او حدود 12سال ميشود كه فعاليت حرفهاي خود را در اين زمينه آغاز كرده. ميگويد سال 88موفق شدهاند با همكاري يك گروه معماري،كلبهاي در شمال كشور بسازند و برنده جايزه معماري آن سال شوند. اما احداث باغ تمشك، موفقيت بزرگ اوست. كار با تمشك را حدود 3سال است با 15ميليون تومان تسهيلاتي كه از بسيج سازندگي گرفته شروع كرده و براي خود و 4نفر ديگر اشتغالزايي كرده است. مهندس باغداري كه حالا نمونهاي براي ديگراني است كه ميخواهند با ريسك كمتري در اين زمينه سرمايهگذاري كنند.
- قصه از كجا شروع شد؟
ما در شهر رامسر زمين كوچك و بدون استفادهاي داشتيم كه براي راهاندازي يك كسب و كار كوچك مناسب بود. قبل از شروع بهكار تحقيقات بسيار زيادي انجام دادم و متوجه شدم غيراز كاشت محدود تمشك در برخي مناطق، براي پرورش تمشك در ايران هيچ منبعي وجود ندارد. از طريق پايگاه علمي اطلاعات ايران، به جزوه دستنويسي دست پيدا كردم كه نگارش و جمعآورياش مربوط به سال1363 بود. از روي اسم نويسنده پيگير شدم و متوجه شدم نويسنده اين جزوه عضو هيأت علمي دانشگاه فردوسي مشهد است. سپس در سايتهاي خارجي دنبال باغداري تمشك گشتم و در نهايت با يك باغدار در كشور صربستان از طريق ايميل توانستم ارتباط برقرار كنم و بهطور مستقيم از تجربيات اين باغدار استفاده كنم. در ابتدا كار را در متراژ پايين اجرا كردم تا هم نتيجه آزمايشهاي مختلف را دقيقتر بررسي كنم و هم اگر كار با شكست مواجه شد، خيلي متحمل ضرر مالي نشوم.
- چگونه جرقه كار زده شد؟
تمشك يك ميوه وحشي است و شايد باغداران چند بوته تمشك درون باغشان داشته باشند اما هيچوقت به فكر توسعه و كاشت و برداشت حرفهاي آن نيفتاده باشند. با خودم فكر كردم وقتي من در رامسر شرايط آب و هوايي مناسبي براي كشت تمشك دارم چرا اين كار را شروع نكنم؟ درست است كه ريسك بالايي دارد اما اين ريسك را به جان خريدم و حالا كه با استقبال خوبي هم براي فروش محصولاتم مواجه شدهام، دوست دارم همان اتفاقي كه براي كيوي در كشورمان افتاد، حالا براي تمشك هم بيفتد چرا كه كيوي تنها حدود 20سال است كه در كشور توليد ميشود ولي در همين 2دهه توانستهايم رتبه چهارم جهان را بهدست بياوريم. در زمينه تمشك هنوز كاري بهصورت حرفهاي صورت نگرفته و باغداران بسياري ميتوانند وارد كار كشت تمشك شده و كسب و كاري براي خود راهاندازي كنند.
- چه كساني با شما در باغ كار ميكنند؟
زمين كوچكي كه جرقه اوليه را براي شروع يك كسب و كار در ذهن من زد، كنار خانه خانواده همسرم است. به همين دليل، قبل و بعد از احداث باغ و به بار نشستن بوتهها، همسرم و خانوادهاش كمك فراواني به من كردند. بهعبارت ديگر كار ما يك كار كاملا خانوادگي است.
- تمشكهاي باغ شما از چه نوعي است؟
كشورهايروسيه، آمريكا، مكزيك، صربستان و لهستان بزرگترين توليدكنندگان تمشك در جهان هستند و جالب است بدانيد حدود 400نوع تمشك در سراسر دنيا كشت ميشود. تمشك 2نوع خاردار و بدون خار دارد و در تقسيمبندي بعدي به 2دسته نيازمند به نگهدارنده و عدمنيازمند به نگهدارنده گروهبندي ميشود. بوتههاي تمشك باغ ما، از نوع بدون خار هستند و همين خصوصيت، لذت چيدن تمشك را دوچندان ميكند اما در تقسيمبندي دوم در گروم اول قرار ميگيرد و ما براي نگه داشتن بوتهها از داربست استفاده ميكنيم.
