طولانيتر شدن روند عاديسازي روابط بانكي ايران با بانكهاي جهان باعث شد تا حسن روحاني رئيسجمهور ايران در ديدارهاي خود با مقامات ارشد اروپايي در حاشيه اجلاس سازمان ملل متحد به صراحت اعلام كند تا برخي مشكلات فني در زمينه بانك و بيمه حل نشود، تعهدات طرف مقابل به انجام نميرسد و دولتهاي اروپايي بايد به بانكهاي بزرگ براي همكاري با ايران اطمينان دهند.
همزمان سيدعباس عراقچي، مذاكرهكننده ارشد هستهاي و رئيس ستاد برجام كه در نيويورك به سر ميبرد با اشاره به برگزاري نخستين نشست كميسيون مشترك 1+5از زمان اجرايي شدن برجام در روز پنجشنبه با حضور وزراي خارجه ايران با كشورهاي 1+5 تأكيد كرد: ما اين درخواست را از كشورهاي ۱+۵ داشتيم و فكر ميكنيم بعد از 8ماه از اجراييشدن برجام، فرصت مناسبي براي بررسي و بحث درباره برخي كاستيها و تعللهاي طرف مقابل بهخصوص در حوزه بانكي و بدعهديهاست تا درصورت لزوم راهكارهايي در اين زمينه اتخاذ شود.
- از واشنگتن تا لندن، از لندن تا نيويورك
اوج انتقادها از همكاري نكردن بانكهاي بزرگ دنيا با بانكهاي ايران اواخر فروردينماه امسال رقم خورد، وقتي وليالله سيف با سخنراني در شوراي روابط خارجي آمريكا درباره ميزان تعهدات كشورهاي غربي در اجراي برجام عنوان كرد تقريبا هيچچيزي اتفاق نيفتاده است.
اواخر ارديبهشتماه امسال، جان كري كه براي شركت در نشست مديران ارشد بانكهاي اروپايي به لندن رفته بود، اظهار كرد:
بانكهاي اروپايي نبايد درباره از سرگيري روابط تجاري قانوني با ايران نگران باشند. اين مقام ارشد آمريكايي افزود: ميخواهيم اين موضوع را بهطور شفاف نشان دهيم كه تجارت مشروع كه بهطور شفاف در تعريف شرايط توافق هستهاي وجود دارد براي بانكها بلامانع است و تا زمانيكه آنها تحقيقات لازم را درباره سرمايهگذاري خود انجام دهند و بدانند كه با چه فردي معامله ميكنند، در برابر معيارهاي تعريف نشده و نامناسب، مسئوليتي نخواهند داشت. فيليپ هاموند، وزير خارجه انگليس هم به مديران ارشد بانكهاي اروپايي گفت:
آمريكا نميخواهد بر سر راه بانكها و شركتهاي تجاري اروپايي كه خواهان تعامل با ايران هستند، قرار گيرد. مديران ارشد بانكهاي اروپايي البته از اين وعدهها و اطميناندادنهاي وزير خارجه آمريكا قانع نشدند و خواستار تعهد كتبي وزارت خزانهداري آمريكا درخصوص همكاري با بانكهاي ايرانيشدند.
ترس بانكهاي بزرگ اروپايي و ديگر كشورها عمدتا ناشي از احتمال بازگشت تحريمها به بهانههاي مختلف و وضع جريمههاي سنگين آمريكاست. ترسي كه باعث شد تا اواخر خردادماه امسال هم دولتهاي اتحاديه اروپا در تلاش براي مصون نگه داشتن شركتها و بانكهاي اروپايي كه با ايران همكاري ميكنند در برابر تهديد مجازاتهاي مالي، با آمريكا به نتيجه نرسند. ترديد بانكهاي اروپايي براي همكاري با ايران انتقاد وزير خارجه ايران را به همراه داشت كه اواخر خردادماه گفت كه آمريكاييها تنها روي كاغذ به تعهدات خود مبني بر لغو تحريمها عمل كردهاند و جو رواني حاصل از سالها وضع اين تحريمها هنوز وجود دارد كه مانع از تجارت با ايران ميشود. محمدجواد ظريف تأكيد كرد كه آمريكا بايد براي ترغيب بانكها و تجار براي تعامل با ايران پس از رفع تحريمها جديت بيشتري از خود نشان دهد.
- لغو ديدار سيف در لندن
23تيرماه درحاليكه رئيسكل بانك مركزي عازم اروپا شده بود تا در ديدار ميان بانك مركزي ايران، خزانهداري آمريكا و بانكهاي بينالمللي بهمنظور گفتوگو درباره پيشرفت ضعيف بانكها براي از سرگيري روابط با ايران پس از برداشته شدن تحريمهاي آمريكا، شركت كند، تغيير نخستوزير انگليس باعث شد تا اين نشست تاكنون برگزار نشود. سرانجام اينكه 6مردادماه امسال، مجيد تخت روانچي، از مذاكرهكنندگان ارشد هستهاي ايران و معاون وزير خارجه به صراحت اعلام كرد:
از واشنگتن دو پيام متفاوت ميآيد و اگر وزارت خزانهداري آمريكا نميتواند مجوز جامع براي همكاري بانكهاي بزرگ با ايران را صادر كند بايد تكتك و بدون اتلاف وقت ابهامات و مشكلات اين بانكها را رفع كند. آيا سوغات سفر رئيسجمهور به نيويورك، بهبود روابط بانكي ايران با بانكهاي بزرگ دنيا خواهد بود؟