وسط ساعات اداري، ميان ترافيكهاي نفسگير شهري، پاي جنگهاي شبانه تلويزيوني، در گيرودار خريدهاي تمام نشدني زندگي مدرن، وسط گعدههاي عصرگاهي، ميان پيامها و لايكهاي پرتعداد مجازي و بين تماسهاي فراوان تلفنهاي همراه، مسجد جايي ندارد. بيشتر يك مكان تزئيني و مناسكي تشريفاتي است كه بهصورت نمادين يادمان مياندازد مسلمانيم.
قبلترها وقتي زندگيها آرامتر بود، وقتي فاصلهها كمتر بود و وقتي اهميت همسايهها بيشتر بود مسجد جز اينكه جاي نماز جماعت باشد، محل احوالپرسي اهل محل و حل گره از كار همسايه و يادآوري خوشيهاي اخلاقي و تمرين درسهاي تازه زندگي و تفريح نوجوانهاي هم كوچه و بهسامان رسيدن جوانهاي همسايه بود. آن وقتها مسجد جاي عبادت بود كنار بعضي كه دعاي گيراتري داشتند، جاي شنيدن حرفهاي پيشنمازي بود كه در آسياب احاديث و آيات مو سفيد كرده، جاي اشكريختن با نواي روضهها، جاي درددلكردن پيش آدمهايي بود كه سينهشان رازدان بود. آن وقتها مسجدي بودن اعتبار يك نفر بود، امضاي پيشنمازها بيش از ضمانت كاسبها و كارمندها اعتبار داشت، حرف ريشسفيدها چون و چرا برنميداشت و قند و چاي خادمها شفاي حال خيليها بود.
زندگي زميني امروزي اما بسان گرگي است كه جانِ دينِ جامعه را هدف گرفته و ميداند تا زماني كه جمع اهل دين جمع است و خانه حضورشان مسجد، راهي به جايي نميبرد،(١) پس آدمها را از جمع خانواده و خانوادهها را از جمع همكيشان جدا ميكند و سرگردان در هزارتوي روزمرگيها طعمهشان ميكند.
مسجد حالا در سازوكار خانوادهها، نقطهاي فراموش شده است، در تصميم شهرسازان، فضايي دورافتاده و در نگاه مديران، بخشي از كار افتاده.
بازگشتن به روزگاري كه مسجد نگين محلهها بود و پاتوق بزرگترها و اميد جوانترها، محل تصميمهاي بزرگ بود و منبع اخبار، ممكن است جبران بخشي از هويت ازدسترفته ايراني اسلامي را بكند؛ ممكن است باز حال خوب را به محلهها برگرداند و همسايههاي برجنشين را كنار هم و زانو به زانوي هم بنشاند و فاصلهها را كم و دستها را به هم نزديكتر كند. ممكن است اين آمدن و رفتنها مردي را از پاي جعبه جادو جدا كند، پسري را از كنسول بازياش رها كند، زني را از عمق دنياي مجازي نجات دهد و دختري را از بند خيالها خلاص كند. ممكن است دوباره طعم خوش دينداري را به محلهها سرازير كند و لذت زندگي بر مدار دين داشتن را به سفره خانوادهها برگرداند.(٢)
1- مفاتيح الحيات، ص ٥٦٧.
2- بند سوم سياستهاي كلي خانواده، ابلاغ شده توسط مقام معظم رهبري:
«برجسته كردن كاركردهاي ارتباط خانواده و مسجد براي حفظ و ارتقاي هويت اسلامي و ملي و صيانت از خانواده و جامعه».