خانوادهاي كه براي خريد مثلا پيتزا به راحتي هزينه ميكند علاقهاي به خريد كتاب نشان نميدهد. پس مشكل صرفاً اقتصادي نيست و ما با مشكل فرهنگي مواجهيم. مردم حوصله مطالعه ندارند. آنقدر كمحوصلهاند كه وقتي ماجراي كتابي را تعريف ميكني سريع ميگويند «آخرش را بگو». در روزگار بيحوصلگي به سر ميبريم. روزگار متنهاي كوتاه كه در شبكههاي اجتماعي بازنشر ميشوند و عملا همينها هستند كه خوانده ميشوند. مطالعه كتاب به مثابه يك عادت، نياز به فرهنگسازي دارد. حداقل كاري كه دولت ميتواند براي ايجاد زمينه فرهنگي مطالعه ايجاد كند، دادن يارانه مختص كتاب است.
دولت بايد مشوقهايي بگذارد و به ناشرين كمك كند. من با مميزي مخالف نيستم ولي گاهي وقتها اينقدر سخت گرفته ميشود كه شايد زياد هم نياز به اين ميزان سختگيري نباشد. بريده روزنامهاي را در اتاق مقابل چشمم گذاشتهام كه چندي پيش در همشهري منتشر شده بود. مقالهاي كه نشان ميدهد براساس يك نظرسنجي 77 درصد فرانسويها قبل از خواب مطالعه ميكنند.
يا در ژاپن رقم بسيار بالايي كتاب منتشر ميشود؛ در حالي كه در ايران گفته ميشود رشد تكنولوژي و در دسترسبودن اطلاعات و اخبار در تلفنهاي همراه يكي از موانع مطالعه است اما در ژاپن كه مهد تكنولوژي دنياست كتابخواني در سطح خيلي بالايي قرار دارد. مطالعه به عنوان يك ارزش براي رسيدن به حقيقت و آگاهي و مبارزه با جهل بايد در دستور كار قرار گيرد. كاري كه رسانههاي گروهي در آن ميتوانند پيشقدم شوند. در شرايطي كه در محاصره انواع و اقسام تبليغات كالاهاي مصرفي قرار داريم، تبليغ كتاب چه جايگاهي دارد؟
روزنامههاي پرتيراژ ما چه سهمي در معرفي كتاب ايفا ميكنند؟ اگر مشكل اصلي كمبود مطالعه را فرهنگي بدانيم براي رفع آن هم نيازمند راهكاري فرهنگي هستيم. حتي در مورد استفاده از تكنولوژي هم ما دچار مشكل فرهنگي هستيم. اين مشكل در ارتباطهاي فردي و اجتماعي ما نيز تأثير گذاشته است.
چندي پيش براي انجام كاري با دوستي به اراك رفته بودم و در تمام مدت سفر سر اين رفيق ما در گوشياش بود. دست آخر به او گفتم: «تو تمام مدت داري با تلگرام گوشيات ور ميروي و با من همكلام نميشوي.» ما از تكنولوژي هم بد استفاده ميكنيم. كامنتهاي توهينآميز ميگذاريم. به رواج شايعات ميپردازيم. فحاشي ميكنيم و خلاصه در اين زمينه هم بهشدت دچار مشكل فرهنگي هستيم. براي پرهيز از سطحينگري و رسيدن به دانايي چارهاي جز آشتي با كتاب نداريم و براي اين كار ابتدا بايد فرهنگ مطالعه را در جامعه جا بيندازيم.
- مربي اسبق تيم ملي و كارشناس فوتبال