اين نتيجه آمارگيري بانك مركزي از هزينه و درآمد خانوارهاي شهري ايران در سال 1394 است كه با مراجعه به حدود 12هزار و 700خانوار بهصورت نمونه انجام گرفته است.يافتههاي اين گزارش حكايت از رشد 7.3درصدي كل هزينه ناخالص خانوار شهري دارد در شرايطي كه ميانگين رشد درآمد ناخالص خانوارهاي شهري در سالي كه گذشت 12.3درصد برآورد شده است. اين در حالي است كه احتمال داده ميشود در موقع مراجعه مأموران آمارگير بانك مركزي و مركز آمار، همواره پرسششوندگان درخصوص ميزان درآمد اقدام به كماظهاري و درباره ميزان هزينه به بيشاظهاري روي آورند.
- مسكن بيشترين رشد در هزينه خانوار
براساس گزارش رسمي بانك مركزي، ميانگين هزينه ناخالص سالانه يك خانوار شهري در بخش مسكن، آب، برق، گاز و ساير سوختها در سال 1394نسبت به سال 1393بالغ بر 12.4درصد رشد كرده كه بيشترين رشد را نسبت به ساير كالاها و خدمات مصرفي خانوارهاي شهري پس از رستوران و هتل با رشدي 13درصدي نشان ميدهد. پس از مسكن، بهداشت و درمان با رشد 8درصد، لوازم و اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه با رشد 6.9درصدي مواجه شده است. ميانگين رشد هزينه خدمات ارتباطات در سال 1394نيز 6.5درصد، حملونقل 5.8درصد، تحصيل 5.7درصد، پوشاك و كفش 4.3درصد و خوراكيها و آشاميدنيها هم 3.1درصد برآورد شده و متوسط هزينه كالاها و خدمات متفرقه در سبد خانوارهاي شهري ايران در سال گذشته هم با 6.9درصد افزايش همراهشده است. هزينه خانوارها در بخش تفريح و امور فرهنگي طي سال گذشته كاهش 10.2 درصدي را تجربه كرده است.
- سهم 58درصدي مسكن و خوراكيها
بررسيهاي همشهري مستند به آمارهاي بانك مركزي نشان ميدهد كه در سال 1394كالاهاي خوراكي و آشاميدني و مسكن 58.4درصد از كل سبد هزينه خانوار شهري را بهخود اختصاص داده كه در مقايسه با سال 1384رشدي 7.1درصدي داشته است. نكته مهم در روند تغييرات ايجاد شده در سبد هزينههاي خانوار شهري ايران اين است كه سهم مسكن در هزينه خانوار شهري از 27.6درصد در سال 1384به 35درصد در سال 1394رسيده كه افزايش 7.4درصدي را تأييد ميكند.
در اين شرايط نگرانيها و هشدارهاي كارشناسان بر اين پايه استوار شده كه ركود در ساختوساز مسكن، ممكن است بار تأمين مسكن در سبد هزينههاي خانوادهها را در سالهاي آينده افزايش دهد. بانك مركزي در گزارش خود تأكيد دارد كه 65درصد از خانوارها در سال گذشته در مسكن شخصي زندگيكردهاند و مالك بودهاند و 25.2درصد از خانوارهاي ايراني همچنان اجارهنشين هستند. افزون بر اين 9.1درصد خانوارها در مسكن رايگان و تنها اندكي بيش از 7دهم درصد هم در مسكن در برابر خدمات سكونت داشتهاند. بانك مركزي نتيجه گرفته كه در سال 1394 در مقايسه با سال 1393، درصد سكونت خانوارهاي شهري ايراني در مسكن شخصي افزايش و سهم سكونت در مسكن اجارهاي، رايگان و در برابر خدمات كم شده است.
- نبض ناموزون اشتغال خانوارهاي ايراني
يافتههاي تازه بانك مركزي نشان ميدهد كه 26.4درصد از خانوارهاي مورد پرسش قرار گرفته، عنوان كردهاند كه هيچكدام از افراد خانوار شاغل نيستند، در 55.7درصد از خانوارها تنها يك نفر شاغل بوده و تنها 14.7درصد از خانوارهاي شهري كشور داراي اشتغال بيش از 2نفر هستند. بانك مركزي ميگويد: در مقايسه وضعيت اشتغال خانوارهاي شهري طي سال 1394نسبت به سال 1393، درصد خانوارهاي بدون فرد شاغل بيشتر شده و از سويي درصد خانوارهاي با يك و دو نفر شاغل هم بيشتر شده است.