در واقع استفاده از سنگ‌هاي تراش‌خورده در ساخت دست‌سازهاي هنري سابقه‌اي طولاني دارد. از طرفي، اين روزها هم در طلا و نقره‌فروشي‌ها و هم در تمامي مغازه‌هاي عرضه‌كننده بدليجات، از استيل گرفته تا برنج، محصولات تازه‌اي خودنمايي مي‌كنند؛ محصولاتي كه تركيبي از سنگ‌هاي معدني و پلاك‌هاي طلا، نقره يا استيل هستند. رنگ جذاب سنگ‌ها و زيبايي‌شان باعث شده اين محصولات محبوبيت چشمگيري در ميان مردم داشته باشند. سحر حديدي كه زمين‌شناسي خوانده و حالا گوهرشناس است و گوهرتراشي مي‌كند، ما را با اين بازار و جنس‌هاي قيمتي‌اش آشنا مي‌كند.
- اصل بودن يا نبودن؛ مسئله اين است
سنگ‌هاي قيمتي را در كارگاه‌هاي تراش، تبديل به مهره نمي‌كنند، چرا كه در فرايند مهره‌سازي مقدار زيادي از سنگ از دست مي‌رود و هرگز سنگ‌هاي قيمتي نظير الماس، ياقوت، اوپال، زمرد و سنگ‌هايي مثل الكساندرايت را به مهره تبديل نمي‌كنند اما سنگ‌هاي نيمه‌قيمتي نظير عقيق يا فيروزه را ممكن است مهره كنند، به همين دليل مطمئن باشيد سنگ‌هاي اصل و قيمتي، عملا به‌صورت مهره در بازار موجود نيستند و اگر هم پيدا شوند، قيمتي معمولي نخواهند داشت. براي مثال عقيق اصل يمن كه هيچ رنگ و كار مصنوعي روي آن صورت نگرفته باشد، به‌صورت مهره شده 300هزار تومان قيمت دارد. آن چيزي هم كه در طلافروشي‌ها به‌عنوان سنگ استفاده مي‌شود همين مهره‌سنگ‌هاي موجود در بازار است.
اصل بودن سنگ‌ها را تنها در شرايط آزمايشگاه مي‌توان تشخيص داد؛ آزمايش‌ها و دستگاه‌هايي وجود دارد كه مي‌توان طي مراحلي اصل بودن سنگ‌ها را تشخيص داد؛ اما اين نكته را بايد درنظر داشت كه سنگي هم كه بازسازي شده باشد، باز هم سنگ است و ارزشمند؛ براي مثال عقيق مصنوعي يا رنگ شده نيز سنگ است و داراي ارزش؛ اين رنگ‌شدگي از ارزش آن نمي‌كاهد و مشكلي هم ايجاد نمي‌كند چراكه اين رنگ‌ها صنعتي هستند و با حرارت و فشار وارد سنگ شده و حداقل يك ميلي‌متر از سطح آن را گرفته‌اند و از بين نمي‌روند. تنها در مورد سنگ لاجورد اين نكته متفاوت است. از آنجا كه رنگ تيره آن محبوبيت بيشتري دارد به آن رنگ مي‌زنند تا قيمت آن براي فروش بالاتر برود؛ اما اين سنگ رنگ‌شده، به مرور زمان رنگي شبيه به كاربن پس مي‌دهد و كمرنگ مي‌شود.كيفيت سنگ‌هاي مهره‌اي نيز متغير است كه از سنگيني يك رشته و رنگ آن مي‌توان اين سطح كيفي را تخمين زد.
- از كجا سنگ بخريم؟
براي تهيه مهره‌هاي سنگي و حذف واسطه‌ها، بهترين راه مراجعه به بازار تهران، واقع در خيابان 15خرداد است و ساده‌ترين راه رفتن به بازار تهران استفاده از مترو است. پس از خروج از ايستگاه 15خرداد با كمي پياده‌روي به زيرپله‌اي به نام خليج‌فارس مي‌رسيد. اينجا انواع و اقسام سنگ و پلاك‌هاي برنجي و استيل و حتي مهره‌هاي كريستالي فروخته مي‌شود. شما علاوه بر خريد سنگ محبوب‌تان با قيمت مناسب مي‌توانيد يك رشته مهره كريستالي كه حداقل 2 دستبند به شما مي‌دهد با قيمت تنها 2هزار تومان تهيه كنيد. اگر سنگ مورد نظر خود را در بازار خليج‌فارس پيدا نكرديد، مي‌توانيد از كنار وضوخانه مسجدشاه وارد محوطه ديگري شويد كه آنجا نيز سنگ‌فروشي‌هاي بسياري وجود دارد و تقريبا محال است سنگ مورد نظر خود را پيدا نكنيد. علاوه بر اين مي‌توانيد از همان حوالي، پلاك استيل، نقره و طلا را نيز با قيمت مناسب‌تر از سطح شهر پيدا كنيد. براي مثال شما يك رشته اونيكس (عقيق مشكي) را با بهترين كيفيت موجود مي‌توانيد با قيمت 25هزار تومان تهيه كنيد. يك رشته به‌طور معمول بين 30تا 40مهره دارد. پس از آن مي‌توانيد هر پلاك يا زنجيري بسته به سليقه‌تان را با آن ست كنيد و با اجرت ساختي بين 20تا 50 هزارتومان يك دستبند گران‌قيمت و زيبا با تقريبا نصف قيمت داشته باشيد.
- خاص با قيمت مناسب
بسياري به‌دليل هزينه‌هاي بالا از بدل‌هاي كريستالي به جاي نمونه سنگي استفاده مي‌كنند؛ چراكه دستبند سنگي‌اي كه در طلا و نقره‌فروشي‌ها با قيمتي چندصد هزار توماني به فروش مي‌رسد با استفاده از كريستال، بسيار ارزان تمام مي‌شود. اما شما به راحتي مي‌توانيد دستبندي از جنس سنگ با قيمتي مناسب تهيه كنيد، به شرط آنكه بتوانيد واسطه‌ها را دور بزنيد و البته فكر خريدن سنگ‌هاي قيمتي را هم از سرتان بيرون كنيد. نكته اينكه شناسايي سنگ‌هاي قيمتي اصل بدون داشتن تخصص لازم، تقريبا غيرممكن است. بنابراين اين تصور را كنار بگذاريد كه با گشتن در خيابان كريمخان تهران و نگاه كردن، مي‌توانيد تشخيص بدهيد چيزي كه خريده‌ايد ياقوت اصل است يا يكي از هزار نمونه مصنوعي آن.
درصورت انتخاب پلاك طلا، دستبند يا گردنبندي در حدود 500 تا 600 هزار توماني را مي‌توانيد با 200 تا 300 هزار تومان و درصورت انتخاب نقره، به جاي خريد 200 تا 300هزار تومان مي‌توانيد با حدود 70 الي 150هزار تومان چيزي را كه مي‌خواهيد تهيه كنيد. حتي با انتخاب جنس استيل، به راحتي مي‌توانيد به جاي 70 تا 150هزار تومان، تنها 30هزار تومان هزينه كنيد.