چند‌ماه پيش در جلسه قرآن همسايه‌ها، اسمش براي زيارت درآمده بود اما دلش نمي‌آمد تنها و بي‌شوهر بيايد. خانه «مدينه» و شوهرش در مسجدي در حال ساخت به نام امام‌رضا(ع) واقع بود. كارش شده بود نگاه به تابلوي مسجد و اشك ريختن بي‌صدا. يك روز وقتي روحاني مسجد با صداي بلند گفت:«هر كدوم از نمازگزاران عزيز كه تا به حال مشهد نرفتن مدارك شون رو بيارن ان‌شاءالله آقا طلبيدن بريم پابوس»، مدينه ديگر هيچ نشنيد و نفهميد با آن ديدگان خيس، خود را چطور به اتاقش رساند.
ذهن محمد وحيديان اردكان، مدير مجموعه فرهنگي ديدار هور، پر است از خاطرات طلايي. با افتخار مي‌گويد«متولد 54در مشهد امام هشتم(ع)» است. فوق‌ليسانس فلسفه و كلام اسلامي دارد و 20سال است كه در قالب مديريت كاروان و نقش‌هاي مشابه با سازمان حج و زيارت همكاري مي‌كند. هر چند در سال‌هاي اخير، دغدغه 4فرزندش، اشتغال در دفتر پليس+10و مسائلي از اين دست، او را به‌شدت درگير كرده است اما هيچ كدام از اينها نتوانسته جاي دغدغه اصلي او يعني خدمت به زائران آقا را بگيرد. اينطور مي‌شود كه او و دوستانش از دي 94، به‌صورت منسجم كار خود را آغاز مي‌كنند.
- جرقه كار
اصلا چطور شد كه تصميم به تشكيل چنين گروهي را گرفتند سؤالي است كه در پاسخ به آن مي‌گويد:«600نفر از دانشجويان صنعتي شريف بناي زيارت داشتند. چون تعدادشان بالا بود، هزينه‌هايشان سنگين درمي‌آمد. در مضيقه مالي بودند و به واسطه آشنايي‌اي كه با يكي از مديران‌شان داشتم براي غذا و كارهاي فرهنگي‌شان رايزني كردم. به هر حال ما مشهدي هستيم و مي‌دانيم به كجاها سربزنيم و سراغ چه كساني را بگيريم تا قيمت تمام‌شده كمتر شود. خلاصه در آن ماجرا توانستيم در هزينه‌هاي غذا، 10ميليون تومان صرفه‌جويي كنيم. اين توفيق جرقه‌اي شد و ما را به اين فكر انداخت كه كارمان را گسترش بدهيم و در قالب يك سازمان مردم نهاد تخصصي در حوزه زيارت وارد ميدان شويم».
او معتقد است؛ «ظرفيت‌هاي خالي فراواني در مشهد وجود دارد به‌خصوص در ايام غيراوج مثل پاييز، زمستان و اواخر بهار كه شهر به نسبت بقيه وقت‌ها خلوت‌تر است. مي‌شود با رايزني طوري ماجرا را تمام كرد كه هم هزينه‌هاي زائر كاهش پيدا كند و هم فروشنده براي گذران زندگي‌اش به سود منطقي دست پيدا كند.» كل اعضاي اين مجموعه در مشهد و تهران، اعم از واحدهاي خدمات، فرهنگي، خيران و... 12نفر هستند و با همين جمعيت كم تا به امروز به حدود 15هزار نفر ارائه خدمت كرده‌اند.
- عشق اول
البته خدمت‌شان صرفا از جنس چيزهايي كه گفته شد نبوده است. آقاي وحيديان به موضوع زيارت اولي‌ها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «براي اين كار شرط و شروطي گذاشتيم؛ سن مشتاقان زيارت بالاي 45سال باشد و نيامدن‌شان به مشهد فقط و فقط به‌خاطر نداشتن تمكن مالي باشد. شناسايي اين افراد هم با كمك نيروهاي بسيج كه در ميان مردم حضور دارند صورت مي‌گيرد. افراد معرفي مي‌شوند و بعد از بررسي، زمينه تشرف‌شان فراهم مي‌شود. هزينه‌ها تا ورودي مشهد به‌عهده خود كاروان است و اسكان، تغذيه، كارهاي فرهنگي و تفريح در مشهد را گروه ما به‌عهده مي‌گيرد. برخي از عاشقان امام هشتم(ع) براي كرايه راه مي‌مانند و اينجا، يكي از آن‌جاهايي است كه خيران وارد عمل مي‌شوند و گوشه كار را مي‌گيرند تا اين افراد غالبا سالخورده بعد از يك عمر زندگي، به آرزوي‌شان برسند». فضاي گفت‌وگو تغيير مي‌كند وقتي كه مدير مجموعه فرهنگي ديدار هور، ياد آن بانوي 80ساله اصفهاني مي‌افتد. وقتي شنيده بود در روستاي مجاور براي سفر مشهد ثبت‌نام مي‌كنند فاصله 15كيلومتري را با پاي پياده آمد؛ نه يك روز، بلكه 2روز؛ تا مبادا از اين سفر غافل بماند.
