7اسفند 1389مجلس هشتم طي مصوبه‌اي جنجالي، قانون معافيت خودروهاي نو از معاينه فني را از 2به 5سال افزايش داد. از آن روز بيش از 2هزار روز گذشته و تبعات سهمگين اين تصميم بارها در اخبار خود را به مسئولان نشان داده است.
از آن روز، روند آلودگي هواي كلانشهرها روزبه‌روز افزايش يافته و امنيت تردد وسايل نقليه نيز به سرعت كم شده تا جايي كه پليس بارها بر سر صحنه‌هاي تصادف فوتي و جرحي اعلام كرده كه نداشتن معاينه فني حادثه‌ساز شده است. از روز مصوبه مذكور تا امروز 2مجلس عوض شده و بارها نمايندگان در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام كرده‌اند كه بايد مصوبه به همان 2سال معافيت سابق باز گردد اما هنوز هيچ تغييري رخ نداده است. 5سالي مي‌شود كه مجلس معافيت خودروهاي نو از معاينه فني را 5ساله كرده و هر روز بر دامنه مخالفان آن افزوده مي‌شود.
- پليس و شهرداري موافقند
سردار تيمور حسيني، رئيس پليس راهور تهران در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: معتقدم كه 5سال معافيت خودرو از معاينه فني طولاني است. اين قانون بايد بازنگري شود و خودروها بعد از 2سال ملزم به معاينه فني باشند. از سويي سيدنواب حسيني‌منش، مديرعامل ستاد معاينه فني خودروهاي تهران نيز معتقد است: وقتي خودروسازان تنها خودروي خود را 2سال گارانتي مي‌كنند معاينه فني 5ساله هيچ‌گونه توجيه منطقي ندارد، به همين دليل بايد سن معاينه فني كاهش پيدا كند و مجلس دهم بايد در قالب طرح‌هاي فوريتي به سرعت به اين موضوع وارد شود.
- لايحه هواي پاك؛ نسخه 95
پس از افزايش انتقادها از مصوبه افزايش زمان معافيت خودروها از معاينه فني در سال 89، همواره نمايندگان مجلس تلاش كردند در قالب طرح‌ها و لوايح به اين افزايش معافيت واكنش نشان دهند. در اين رابطه از سال91مجلس نهم طرح كاهش مدت معاينه فني را در كميسيون عمران مطرح كرد و همچنين در فراكسيون محيط‌زيست نيز همه بر لزوم كاهش معافيت تأكيد كردند اما هيچ مصوبه‌اي تصويب نشد. پس از آن در سال93و با روي كار آمدن دولت يازدهم لايحه كاهش آلودگي هواي كلانشهرها مطرح شد و نمايندگان كميسيون كشاورزي نيز همزمان براي كاهش مدت معاينه فني طرحي را آماده كردند اما هيچ‌يك به صحن علني مجلس نرسيد و تا پايان مجلس نهم مدت معافيت همان 5سال ماند.
- نگاه 2نماينده
با روي كار آمدن مجلس دهم، دلسوزان به نمايندگان جديد دل خوش كرده‌اند. در اين مجلس لايحه دولتي به اسم لايحه هواي پاك به مجلس رسيد. علي‌محمد شاعري، رئيس كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: يكي از مواد لايحه هواي پاك به سن معاينه فني خودروها اشاره دارد. در حقيقت اگر معاينه فني خودروها به درستي و در زمان مناسب انجام گيرد نقش بسيار خوبي در كاهش آلودگي هوا خواهد داشت؛ به‌خصوص در شرايطي كه حدود 70درصد از آلودگي هوا از منابع متحرك يعني خودروهاست. نماينده مردم در مجلس شوراي اسلامي، تأكيد مي‌كند: معاينه فني 5ساله براي خودروها طولاني و كم‌اثر است؛ بنابراين سن معاينه فني از 5سال فعلي بايد به 2سال كاهش يابد، در واقع كشورهايي هم كه خودروهاي با كيفيت‌تري نسبت به ما توليد مي‌كنند، از سن معاينه فني كوتاه‌تري نسبت به كشور ما برخوردارند.
«براي رفع معضلات معاينه فني بايد از مطالعات و اقدامات در ساير كشورها مانند انگليس و فرانسه استفاده كرد.» عبدالرضا هاشم‌زايي نماينده مردم تهران در مجلس با بيان اين جمله مي‌گويد: لندن در 25سال گذشته جزو آلوده‌ترين شهرها بوده كه با به كارگيري علم روز به جاي سر دادن شعار توانست بر آلودگي هوا فايق آيد. وي معتقد است: هر خودرو تنها براي 5سال پس از توليد بايد در پايتخت تردد كند. در واقع با توجه به شرايط هواي تهران و خودروهاي بي‌كيفيت فعلي، تردد خودروها بيش از 5سال آسيب‌زاست و آلودگي هوا زمينه‌ساز مرگ تدريجي است كه سلامت شهروندان را تهديد مي‌كند؛ بنابراين بايد به شكل جدي‌تري نسبت به حل اين معضل پرداخت.
- آيا معافيت 2ساله پيش از آغاز آلودگي هوا تصويب مي‌شود؟
«سن معافيت معاينه‌فني خودرو به ۲سال كاهش مي‌يابد.» اين خبري بود كه 12شهريور از كميسيون كشاورزي مجلس شنيده شد. در اين روز، لايحه هواي پاك در كميسيون كشاورزي، جمع‌بندي و به تصويب رسيد و براساس يكي از مواد لايحه هواي پاك، سن معاينه فني خودروهاي شخصي به 2سال و خودروهاي عمومي به يك سال كاهش يافت. در عين حال اين مصوبه هنوز به صحن علني راه نيافته و به‌زودي روزهاي آلوده سال آغاز مي‌شود. با سرد شدن هوا، شرايط در تهران و كلانشهرها به سمت اينورژن و وارونگي دما پيش مي‌رود. حال بايد ديد آيا مجلس پيش از آغاز فصل آلودگي هوا مي‌تواند قانون معاينه فني را اصلاح كند يا خير؟