شوراي‌عالي شهرسازي و معماري كشور، نهادي است كه با وجود اعلام‌هاي قبلي، ضوابط تدوين شده ساخت بلندمرتبه‌ها را تصويب نكرده تا به‌عنوان سندي بالادستي و راهبردي به نهادهاي مسئول ازجمله شهرداري‌ها ابلاغ شود. اين در حالي است كه طي هفته‌هاي گذشته برخي از اعضاي شوراي شهر تهران ازجمله عبدالحسين مختاباد و مجتبي شاكري نسبت به اصول ساخت بناهاي بلند در پايتخت انتقاداتي را مطرح كرده‌اند.
در اين بين، آنطور كه خبر مي‌رسد شوراي‌عالي شهرسازي و معماري كشور از ميان موضوعات مربوطه روي 3موضوع «جمعيت‌پذيري شهر تهران»، «تونل باد» و «كم‌آبي» تمركز كرده است. اين نهاد با چنين دليلي كه هنوز به جمع‌بندي نهايي در رابطه با اين مسائل نرسيده‌اند، ضوابط ارسالي از كميسيون ماده 5 را به تصويب نمي‌رساند. اين در حالي است كه به گفته اكثر كارشناسان، اساسا بودن ضابطه، بهتر از بي‌ضابطگي است.
آنطور كه محمد سالاري، رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران نيز مي‌گويد هم‌اكنون ديوار بي‌اعتمادي بين شوراي‌عالي شهرسازي و معماري و شهرداري‌هاي كشور شكل گرفته كه دود آن فقط در چشم شهر و شهروندان مي‌رود. وي در گفت‌وگو با همشهري اعلام كرد كه در ايران مطالعات جامع اينچنيني براي 3موضوع مذكور وجود ندارد و امكانات بومي شهرداري‌ها هم براي انجام چنين مطالعاتي كافي نيست. به گفته وي، به‌خاطر شرايط اقليمي نمي‌توان مطالعات ساير كشورها در اين زمينه را هم تطبيق داد. اين عضو شوراي شهر تهران افزود: «البته به‌نظر مي‌رسد كه اكنون موضوع تونل باد، ضوابط بلندمرتبه‌سازي را درهم‌‌پيچيده كرده است.»
سالاري اضافه كرد كه حتي عقيده دارد در شرايط فعلي و با توجه به جمعيتي كه در دولت قبلي با دستكاري طرح‌هاي تفصيلي به شهر تهران تحميل شد، ساخت بناهاي بلند در پايتخت چندان ضرورت ندارد. وي در عين حال گفت: «البته نمي‌توان به‌طور قطع و يقين گفت كه ساخت بلندمرتبه‌ها ضرورتي ندارد؛ مثلا اگر ضوابط تعيين كند كه سطح فضاي اشغال كاهش يافته و در عوض فضاي پيراموني براي توسعه فضاي سبز اختصاص يابد، مي‌تواند حتي در شرايط كنوني به كمك شهر تهران بيايد.» وي در پاسخ به اين سؤال كه پس چرا همچنان اراده جدي براي ابلاغ ضوابط كارشناسي شده بلندمرتبه‌سازي وجود ندارد، گفت: «اين به همان ديوار بي‌اعتمادي بازمي‌گردد.»
- سهم كمتر از يك درصدي بلندمرتبه‌سازي در مساحت تهران
يكي از اصلي‌ترين دلايل براي به ميان كشيدن موضوع تونل باد، تأثير بلندمرتبه‌ها بر تشديد آلودگي هواي شهر است. درصورتي كه اساسا تحقيقات جهاني، ميداني و موضوعي نشان مي‌دهد بناهاي بلند تأثيري بر جريان باد كل شهر و همچنين تشديد آلودگي هوا ندارند. طبق اين تحقيقات، بلندمرتبه‌ها شايد در حد محلي تغييراتي در جريان باد ايجاد كنند اما در مقياس شهري به وسعت 630كيلومترمربعي تهران نمي‌توانند تأثير قابل توجهي بگذارند؛ ضمن اينكه مشخص شده اولا خودروهاي آلاينده و منابع متحرك اصلي‌ترين دليل آلودگي هواي شهر به شمار مي‌‌روند و ثانيا در روزهاي سرد سال، اين ورژن (وارونگي دما) در كل دشت تهران رخ مي‌دهد. معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران نيز با اشاره به تعداد مجوزهاي صادر شده براي بلندمرتبه‌سازي در پايتخت طي سال‌هاي گذشته، سهم بناهاي بلند در وزش باد يا توليد آلودگي هوا را رد مي‌كند. پژمان پشمچي‌زاده با اشاره به اينكه در شهر تهران 979مجوز بلندمرتبه‌سازي در وسعتي 10كيلومترمربعي داشته‌ايم كه 208مورد آن مربوط به مديريت شهري فعلي بوده است، گفت:« پس بلندمرتبه‌ها سهمي كمتر از يك‌درصد مساحت كل شهر را دارند و نمي‌توانند تأثيري در تشديد آلودگي هوا داشته باشند.»
- جزئيات بلندمرتبه‌سازي مشخص شده است!
اگرچه گفته مي‌شود كه پهنه‌هاي ساخت و‌سازي بناهاي بلند مشخص نشده كه در ضوابط بلندمرتبه‌سازي ارسالي از كميسيون ماده 5به شوراي‌عالي شهرسازي كشور جزئياتي از اين منظر وجود دارد. در اين ضوابط محدوده‌هاي مجاز بلندمرتبه‌سازي به 4پهنه مجزا H3، H2، H1 و H4 تقسيم‌بندي شده است. در اين پهنه‌ها حداقل مساحت زمين موردنظر براي برج‌سازي بايد 2500مترمربع و تعداد طبقات ساختمان‌هاي بلندمرتبه حداقل 13و حداكثر 100طبقه در پهنه H1خواهد بود. علاوه بر اين، براي احداث برج بالاي 20طبقه، بايد حداقل مساحت زمين مورد نظر يك‌هكتار باشد. مطابق پيش‌نويس تهيه شده، بلندمرتبه‌سازي در نقاطي از تهران همچون مناطقي كه حداكثر تراكم مجاز مسكوني در آنجا 3طبقه است، بافت مسكوني ارزشمند (همچون شهرك غرب)، بخش‌هايي از نيمه جنوبي شهر و تمامي باغات ممنوع اعلام شده است. برج‌سازها در قالب اين ضوابط براي دريافت مجوز ساخت بلندمرتبه‌خود ملزم به رعايت «حفظ كريدور ديد مطلوب به شهر در مجاورت محل احداث برج»، «حفظ مناظر طبيعي»، «حفظ و مسدود نشدن ديد به نشانه‌هاي با ارزش شهر»، «آسيب نرساندن به كريدورهاي طبيعي عبور جريان باد و هوا»، «حفظ شريان‌هاي حياتي و شبكه اضطراري شهر» و «حفظ نماي بصري برج ميلاد» هستند؛ ضمن اينكه 2خط قرمز اصلي ديگر شامل «رعايت نرخ جمعيت‌پذيري شهر تهران» و «رعايت سرانه‌هاي خدمات شهري و سكونتي در اطراف برج» نيز بايد از سوي شهرداري و سازنده برج حين صدور پروانه ساختماني رعايت شود.