به گزارش همشهري، از 10روز پيش نشانه‌هاي رونق در بورس نمايان شده است و اين باعث شده تحليل‌هاي گوناگوني در مورد آينده بازار در رسانه‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي شكل بگيرد. بسياري از سهامداران با توجه به نزديك بودن انتخابات رياست‌جمهوري ايران و همچنين آمريكا گوش به زنگند تا تمام‌قد وارد بازار شوند.
بسياري از پيش‌بيني‌ها حاكي از آن است كه در آستانه انتخابات رياست‌جمهوري بازار سهام با يك جهش مواجه خواهد شد و برخي حتي پا را فراتر گذاشته و پيش‌بيني كرده‌اند موج پنجم صعود بورس تا 130هزار واحد ادامه پيدا كند؛ فارغ از اين تحليل‌ها نمودار‌هاي 7ماهه بورس نشان مي‌دهد بورس تهران در حال به پايان رساندن يك دوره ركود است كه نزديك به 3سال يعني از 15دي‌ماه سال 1392تاكنون ادامه يافته است.
- رشد ارزش بازار
براساس آمار‌هاي موجود با وجود يك ركود 3ساله و كاهش ارزش معاملات در اين مدت رفته‌رفته ارزش سهام شركت‌هاي بورس در حال رشد است و رشد ارزش سهام شركت‌ها منجر به افزايش ارزش بازار نيز شده. آمار‌ها نشان مي‌دهد كه ارزش كل بورس تهران به 324هزار ميليارد تومان معادل 92ميليارد دلار رسيده است. فدراسيون جهاني بورس‌هاي اوراق بهادار كه بورس تهران را در رديف 38دنيا رتبه‌‌بندي كرده در گزارش‌ماه سپتامبر(آخر شهريور) خود آورده است كه ارزش بورس تهران در يك سال گذشته ميلادي 21درصد رشد داشته. اين محاسبات كه با ارز مبادله‌اي انجام شده نشان مي‌دهد در سپتامبر سال 2015ارزش بورس تهران 99.8ميليارد دلار بوده است كه اين رقم در‌ماه سپتامبر به 103.7ميليارد دلار(با محاسبه ارز مبادله‌اي) رسيده است.
آمار‌ها همچنين نشان مي‌دهد كه ارزش فرابورس ايران نيز در پايان مهر‌ماه به 97هزارو 300ميليارد تومان معادل 28ميليارد دلار رسيده است. به اين ترتيب در مهر‌ماه امسال ارزش كل بازار سهام ايران(بورس تهران و فرابورس) از مرز 120ميليارد دلار عبور كرده است.
- نمودار‌ها چه مي‌گويند؟
آمار‌ها بيانگر اين است كه سرمايه‌گذاران از ابتداي سال تاكنون نزديك به 60هزار ميليارد تومان معادل 17ميليارد دلار اوراق بهادار خريده‌اند كه اين مقدار نسبت به سال قبل چيزي در حدود 7درصد رشد نشان مي‌دهد. البته با وجود آنكه فعالان بازار، دوره كنوني را ركود در بازار مي‌دانند اما بازار سهام با يك حركت كند در حال صعود به خطوط بالاتر است. اوج اين نشانه‌ها هفته قبل ظهور كرد كه براساس آن حجم معاملات بورس 82درصد و فرابورس 158 درصد افزايش يافت. به زعم تحليلگران، حجم معاملات، نخستين نشانه‌هاي رشد در بازار تلقي مي‌شود.
- تركيب معاملات
امسال هم مانند نيم قرن گذشته بخش عمده معاملات به سهام اختصاص يافت. در واقع از مجموع كل معاملات، 41هزارو 357ميليارد تومان مربوط به معاملات سهام بود كه در بازار‌هاي اول و دوم بورس و فرابورس و همچنين بازار پايه مورد دادوستد قرار گرفت. در واقع در 7ماهه امسال 69درصد از معاملات به دادوستد سهام اختصاص يافت. از اين مقدار 31هزار ميليارد تومان سهام در بورس و 10هزار ميليارد تومان در فرابورس دادوستد شده است.
