احتمالا به‌عنوان استاد دانشگاه يا عضو هيأت علمي) است و اين صلاحيت پزشك را بالاتر مي‌برد.
اگر روي تابلوي پزشك درج شده باشد: داراي بورد تخصصي، با خيال راحت‌تري مي‌توانيد آن پزشك را انتخاب كنيد چون نشان مي‌دهد كه اطلاعات متخصص به روز است و هر سال براي تأييد دانش خود به آموزش مدون پزشكي مراجعه مي‌كند.
در انتخاب پزشك، شرايط بيمه‌اي خود، سهولت دسترسي به پزشك، احساس اعتماد و راحتي شخصي بعد از نخستين ديدار و... را هم درنظر بگيريد.