آمریکا نیز بلافاصله از این طرح استقبال کرد و در یک واکنش سریع آن را تقلید هستهای از ایران نامید.
مبارک در یک نطق تلویزیونی که بهصورت زنده از شبکه ملی مصر پخش میشد، از تصمیم خود مبنی بر احداث چندین نیروگاه هستهای بهمنظور گسترش منابع انرژی و حفظ نفت و گاز و ذخیره آن برای نسل آینده، خبر داد.
وی همچنین بر این نکته تأکید کرد که کشورش قصد تولید سلاح اتمی را ندارد.
مبارک همچنین در مراسم افتتاحیه مرحله دوم نیروگاه برق در شمال قاهره، ضمن اعلام آمادگی کشورش برای ساخت چندین نیروگاه هستهای، به شفاف بودن دلایل راهبردی این برنامه اشاره کرد و منابع مطمئن انرژی را بخش مکمل سامانه امنیت ملی کشور خواند.
وی افزود: قصد دارد مجددا شورایعالی را برای ازسر گیری برنامههای صلح آمیز هستهای ایجاد کرده و خود شخصا پیشبرد برنامههای هستهای را بهدست گیرد. همچنین مصر بهدنبال جلب کمک دوستان بینالمللی و ناظر هستهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی سازمان ملل در ساخت نیروگاه هستهای است.
جمال، پسر مبارک در سال گذشته گفت: مصر بهدنبال احیای برنامههای هستهای خود است که پس از حادثه نیروگاه چرنویل (1986) کاملا مسکوت مانده بود.
سفیر آمریکا در این ارتباط گفت: واشنگتن خواستار کمک به هم پیمانان خود در خاور میانه برای توسعه برنامه صلح آمیز است.
شون مک کورماک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واشنگتن گفت: تا زمانی که مصر به دستورالعملهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی و معاهده منع گسترش سلاحهای کشتار جمعی وفادار باشد، آمریکا هیچگونه اعتراضی به برنامههای هستهای این کشور ندارد.
در این زمان حسن یونس، وزیر نیرو مصر به این نکته اشاره کرد که کشورش میتوانست ظرف مدت 10سال به نیروگاه هستهای مناسب دست یابد.
در ماه سپتامبر، دولت یمن با هدف همکاری در احداث نیروگاه هستهای تولید برق طی 10 سال آینده، توافقنامهای را با یک شرکت آمریکایی امضا کرد. الجزایر نیز در ماه ژوئن توافقنامه همکاری درخصوص انرژی هستهای با آمریکا را انعقاد کرده است.
مراکش هم اعلام کرد که هفته گذشته برای همکاری در توسعه راکتورهای هستهای، قراردادی با کشور فرانسه امضا کرده است. اردن، چندین کشور حوزه خلیج فارس و ترکیه نیز علاقهمندی خود را نسبت به توسعه برنامه صلح آمیز هستهای، ابراز داشتهاند.
اما این مسئله، ممکن است خطرات احتمال خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای کشتار جمعی را در منطقه افزایش داده و باعث بیثباتی و ناپایداری خاورمیانه شود.
آمریکا ایران را بهدلیل تلاشهای مخفیانه برای گسترش سلاحهای هستهای متهم میکند اما ایران تمامی ادعاهای آنان را رد کرده و میگوید: برنامه اش در راستای اهداف صلح آمیز و توسعه انرژی برق است.
محمد عبدالسلام، مدیر برنامه امنیت منطقهای در مرکز الاهرام در سازمان مطالعات راهبردی و سیاسی قاهره میگوید: مصر نسبت به امیدهای ایران برای افتتاح نیروگاه اتمی بوشهر در سال آینده، بسیار حساس است.
وی همچنین ادامه داد: نقش منطقهای و سیاسی ایران در استفاده از مسئله هستهای، به حساسیت های مصر میافزاید. این نگرانیها از 6 سپتامبر همزمان با آغاز حمله هوایی اسرائیل به سوریه - که با ایران روابط نزدیکی دارد - افزایش یافت.
مقامات آمریکایی در گزارشات خبری گفتند: حرکت هدفمند کره شمالی، ساختاری برای آغاز یک راکتور هستهای بود. اما سوریه برنامه هستهای مخفیانه خود را انکار کرد و ادعا دارد که احداث آن، کاربردی در تأسیسات و تسلیحات نظامی کشورش ندارد. همچنین در این خصوص اسرائیل هیچگونه دستور رسمی برای حمله صادر نکرده است.
اما محمد البرادعی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اواخر هفته گذشته از آمریکا و اسرائیل بهدلیل ارائه ندادن مدارک معتبر و موثق درخصوص ادعای آنان در مورد برنامه هستهای سوریه، انتقاد کرد. در راستای سیاستی که ابهامات هستهای نامیده میشود، اسرائیل هرگز برنامه سلاحهای اتمی خود را تائید یا انکار نکرده است.
مردخای وانونو، تکنسین سابق تأسیسات هستهای اسرائیل، به خاطر فاش کردن جزئیات برنامه هستهای اسرئیل در یک روزنامه انگلیسی در سال 1986، به 18 سال زندان محکوم شد.
اطلاعات وی بسیاری از کارشناسان خارجی را به این نتیجهگیری سوق داد که اسرائیل ششمین کشور بزرگ ذخیرهکننده سلاح اتمی در جهان است.
دیپلماتها و کارشناسان سیاسی هشدار میهند که امتناع اسرائیل در امضای معاهده منع گسترش سلاحهای کشتار جمعی، خاورمیانه را به خطر خواهد انداخت.
4 دهه فعالیت هستهای
مصر در 4 دهه گذشته، آزمایشهای هستهای را در مقیاس بسیار کمی انجام داد و مطابق با آیین نامه آژانس، به فرایند مهم غنیسازی اورانیوم نپرداخت.
هانس بلیکس، رئیس سابق بازرسان سلاحهای هستهای سازمان ملل در اوایل امسال از دستیابی مصر به انرژی هستهای حمایت کرده بود. اما وی اظهار داشت که ساخت این نیروگاه باید یک دهه قبل از آغاز برنامه هستهای قاهره باشد.
همچنین اصرار داشت که کشور مصر پروتکل الحاقی را برای بازرسیهای بیشتر امضا کند. پیشرفت ایران در برنامههای هستهای، جرقهای را در میان دیگر کشورهای خاورمیانه ایجاد کرد و باعث شد که کشورهای این حوزه در راستای گسترش منابع خود اقداماتی سریع را آغاز کنند.
www.washingtonpost.com
29 اکتبر