اما چند نكته كليدي در بازار به وضوح مشهود است. نخستين نكته رشد ارزش معاملات صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري قابل معامله(ETF) و دومين نكته افزايش حجم معاملات اوراق بدهي است.
- رشد 350درصدي صندوق ها
آمار‌ها نشان مي‌دهد ارزش معاملات صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري قابل معامله در بورس همچنان در حال رشد است؛ به‌طوري كه در 7ماهه امسال سرمايه‌گذاران در مجموع 1182ميليارد تومان از واحد‌هاي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري را خريداري كرده‌اند كه اين مقدار نسبت به سال قبل 350درصد رشد نشان مي‌دهد. اين به‌معناي آن است كه به غيراز سرمايه‌گذاران حرفه‌اي سرمايه‌گذاران غيرحرفه‌اي نيز در حال ورود به بورس هستند.
به‌طور معمول صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري ابزاري براي سرمايه‌گذاري افرادي است كه به‌صورت حرفه‌اي در بورس دادوستد نمي‌كنند. اين صندوق‌ها با در اختيار داشتن متخصصان سرمايه‌گذاري با جمع‌آوري منابع عمومي اين منابع مالي را در بورس سرمايه‌گذاري مي‌كنند و سود آن در نهايت به سرمايه‌گذاران صندوق اختصاص پيدا مي‌كند.
آمار‌ها همچنين نشان مي‌دهد كه فرابورس در جذب سرمايه‌گذاران موفق‌تر عمل كرده است به طوري كه از مجموع كل معاملات انجام شده در صندوق‌هاي قابل معامله، 882ميليارد تومان در فرابورس و فقط 300ميليارد تومان در بورس تهران انجام شده است.
- مبادله 4.7ميليارد تومان اوراق بدهي
براساس آمار موجود در 7ماهه امسال 16هزار و 756ميليارد تومان اوراق بدهي شامل اسناد خزانه، صكوك و اوراق مشاركت در بازار سهام دادوستد شده است كه از اين مقدار 11هزار و 433ميليارد تومان سهام فرابورس و 5323ميليارد تومان سهم بورس تهران بوده است. اين مقدار در مجموع 28درصد از كل معاملات بازار سهام را تشكيل مي‌دهد. تا كمتر از يك دهه پيش هر سال 100درصد از معاملات فقط به سهام اختصاص داشت و نقش اوراق بدهي در بازار سهام بسيار كمرنگ بود اما با توسعه ابزار‌هاي نوين مالي نقش اوراق بدهي در بورس افزايش يافته و سهم آن رفته‌رفته در بورس افزايش مي‌يابد.
- سهم اندك اوراق مشتقه
با وجود آنكه اوراق مشتقه، رشد بسيار خوبي در بورس كالا داشته اما اين اتفاق هنوز در بازار سهام رخ نداده است. در 7ماهه گذشته درحدود 15هزار ميليارد تومان اوراق مشتقه در بورس كالا دادوستد شده اما اين مقدار در فرابورس صفر و در بورس تهران فقط 100ميليون تومان بوده است. اوراق مشتقه نظير معاملات آتي سهام و اختيار معامله ازجمله معاملات مهم بورس‌هاي معتبر دنيا تلقي شده و توسعه آن منجر به رشد معاملات بازار‌ها مي‌شود.
مجموع معاملات مشتقه بازار سهام كمتر از يك درصد از كل معاملات بوده است. در 7ماهه امسال همچنين 2درصد از كل معاملات به معاملات اوراق تسهيلات مسكن يا وام مسكن اختصاص يافته است. در اين مدت 621ميليارد تومان اوراق تسهيلات مسكن از طريق فرابورس خريداري شده است.