- راهكارتان براي فروش محصول چه بود؟
يكي از كارهايي كه ما در باغمان و در زمينه فروش محصول انجام داديم اين بود كه اجازه داديم خود مردم به داخل باغ بيايند و تمشك بخورند و مقدار مورد نيازشان را خريداري كنند. اين روش يكي از روشهاي مرسوم در فروش محصولات باغداران در دنياست. بهعنوان مثال باغداران و كشاورزان آمريكايي 30درصد از محصولاتشان را به همين شكل به فروش ميرسانند. با خودمان گفتيم چرا ما اين كار را انجام ندهيم؟ ايدهمان را عملي كرديم و از آنجايي كه چيدن تمشك كار بسيار جذاب و لذتبخشي است با استقبال بسيار خوبي مواجه شديم. بهطوري كه وقتي فصل برداشت آغاز شد، با توجه به سفارشهايي كه داشتيم و استقبالي كه غافلگيرمان كرد، توانايي پاسخگويي به خيلي از سفارشها را نداشتيم و محصول كم آورديم. البته ما فروش نهال هم داريم و هر كدام را به قيمت 10هزار تومان به فروش ميرسانيم.
- آموزش و مشاوره هم داريد؟
اگر كسي بخواهد باغي احداث كند يا نياز به مشاوره در اين زمينه داشته باشد، تجربياتمان را در اختيارش قرار ميدهيم. مشاورههاي ابتدايي را رايگان انجام ميدهيم اما اينكه بخواهيم وارد مسائل فني شويم كه در اين مرحله به آموزش نياز هست يا اگر در بعضي موارد وارد كار اجرايي شويم و يك باغ را آماده كرده و تحويل شخص سفارشدهنده دهيم هزينه آموزش و كار را دريافت ميكنيم. اگر بخواهيد از هزينه آموزش و احداث باغ بدانيد، اگر مبنا را همان 1000متر بگيريم و هزينه احداث اين باغ 20ميليون تومان برآورد شود، 10درصد كل هزينه را بابت آموزش و احداث باغ دريافت ميكنيم.
- براي راهاندازي مزرعه تمشك
نه تنها براي پرورش تمشك، براي پرورش هر ميوه و شروع هر كاري كه در آن خدمتي به مردم ارائه ميشود، به نخستين چيزي كه بايد توجه كنيد بازار فروش است. بهدليل اينكه كاري بهصورت حرفهاي در زمينه پرورش تمشك در ايران صورت نگرفته، اين كار، هم ريسك بالايي دارد و هم اگر فرد بتواند بازار مناسب را پيدا كند به سود بالا و قابل توجهي دست پيدا خواهد كرد. از طرفي، حتما ميدانيد كه تمشك ميوهاي است كه خيلي زود فاسد ميشود و امكان انبار كردن و عرضه آن در فصلهاي ديگر وجود ندارد، پس بايد بازاري پيدا كرد كه بتوان خيلي زود ميوه را راهي بازار و خانههاي مردم كرد. البته يكي از راههايي كه ميتوان ميوه را در فصلهاي ديگر هم به فروش رساند، فروش آن بهصورت فريز شده و منجمد است. جالب است بدانيد عمده محصولات تمشكي دنيا بهصورت منجمد به فروش ميرسد. همين گزينه مثبت راه صادرات اين محصول را هم هموار ميكند.
اما در مورد احداث باغ، جداي از مسائل فني مثل اينكه شيوه نگهداري و آبياري آن به چه صورت است؟ خوب است بدانيد كه به ازاي هر نهال تمشك، چيزي حدود 50هزار تومان هزينه خواهيد داشت. هر نهال تمشك با نهال ديگر بسته به اندازه و شرايط زمين زيركشت، از يك تا 2متر بايد فاصله داشته باشد و به همين دليل، در يك زمين هزار متري، حدود 400 نهال تمشك ميتوانيد بكاريد. با اين حساب، براي احداث باغي به متراژ هزار متر بايد حدودا ۲۰ميليون تومان براي كاشت نهالها هزينه كنيد و حدودا ۱۸ماه منتظر بمانيد و مراقبت كنيد تا فصل برداشت و رسيدن به سود آغاز شود. اگر رسيدگي خوبي به باغتان كرده باشيد ميتوانيد از هر بوته حدودا 5تا 7كيلو تمشك برداشت كنيد. البته برداشت 7كيلو از يك بوته ايدهآل است و 5كيلو از هر بوته به واقعيت نزديكتر است؛ اين يعني اينكه شما در اين باغ ۱۰۰۰ متري حدودا 2000كيلو محصول برداشت ميكنيد. محصولي كه حدود 14هزار تومان به ازاي هر كيلو ارزش دارد و در شرايط مطلوب، ميتوان آن را 30ميليون تومان ارزشگذاري كرد. با اين حساب، اگر درآمد حاصل از فروش را از هزينههاي سالانه نگهداري باغ كسر كنيم ميتوان به اين نتيجه رسيد كه كاشت و پرورش تمشك حدود دوبرابر مركبات سود دارد.