اين آساني دانشجو شدن را البته نبايد به‌حساب شكست كنكور گذاشت؛چه اينكه هيولايي كه سال‌هاي گذشته زندگي نوجوانان و جوانان ايراني را سخت كرده بود، حالا با شكل و قواره جديدي در حال عرض اندام است؛روياي دكتر شدن!
تلخي ماجرا هم محدوديت شديد پذيرش برخي رشته‌ها و انتقال رقابت از پشت كنكور و سال آخر متوسطه به پايه دهم است؛جايي كه دانش‌آموزان بايد انتخاب رشته كنند و به شوق برخي رشته‌هايي كه بر اثر محدوديت پذيرش تبديل به طلا شده‌اند، انتخاب اول و آخر خودشان و والدين‌شان بيشتر رشته تجربي براي دكترشدن است.
- هدايت تحصيلي
آنچه در آستانه كنكور با عنوان «انتخاب رشته» مي‌شناسيم، در مقطع متوسطه به نام «هدايت تحصيلي» شناخته مي‌شود.هدايت تحصيلي يعني براساس بسته تدوين شده، دانش‌آموزان به سوي آينده‌اي بهتر هدايت شوند؛موضوعي كه در سال‌هاي گذشته مورد غفلت واقع شد و امسال در آستانه ثبت‌نام مدارس وقتي آموزش و پرورش خواست اوضاع را كمي سامان بدهد، اعتراض والدين و دانش‌آموزان مانع اين كار شد.كارشناسان البته تأييد كردند ورود نا مناسب به اين موضوع و نداشتن يك پيوست رسانه‌اي و توجيهي براي والدين باعث اين مقاومت شد.هر چه بود، كار آنقدر بالا گرفت كه پاي نمايندگان مجلس، وزير آموزش و پرورش و حتي شخص رئيس‌جمهور به اين ماجرا باز و پرونده اين كار تقريبا بسته شد.آموزش و پرورش تقريبا از طرحي كه مي‌خواست اجرا كند عقب‌نشيني كرد تا بار ديگر انتخاب رشته در مقطع متوسطه تقريبا با نظر دانش‌آموزان و والدين انجام شود؛ انتخابي كه در بيشتر موارد محدود به رشته تجربي بوده تا رؤياي دكترشدن فرزندان را براي پدر و مادرهايشان تعبير كند. نتيجه اين اتفاق نيز بر هم خوردن آمايش تحصيلي، خلوت‌شدن ساير رشته‌هاي مهم و مورد نياز كشور مخصوصا در حوزه فني و حرفه‌اي و البته افزايش چشمگير پشت‌كنكوري‌ها در رشته تجربي است؛ موضوعي كه حالا معاون وزير هم درباره آن اظهار نگراني كرده است.
- تب تجربي‌ها
معاون متوسطه وزارت آموزش و پرورش در آستانه سال تحصيلي جديد با تأكيد بر اينكه آنچه در هدايت تحصيلي مورد توجه است، توانايي و استعداد دانش‌آموز است نه روياهاي والدين، گفت: «ظاهرا انتخاب رشته مربوط به برآورده كردن آرزوي اولياست تا توانمندي‌ها، علايق و استعدادهاي دانش‌آموزان. اما در هدايت تحصيلي به استعداد و علاقه دانش‌آموزان توجه مي‌شود. در آزمون‌هاي مشاوره‌اي كه براي تعيين استعداد و گرايش دانش‌آموزان انجام مي‌شود، بيشتر با تحليل شخصيت دانش‌آموز و زمينه‌هاي علاقه‌مندي او، رشته تحصيلي مشخص مي‌شود و اين آزمون‌هاي استاندارد با فرهنگ و جامعه ايراني همسويي دارد.»
علي زرافشان با بيان اينكه از ۸۸۰هزار داوطلب كنكور امسال، ۵۲۰هزار داوطلب رشته تجربي و ۳۶۰هزار داوطلب 2رشته انساني و رياضي بودند، جزئيات اين اتفاق را اينطور توضيح داد:«اين درحالي است كه كل ظرفيت رشته تجربي، ۲۰۰هزار نفر است. البته زيرمجموعه‌هاي رشته پزشكي، بيش از ۷هزار نفر ظرفيت ندارد. اين تمايل براي رشته تجربي تا چند سال آينده كه چندان هم دور نيست، ميزان داوطلبان كنكور در اين رشته را به‌شدت افزايش خواهد داد و تجربه تلخ پشت كنكوري‌ها براي فارغ‌التحصيلان رشته تجربي و ديپلم‌هاي تجربي تكرار مي‌شود.»
- ظرفيت تكميل است
حالا اگر هدايت تحصيلي آنطور كه بايد جدي گرفته نشود، نتيجه ادامه اين موج افزايش بيشتر تقاضا براي تحصيل در رشته تجربي خواهد بود. حتي اگر اهميت هدايت تحصيلي را درنظر نگيريم، باز هم محدوديت ظرفيت آموزشي موجب تبديل اين موضوع به بحران خواهد شد.ظرفيت مدارس و البته تعداد معلم‌ها در رشته تجربي محدود است و شايد به‌زودي با تعداد متقاضيان اين رشته فاصله جدي‌تر پيدا كند.به اين ترتيب تجربه فاصله زياد بين پشت كنكوري‌ها و صندلي‌هاي دانشگاه‌ها در دهه گذشته، اين بار در مقطع متوسطه و در مورد رشته تجربي تكرار خواهد شد. با توجه به فشارهايي كه محدوديت در پذيرش برخي رشته‌هاي دانشگاهي از جمله پرستاري به‌وجود آورده، بازار اشتغال در اين رشته‌ها تا سال‌ها داغ خواهد بود و استعداد و نظر كارشناسي معلمان، اگر علاقه دانش‌آموزان را هدايت و خواسته‌هاي والدين را اصلاح نكند، غول كنكور اين بار بزرگ‌تر و جلو‌تر از گذشته جلوي دانش‌آموزان خواهد ايستاد؛در پايه دهم و در رشته تجربي!