او جزو يكي از هزاران شهروند جنوب تهران است كه سال‌هاست با رنج و دردهاي زندگي در كنار خطوط ريلي، امروز را فردا مي‌كنند. حالا برخلاف خيلي از شهرهاي توسعه‌يافته دنيا كه حضور خطوط ريلي باعث پيشرفت يك‌منطقه مي‌شود، ريل آهني مناطق 17 و 18 شهر تهران، ريل‌هاي روي اعصاب اهالي محدوده اطراف‌شان شده‌اند.
كاهش امنيت محله‌ها به‌خاطر حضور معتادان، بزهكاران و سارقان در كنار بلوك‌هاي سيماني، سوله‌ها و زيرگذرهاي مربوط به خطوط راه‌آهن، تخليه نخاله، افزايش آلودگي صوتي به‌دليل عبور قطارها، لرزش خانه‌هاي حاشيه‌اي، جمع شدن گل و لاي در بخش‌هايي از محله و عدم‌امكان اجراي خدمات شهري و فضاي سبز و احداث شبكه جمع‌آوري آب‌هاي سطح، فقط بخشي از مشكلات مردم لب‌خط است. درصورتي كه قرار بوده حاشيه خطوط ريلي، تبديل به پياده‌رو و فضاي سبز شود. با وجود آنكه نمايندگان مجلس نهم و دهم نيز قول دادند اين موارد را پيگيري كنند اما هيچگاه نتيجه لازم حاصل نشد.
مديريت شهري تهران هم دستش از ارائه برخي از خدمات كوتاه است؛ چراكه مالكيت زمين‌هاي حاشيه‌اي خطوط، براي راه‌آهن است. در اين ميان نيز مدت‌هاست كه توافق‌‌هاي لازم براي واگذاري اين زمين‌ها به وسعت 27هكتار در طول 11كيلومتر به شهرداري حاصل نمي‌شود. از سوي ديگر از اين 11كيلومتر، برخلاف وعده‌هاي وزير راه و شهرسازي دولت پيشين، حدود 1200متر خط ريلي در حدفاصل رودخانه كن تا ايستگاه نيك‌پسندي (تقاطع آزادگان - فتح) روي زمين مانده است.
به همين منظور با وحيد علي‌قارداشي، مديركل دفتر مهندسي و نظارت تاسيسات زيربنايي شركت راه‌آهن كه پروژه ساماندهي حاشيه خطوط ريلي مذكور را دنبال مي‌كند، گفت‌وگو كرده‌ايم تا از دلايل اجرا نشدن پروژه‌هاي ساماندهي آگاه شويم.
- چرا هنوز توافقات لازم بين مديريت شهري و شركت راه‌آهن براي واگذاري زمين‌هاي حاشيه خطوط ريلي مناطق 17 و 18 به دست نيامده است؟
كليد اجراي به زيرزمين رفتن خطوط ريلي در دولت قبلي زده شد و در همان دولت براي فضاي روسطحي ايجاده شده برنامه‌ريزي نيز صورت گرفت. منتهي با عوض‌شدن دولت‌ها، نگاه راه‌آهن اين شد كه حتي‌المقدور خودش وارد بحث روي تونل‌ها نشود و طرح ساماندهي آن‌را به شهرداري تهران بسپارد چراكه شهرداري در اين رابطه متخصص‌تر است. بهمن سال92 جلسه‌اي به همين منظور با حضور رئيس و چند عضو شوراي شهر تهران و مديرعامل وقت راه‌آهن تشكيل شد.
در آن جلسه طرفين 3توافق كلي داشتند كه 2توافق وظايفي را برعهده راه‌آهن مي‌گذاشت و ديگري وظايفي را برعهده شهرداري. آنچه برعهده راه‌آهن بوده اين بوده كه در طرفين زمين‌هاي روسطحي ارتباط برقرار شود؛ يعني زيرگذرهاي تنگ به خيابان‌هاي سطحي با امكانات بهتري تبديل شوند. اين كار را راه‌آهن در اغلب نقطه‌ها مثل قلعه‌مرغي، امين‌الملك، سجاد، صدقي و دوربرگردان ضلع شرقي بزرگراه شهيدسعيدي انجام داد؛ به‌نحوي كه در بازار امين‌الملك، فضاي زيرگذري در سطح به تقاطعي با 12برابر شرايط اوليه تبديل شد.
اما آنچه هنوز باعث شده طرح ساماندهي فضاهاي روسطحي آغاز نشود، طي نشدن فرايندهاي لازم براي توافقات لازم است. به‌نظرم هم مديريت شهري فعلي و هم راه‌آهن عزم جدي براي انجام اين كار دارند. اما همانطور كه در تيرماه امسال توافق شد، شوراي شهر تهران بايد يك نماينده را براي تعيين قيمت كارشناسي زمين‌ها مشخص كند تا زمين‌ها به مديريت شهري واگذار شود.
