فرهاد نظري، مديركل دفتر ثبت آثار تاريخي با تأييد ثبت اين قهوهخانه در فهرست ميراث ناملموس به ايسنا گفت: اين قهوهخانه كه در بازار تاريخي تهران قرار دارد، با توجه به دارا بودن خصوصيات و معيارهاي ميراث ناملموس، در فهرست ميراث ناملموس كشور به ثبت رسيد. شيوه و سنت قهوهداري و چايخانهداري در قهوهخانه حاجعلي درويش مهمترين معيار ثبت اين كافه در بازار تهران در فهرست ميراث ناملموس است. همچنين چايخانهداري در كوچكترين كافه جهان با وسعت كمتر از 2متر از 3 نسل گذشته تاكنون در خاندان حاج علي درويش تا همين حالا ادامه يافته است.
- كوچكترين چايخانه جهان ميزبان گردشگران خارجي
اگر از راسته طلافروشها در بازار تهران پايين برويد در كنار مسجد حاجعبدالله ميتوانيد قهوهخانه حاجعلي درويش را بيابيد. صاحب كافه كه از فرزندان حاجعلي درويش است رسم جالبي براي مهمانان خود دارد. او يك كارت ويزيت به زبان انگليسي براي اين قهوهخانه منتشر كرده و يك دفتر يادبود نيز در اختيار گردشگران قرار ميدهد تا خاطره خود را از حضور در اين چايخانه كمتر از 2متر، يادداشت كنند. صاحب كافه همچنين يادگاريهايي به آنان كه در چايخانهاش چاي نوشيدهاند اهدا ميكند. او البته با دمنوشهاي ايراني نيز از مهمانان خود پذيرايي ميكند و خواص پزشكي هر نوشيدني را به مشتريان خود توضيح ميدهد. همه اين موارد آنطور كه فرهاد نظري گفته است در ثبت ملي قهوهخانه حاجعلي درويش در فهرست ميراث ناملموس كشور تأثير داشته است.
قهوهخانه كمتر از 2متر حاجعلي درويش با 90سال قدمت ديوار به ديوار مسجد حاجعبدالله در بازار تهران قرار دارد. اين قهوهخانه متعلق به فردي به نام حاجعلي مبهوتيان بود و اكنون فرزند او كاظم مبهوتيان شغل نسلاندرنسل پدر را ادامه ميدهد و چراغ اين قهوهخانه را روشن نگاه داشته است. كوچكترين قهوهخانه جهان در سال ۱۲۹۷ هجري شمسي توسط حاج محمدحسن شمشيري تاسيس شد اما حاجعلي مبهوتيان ملقب به حاجعلي درويش در سال ۱۳۴۰ آن را از شمشيري خريداري كرد و تا 7 سال قبل اداره آن را برعهده داشت ولي پس از حادثهاي كه براي وي پيش آمد كمر او شكست و از آن پس تاكنون فرزند او كاظم اداره اين قهوهخانه را عهدهدار شد.
- رسمي كه ورنيفتاد
كاظم مبهوتيان گفته است، در گذشته رسم بود چاي را به در مغازهها ميبردند و توزيع ميشد. تا قبل از انقلاب هم به همين شكل بود، اما بعد از آن به مرور زمان بازاريها خودشان چاي در مغازههايشان درست كردند و ديگر چنين فرهنگي وجود ندارد. با اين حال اما كسبوكار كوچكترين قهوهخانه جهان نهتنها تغيير نكرده كه اين سالها با رونق بيشتر مواجه شد.
- ثبت حافظه تاريخي بازار
سيداحمد محيططباطبايي جانشين ايكوم ايران كه قهوهخانه حاجعلي درويش را براي ثبت در فهرست ميراث ناملموس كشور به ثبت آثار تاريخي و فرهنگي كشور معرفي كرد در گفتوگو با همشهري اعلام كرد: از آنجا كه بازار تهران ميراث تاريخي كشور است، سعي داريم تا حافظه تاريخي و خاطرات بازار و بازاريان نيز ماندگار شود. او گفت: قهوهخانه حاجعلي درويش داراي سنتهاي جالبي از گذشته بود كه بهعنوان مثال ميتوان به اين موضوع اشاره كرد كه در اين قهوهخانه هر يك از بازاريان تهران استكان مخصوص بهخود را داشته و بهداشت نيز به صورت كاملا سنتي در اين قهوهخانه رعايت شده است. او دليل ديگر اهميت ثبت قهوهخانه حاجعلي درويش را در روايتگري اين قهوهخانه از بازار و بازاريان تهران اعلام كرد.