مي‌گويد: «از اين موارد در كاروان‌هايمان زياد داريم؛ كاروان‌هايي از نقاط كم برخوردار حاشيه شهر تهران، بوشهر، اصفهان، فارس، كرمان، كهگيلويه و بويراحمد و لرستان كه جمعيت‌شان به بيش از 1000نفر بالغ مي‌شود. حال و هواي اين زائران در حرم امام‌هشتم(ع) و دعاهاي خيرشان در حق مسببان اين زيارت چيزي نيست كه بشود گفت». صحبت به اينجا كه مي‌رسد، ياد گروهي از افراد كم بضاعت اهل سيستان‌وبلوچستان مي‌افتد كه مدت‌هاست براي آمدن به مشهد تقاضا داده‌اند، اسم نوشته‌اند، مدارك‌شان را ارسال كرده‌اند اما هزينه‌هاي سفرشان هنوز فراهم نشده است. پيگيري‌ها همچنان ادامه دارد و اميدوار است كه آرزوي زيارت به‌خاطر مشكلات مالي به دل هيچ‌كس نماند.
- مسئله اين است
خط زيارت، از برنامه‌هايي است كه در هسته فكري اين گروه شكل گرفته و در جريان آن، زمينه تشرف مجاوران به‌صورت گروهي فراهم مي‌شود. فراخوان از طريق مساجد شهر و براي چهارشنبه‌ها كه روز زيارتي امام رضا(ع) است تهيه مي‌شود. مدير گروه ديدارهور معتقد است كه اين كار علاوه بر زيارت، باعث نزديك شدن قلب‌ها، انسجام اجتماعي و فراهم شدن بستر براي آموزش به شهروندان مي‌شود. صرف تشرف زائران، برنامه اين گروه نيست. آنطور كه آقاي وحيديان مي‌گويد: «اگر كار، با چاشني برنامه‌ريزي فرهنگي توأم نباشد؛ نتيجه‌اي كه بايد و شايد گرفته نمي‌شود». اعزام روحاني به ورودي مشهد براي استقبال از كاروان زيارت‌اولي‌ها از كارهايي است كه در راستاي هدف‌شان انجام مي‌دهند. براي مجاوران نيز كلاس‌هاي آموزشي اعم از آموزش شهروندي، آداب زيارت و امام‌شناسي را در برنامه دارند كه رايزني‌هاي آن با شهرداري در حال انجام است. كانال تلگرامي نايب‌الزياره از ديگر برنامه‌هاي اين گروه است كه با كمك تعدادي از خادمان حرم تشكيل شده و علاقه‌مندان با عضويت در آن، از خدام در زمانهاي خدمت‌شان درخواست دوركعت نماز زيارت و قرائت يك زيارت امين‌الله مي‌كنند.
- خاندان كرم
اين همه وقت گذاشتن و زحمت هماهنگي‌ها آن هم در زمانهاي كه همه درگير مشغله‌هاي روزمره‌شان هستند، چرا؟ صادقانه بيان مي‌كند: «اصلاح برخي نگرش‌ها نسبت به مجاوران امام‌هشتم(ع)؛ اينكه برخي به غلط فكر مي‌كنند مشهدي‌ها نگاه‌شان به زائران تاجرانه و اقتصادي است يكي از دلايل است. از آن مهم‌تر حرفي است كه هميشه به دوستانم مي‌گويم؛ اينكه خاندان پيامبر(ص)، خاندان كرامت هستند. وقتي مي‌بينند كسي مخلصانه قدمي برايشان برداشته، خودشان را مديون نمي‌گذارند و از جايي كه گمان مي‌كني و نمي‌كني برايت مي‌رسانند. اين چيزي است كه به وضوح و نه در پرده، در زندگي شخصي‌ام مي‌بينم».
- شما چه مي‌كنيد؟
مجموعه‌فرهنگي ديدار هور براي زائران نيازمند، زيارت امام‌رضا (ع) را تسهيل مي‌كند. شما براي همراهي با اين مجموعه چه مي‌كنيد؟ نظرات و پيشنهاد‌‌هاي خود را به 30003344 پيامك كنيد يا با شماره تلفن 84321000 تماس بگيريد.