سرمايه كسب هم، يعني اصل پولي كه براي كار استفاده مي‌كنيد و يك سال از زمان داشتن آن پول مي‌گذرد. در اين ميان، به چيزهايي كه جزو «مؤونه» هستند، خمس تعلق نمي‌گيرد. مؤونه عبارت است از هزينه‌هاي زندگي از قبيل خوراك، پوشاك، خانه مسكوني، وسايل زندگي، وسيله نقليه و...؛ البته تمام اين موارد بايد در شأن انسان باشد. همچنين، براساس نظر بيشتر فقها هديه‌ها و هبه‌ها شامل خمس نمي‌شوند.
هر شخص مكلف داراي شرايط براي پرداخت خمس خود، يك سال خمسي دارد. تعيين كردن سال خمسي دست شما نيست بلكه خودبه‌خود براساس چگونگي حصول درآمد سالانه تعيين مي‌شود؛ بنابراين شروع سال خمسي حقوق‌بگيران اعم از كارگران و كارمندان و... همان روز اولي است كه مزد يا حقوق خود را دريافت مي‌كنند. براي كسي كه شغل او كاسبي است با شروع كاسبي و براي كشاورز با رسيدن نخستين برداشت محصول آغاز مي‌شود. پس كساني كه كارمند هستند با گرفتن نخستين حقوق خود سال خمسي آنها تعيين مي‌شود. يعني يك سال از آن موقع بگذرد بعد از آن اگر پولي باقي بماند، به آن خمس تعلق مي‌گيرد. حتي اگر آن پول از حقوق ماه قبل باقي مانده باشد.
پرداخت خمس فوريت دارد و اگر در سالي پرداخت نشود خمس بر عهده شخص مي‌ماند تا زماني كه آن را پرداخت كند. خمس وظيفه شرعي و عبادي انسان است و نياز به قصد قربت دارد و بايد با رضايت كامل به مرجع تقليد سپرده شود تا در محل‌هاي مشخص و معين آن صرف شود. مباني ديني و احاديث اهل‌بيت بيانگر اين موضوع است كه پرداخت خمس باعث افزايش رزق و روزي و پاكيزه شدن مال مي‌شود.