در برخي از كشورها پيش‌بيني شده تا 2سال آينده كتاب‌هاي الكترونيك از پدران خود يعني همان كتاب‌هاي كاغذي پيشي بگيرند. براي خواندن اين كتاب‌ها معمولا تبلتهاي معمولي يا كتابخوان پيشنهاد مي‌شوند. بسياري معتقدند كه تبلتهاي كتابخوان صفحه نمايش مناسب‌تري براي خواندن كتاب دارند و چون خاص كتاب خواندن هستند امكانات ويژه‌اي را براي مطالعه در اختيار كاربران خود مي‌گذارند. در طراحي و ساخت اين دستگاه‌ها تلاش بر اين است كه كاربر احساس كند واقعا يك كتاب در دست گرفته‌است. تكنولوژي جالب E-ink يا همان جوهر الكترونيكي با ايجاد صفحه‌اي سياه و سفيد بدون شك به اين حس دامن مي‌زند. اما اگر بخواهيد درباره بازار اين دستگاه در كشورمان بدانيد بايد بگوييم متأسفانه هرچند موبايل و تبلتهاي معمولي براي مصارف روزمره خواهان دارند، اين دستگاه‌ها با وجود قيمت پايين‌ترشان به‌دليل سرانه پايين مطالعه مهجور مانده‌اند. ما براي آنها كه از تبلت خود تنها براي كتاب خواندن استفاده مي‌كنند، يا آنهايي كه قصد دارند براي مطالعه يك دستگاه مناسب دست و پا كنند، نكته‌هاي مهم خريد اين دستگاه را بررسي كرده‌ايم.
- نور صفحه نمايشگر
پيش از خريد از خود بپرسيد كه آيا مي‌خواهيد شب‌ها بدون آنكه نور يك چراغ بالاي سرتان باشد كتاب بخوانيد يا اين موضوع اصلا براي‌تان مهم نيست. مي‌توانيد تصميم بگيريد صفحه نمايشي كه داراي نور داخلي است بخريد يا نه؛ يك صفحه نمايش معمولي كه تنها قابليت آن را دارد كه چشم شما را از انعكاس نورهاي مزاحم خورشيد در روز در امان نگه‌دارد، گزينه ارزان‌تري است و در مقابل، كتابخوان‌هايي كه چراغ مطالعه داخلي دارند قيمت‌شان بيشتر است و حدود ۷۳۰ تا ۸۳۰ هزار تومان قيمت دارند. اين در حالي است كه يك كتابخوان كه فاقد اين قابليت و البته كمي ساده‌تر است را مي‌توانيد با حدود ۴۳۰ هزار تومان خريداري كنيد.
- لمسي يا غيرلمسي
براي آنها كه مي‌خواهند تنها با يك اشاره كوچك صفحات كتاب الكترونيك را ورق بزنند، بدون شك گزينه صفحه لمسي مناسب است. اما توجه كنيد كه اين قابليت تنها به ورق‌زدن صفحات خلاصه نمي‌شود. شما با اين گزينه مي‌توانيد از امكانات صفحات لمسي مثل فعال شدن ديكشنري تنها با فشار‌دادن انگشت‌تان روي يك كلمه خاص برخوردار شويد. صفحات غيرلمسي هم‌چنين امكاناتي را دارند اما معمولا در قسمت پايين دستگاه چند دكمه براي حركت بين صفحات و سطرهاي كتاب تعبيه كرده‌اند. علاوه بر آن يك دكمه به‌عنوان انتخاب در آنها قرار دارد. درنظر داشته‌باشيد كه برخي از كتابخوان‌ها با صفحات لمسي، مثل تبلتهاي معمولي امكان فعال‌سازي كيبورد را دارند تا شما بتوانيد چيزي تايپ كنيد اما در صفحات غيرلمسي چنين ويژگي‌اي وجود ندارد، هرچند كتابخوان‌هايي وجود دارد كه داراي دكمه‌هاي كيبورد براي تايپ هستند. اختلاف قيمت بين كتابخوان‌هاي با صفحات لمسي با نوع فاقد آن حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است.
- امكان اتصال به اينترنت
اين امكان به شما كمك مي‌كند به‌صورت بي‌‌سيم به اينترنت متصل شده و به‌صورت آنلاين از وب سايت‌هاي فروش كتاب استفاده كنيد. از طرفي با اين قابليت مي‌توانيد در محيط اينترنت جست‌وجو كرده و مثلا مقالات و اطلاعات بيشتري را در مورد كتاب يا موضوع مورد نظر خود بيابيد. توجه كنيد كه اگر كتابخوان شما اين قابليت را نداشته‌باشد مجبور مي‌شويد تمام كتاب‌هاي دلخواه خود را پس از خريد و دانلود از طريق كامپيوتر به اين دستگاه منتقل كنيد. برخي از كتابخوان‌ها حتي از سيم‌كارت‌هاي ديتا براي اتصال به اينترنت هم پشتيباني مي‌كنند. با تمام مزاياي گفته شده در مورد امكان اتصال به اينترنت بايد بگوييم كه اين گزينه در قيمت يك كتابخوان تأثير دارد و ممكن است تا حدود ۱۵۰ هزار تومان آن را افزايش دهد كه اين رقم در مورد كتابخوان‌هايي با قابليت پشتيباني از سيم كارت بسيار بالاتر مي‌رود.
