اما آيا مي‌دانيد چطور بايد بهترين ابزارها را براي سلامتي دندان‌هايتان انتخاب كنيد تا عمري طولاني‌تر و ظاهري زيباتر داشته باشند؟ با دكتر فرزانه بزرگي، دندانپزشك عمومي، درباره ابزارهاي لازم جهت حفظ سلامت دهان و دندان گفت‌وگو كرديم و مشخصات مسواك خوب، خميردندان مناسب، دهانشويه و نخ‌دندان ايده‌آل را پرسيديم كه در ادامه مي‌خوانيد.
- مسواك مناسب شما كدام است؟
براي حفظ سلامت دندان هيچ ابزاري مؤثرتر از مسواك نيست. شايد واقعا از مسواك‌زدن خوشتان نيايد يا تنبلي كنيد اما روزي 2دقيقه استفاده از اين ابزار مي‌تواند از هزينه‌هاي سنگين دندانپزشكي و خرابي‌هاي جبران‌نشدني دندان‌هايتان جلوگيري كند. مسواك‌ها انواع مختلفي دارند. بايد ببينيد جنس دندانتان چيست و از مسواك چه انتظاري داريد تا متناسب با آن، مسواك خود را انتخاب كنيد. براساس زبري يا نرمي، مسواك‌ها به 3 دسته نرم، متوسط و سخت تقسيم مي‌شوند. افراد عادي كه دندانهاي سالمي دارند، بهتر است از مسواك‌هاي متوسط (Medium) استفاده كنند. اما اگر بيماري لثه داريد بايد حتما از مسواك نرم استفاده كنيد و درصورتي كه به هر دليلي لثه‌هايتان سخت شده‌اند يا از داروهايي استفاده مي‌كنيد كه لثه‌هايتان را متورم و سفت مي‌كنند (مثل داروهاي صرع)، بايد مسواك سخت (Hard) تهيه كنيد. مسواك‌هاي برقي هم مناسب افراد ناتوان، بيماراني كه در بستر به‌سرمي‌برند يا كودكاني است كه به مسواك‌كردن علاقه‌اي ندارند. نكته‌اي كه بايد دقت كنيد اين است كه هر 3 ماه يك‌بار مسواكتان را عوض كنيد.
- انتخاب يك خميردندان خوب
مسواك مناسب به تنهايي كارساز نيست و بايد از خميردندان مناسب هم استفاده كنيد. خميردندان‌ها انواع مختلفي دارند كه البته به خاصيت آنها مربوط مي‌شود، نه رنگ و طعم‌شان. اما از ميان انواع خميردندان هر كدام به چه كاري مي‌آيند؟
ضد‌پوسيدگي: اين خميردندان‌ها حاوي فلورايد هستند و اگر به‌طور منظم استفاده شوند، مي‌توانند ريسك پوسيدگي دندان را به‌شدت كاهش دهند.
سفيدكننده: اين خميردندان‌ها داراي مواد ساينده و پاك‌كننده قوي هستند كه موجب تميزي، سفيدي و شفافيت دندان‌ها مي‌شوند اما فقط براي دندانهاي سالم و بدون پوسيدگي مناسبند چون مواد شيميايي قوي آنها ممكن است عاج دندان را هدف قرار دهند.
ضدحساسيت: اين خميردندان‌ها مخصوص افرادي هستند كه دندانهاي حساسي دارند و با خوردن بستني يا آب يخ و يا چاي داغ، دندانشان درد مي‌گيرد. نكته مهم اينكه خميردندان‌هاي ضدحساسيت براي استفاده دائمي نيستند. بايد 2 هفته از اين خميردندان‌ها استفاده كنيد و بعد از آن تا چند هفته با خميردندان معمولي دندان‌هايتان را بشوييد.
ضد‌جرم: اين خميردندان‌ها كه مخصوص افراد سيگاري معرفي مي‌شوند، سايندگي بالايي دارند و اگر مرتب از آنها استفاده شود، باعث حساسيت و درد دندان مي‌شوند. آن را يك يا 2 بار در هفته به‌كار ببريد.
- دسترسي به دورترين نقاط دهان
براي تميزكردن پنهان‌ترين يا دورترين نقاط دندان‌هايتان هيچ‌چيز به اندازه نخ‌دندان مفيد نيست. نخ‌دندان كمك مي‌كند تا خرده‌هاي غذا از لاي دندانهاي به هم چسبيده شما بيرون بيايند و هم دهانتان بوي بد نگيرد، هم دندان‌هايتان دچار پوسيدگي نشوند. با عبور دادن نخ‌دندان از ميان دندان‌ها، كناره‌هاي دندان به‌خصوص در نواحي نزديك به لثه، از مواد فاسدكننده پاك مي‌شود.بهترين نخ‌دندان براي هر فرد، نخي است كه به راحتي از بين دندان‌هايش عبور كند و رشته‌رشته يا پاره نشود. اگر دندان‌هايتان روكش شده‌اند، بريج كرده‌ايد يا پلاك ثابت ارتودنسي داريد، بهتر است از نخ دندانهاي پرزدار استفاده كنيد. اين نخ‌دندان‌ها يك قسمت نايلوني مقاوم دارند كه كمك مي‌كند در بخش‌هاي سخت دندان يا وسايل دنداني استفاده كنيد.اگر دندان‌هايتان خيلي به هم فشرده هستند، ممكن است نخ‌هاي معمولي به سختي لاي آنها بروند. بنابراين بايد به داروخانه برويد و نخ‌دندان موم‌دار بخريد. بهترين زمان استفاده از نخ‌دندان درست هنگام مسواك‌زدن است؛ يعني وقتي شروع به مسواك‌زدن كرديد و هنگامي كه كف خميردندان در دهانتان است.
- غيرقابل نفوذ با دهانشويه
محلول‌هاي دهانشويه بيشتر براي ضدعفوني كردن دهان و رفع بوي بد آن استفاده مي‌شوند. در واقع دهانشويه‌ها كمك مي‌كنند تا شما در دهانتان احساس تازگي، خوشبويي و سبكي داشته باشيد. اين محلول‌ها يا آرايشي و بهداشتي هستند و يا درماني. دهانشويه‌هاي آرايشي و بهداشتي، كمي الكل دارند و كارشان همين‌هايي است كه گفتيم. اما دهانشويه‌هاي درماني پيشرفته‌تر هستند و بايد توسط پزشك تجويز شوند. دهانشويه‌هاي درماني علاوه بر خواص دهانشويه‌هاي آرايشي، مانع برخي بيماري‌ها مثل پلاك دندان، دردهاي دندان و پوسيدگي مي‌شوند. آنها التهاب لثه شما را از بين مي‌برند. اما نكته مهم اين است كه دهانشويه‌هاي درماني را نبايد به‌مدت طولاني استفاده كرد چون باعث به هم خوردن تعادل باكتري‌هاي مفيد در دهان شده و دندان‌ها را تخريب مي‌كنند. اشتباه رايج اين است كه برخي افراد دهانشويه را براي درمان آفت استفاده مي‌كنند، درحالي‌كه تركيبات اين محلول‌ها هيچ تأثيري در از بين بردن ويروس آفت ندارد. اشتباه رايج ديگر اين است كه برخي دهانشويه را جايگزين مسواك يا نخ‌دندان مي‌كنند اما بايد بدانيد كه دهانشويه به‌تنهايي كارساز نيست.براي استفاده از دهانشويه ابتدا بايد دندان‌ها را مسواك زد و نخ‌دندان كشيد، سپس مي‌توان به‌مدت 20ثانيه دهانشويه را در داخل دهان غرغره كرد و دور ريخت.