- وزن و اندازه
اندازه صفحه نمايشگر در وزن آن بي‌تأثير نيست. اكثر نمايشگرهاي ۶ اينچي وزني برابر ۱۷۶ تا حدود ۲۰۶ گرم دارند اما اگر سراغ يك نمايشگر ۱۳ اينچي برويد بايد انتظار وزني برابر ۳۵۸ گرم هم داشته‌باشيد. البته ابعاد صفحه نمايش تنها دليل سنگيني يك تبلت نيست. هر چند خيلي از كاربران با نمايشگرهاي بزرگ‌تر راحت‌تر مطالعه مي‌كنند اما شايد هنگام حمل و نقل يا حتي در دست گرفتن، دچار مشكل شوند. پس سعي كنيد يك اندازه متعادل را انتخاب كنيد و موقع خريد، آن را در دست خود امتحان كنيد. لازم است بدانيد كه ابعاد صفحه در قيمت يك كتابخوان تأثير‌گذار است، كتابخوان‌هاي با ابعاد بزرگ‌تر معمولا بسيار گران‌تر هستند و حتي گاهي تا حدود يك‌ميليون و ۸۰۰ هزار تومان و بيشتر هم قيمت دارند كه البته عوامل ديگري به جز اندازه صفحه هم در آن تأثير دارد.
- پشتيباني از فارسي
اكثر كتابخوان‌ها از فرمت‌هاي متني شناخته شده مثل MOBI، TXT، RTF، EPUB، DOCX و البته PDF كه شناخته شده‌ترين آنهاست پشتيباني مي‌كنند. اغلب كاربران ايراني نگران آن هستند كه اين دستگاه‌ها قادر به پشتيباني از فارسي نباشند. بايد گفت وقتي اين دستگاه با خواندن فرمتي چون PDF مشكلي ندارد پس هيچ جاي نگراني نيست. حتي درصورتي كه شما يك فايل با فرمت DOCX داشته‌باشيد مي‌توانيد آن را به PDF تبديل كرده و بعد آن را به كتابخوان خود منتقل كنيد. در اين حالت ممكن است نتوانيد از برخي امكانات موجود دستگاه در اين فايل‌ها استفاده كنيد؛ مثلا وقتي روي فايل‌هاي متني با زبان انگليسي زوم كنيد، سايز كلمات هم با توجه به ميزان زوم بزرگ مي‌شود اما در حالت فارسي پس از زوم ابعاد كلمات تغييري نكرده و تنها ابعاد صفحه بزرگ مي‌شود كه اين باعث افت كيفيت مي‌شود. توجه كنيد كه پشتيباني از زبان فارسي عاملي نيست كه در قيمت تأثير بگذارد. پس هنگام خريد هوشيار باشيد كه بابت اين موضوع مجبور به پرداخت هزينه بيشتر نشويد.
- چند نكته كليدي
گاهي تنها با يك‌بار شارژ كردن مي‌توانيد حدود ۶ تا ۸ هفته از كتابخوان خود استفاده كنيد. توجه كنيد اين درصورتي است كه ميزان مطالعه شما روزانه نيم ساعت باشد و در تمام مدت به اينترنت هم متصل بوده و از چراغ مطالعه داخلي اين دستگاه بهره‌بگيريد.
برخي از كتابخوان‌ها به ديكشنري داخلي مجهز هستند كه البته ترجمه به فارسي در اغلب آنها موجود نيست. اين ديكشنري در خود دستگاه موجود است و نيازي نيست آن را دانلود كنيد.
كتابخوان‌هاي پيشرفته‌تر و البته گران‌تر داراي سيستم عامل‌هايي چون اندرويد هستند. چنين كتابخوان‌هايي نسبت به كتابخوان‌هاي معمولي كارايي بيشتري چون استفاده از مرورگر وب و به اشتراك‌گذاري مطالب نيز هستند كه لذت به كارگيري اين دستگاه را چند برابر مي‌كند.
اگر دوست داريد از كتاب‌هاي صوتي بهره ببريد بايد به‌دنبال كتابخوان‌هايي بگرديد كه داراي درگاهي براي هدفون هستند. علاوه بر آن برخي از كتابخوان‌ها داراي درگاه USB براي انتقال اطلاعات به دستگاه نيز هستند.
امكاناتي مثل تغيير اندازه متن و نيز نوع فونت گزينه‌هاي بسيار كارآمدي براي راحتي شما به هنگام خواندن هستند. پس حتما هنگام خريد درباره آن سؤال كنيد. البته همانطور كه پيش‌تر اشاره شد اكثر قابليت‌هاي مربوط به اندازه و ظاهر متن در مورد زبان فارسي كاربرد ندارند. تنها راه شما در چنين زماني اين است كه تنظيمات اين چنيني را در كامپيوتر روي فايل PDF مدنظرتان اعمال كرده و سپس آن را به كتابخوان خود منتقل كنيد.