- برآورد شما چيست؟ چه زماني بالاخره اهالي لب‌خط از رفع مشكلات نفس راحتي خواهند كشيد؟
از شهرداري و شوراي شهر تهران درخواست مي‌كنيم كه هرچه سريع‌تر براي تفاهم جلو بيايند چون ما آماده همكاري هستيم. اگر دوطرف پاي ميز مذاكره بيايند و توافقات حاصل شكل بگيرد، مطمئنا كار به سرعت آغاز خواهد شد. تصورم براي اين است كه بهار سال آينده اين كار به سرانجام مي‌رسد. اين نكته نبايد فراموش شود كه زيرزميني شدن خطوط با هزينه هنگفتي از سوي شركت راه‌آهن صورت گرفت و الان ما بيشتر از شهرداري راغب به ساماندهي هستيم چراكه مردم با وجود انتقال خطوط هنوز حتي رضايت حداقلي ندارند و اين خوب نيست.
- در محدوده محله خليج فارس شمالي چرا اقدامات لازم براي زيرزميني شدن خطوط صورت نگرفت؟
در اين مورد از نظر مهندسي امكان انتقال خطوط به زيرزمين غيرممكن نيست اما خيلي خيلي سخت است. از طرفي بايد توجه داشت كه در ضلع شرقي رودخانه كن پس از آنكه تونل راه‌آهن تمام مي‌شود، ريل‌هاي زيرسطحي با يك‌رمپ حدودا يك‌كيلومتري به روي زمين و روي رودخانه كن مي‌آيند. حال اگر بخواهيم بعد از رودخانه، دوباره ريل را به زيرزمين منتقل كنيم، نيازمند يك‌رمپ يك‌كيلومتري ديگر هستيم. در اين شرايط ريل پس از محله خليج‌فارس شمالي و در نزديكي ايستگاه نيك‌پسندي به زيرزمين منتقل مي‌شود و اين دردي از اهالي آن دوا نمي‌كند.
- اهالي اين محل به هر حال از وضعيت موجود شاكي‌اند. چرا كارهاي لازم انجام نمي‌شود؟
در اين محدوده برنامه‌هايي را اجرا كرده‌ايم اما بخش اصلي كار مانده است كه اگر شرايط اجرا فراهم شود، تحولي چشمگير را ايجاد مي‌كند. در اين منطقه تعريض و اضافه كردن تقاطع‌ها صورت گرفته. اينجا جزو يكي از معدود بخش‌هاي كل شبكه است كه در طول تقريبا 850متري، 5تقاطع ايجاد شده يا تعريض شده‌اند.
- به‌نظر مي‌رسد كه برخي تقاطع‌ها مثل لاله و سينا به‌خصوص مواقع بارش باران و برف كاركرد مناسبي ندارند؟
شايد يكي از دلايل‌اش به زهكشي برگردد. چنانچه توافقات صورت بگيرد شهرداري مي‌تواند نسبت به تعمير زهكشي اقدام كند. البته عبور به‌صورت زيرگذر در همه جاي دنيا و شهرهاي پيشرفته دنيا وجود دارد.
- البته امكانات مناطقي كه در شهرهاي توسعه‌يافته كنار خطوط ريلي قرار دارند با آنچه در شهرهاي ماست زمين تا آسمان فرق مي‌كند.
بله. اين نكته جدي است. براي طراحي حريم ريل‌ها در شهرهاي توسعه‌يافته برنامه‌ريزي‌هاي دقيقي صورت مي‌گيرد. متأسفانه ريل‌هاي موجود ما به 80 سال قبل و توسعه تهران به 30 تا 40سال گذشته برمي‌گردد. عمدتا سكونت‌هاي جنوب شهر و حاشيه ريل‌ها به‌صورت غيررسمي شروع شده و همين مشكلات كنوني را به‌وجود آورده است. البته كاهش مشكلات خانه‌هاي نزديك راه‌آهن راه‌حل دارند، مثل نصب ديوارهاي صوتي.
- اما بيش از 2سال است كه راه‌آهن وعده داده ديوار صوتي در حاشيه خطوط ريلي نصب كند ...
عمليات اجرايي به‌زودي آغاز مي‌شود و تلاش‌مان بر اين است كه عمليات اجرايي خطوط جديد تهران-كرج را در كنار همين خطوط تا پايان دولت فعلي تمام كنيم كه نصب ديوار صوتي هم جزو همان پروژه است. با تمام اين پروژه اتفاقات خوبي در مناطق جنوبي رخ مي‌دهد. مثلا در ايستگاه نيك‌پسندي توقفگاهي احداث خواهد شد كه دقيقا مثل يك‌خط مترو عمل مي‌كند.
- اتصال راه‌آهن به مترو
يكي از اتفاقاتي كه بايد منتظر ماند و ديد براي تحول مربوط به موضوعات راه‌آهن كي به سرانجام مي‌رسد، اتصال ايستگاه راه‌آهن تهران به خط3مترو است. اينطور كه مديركل دفتر مهندسي و نظارت تاسيسات زيربنايي شركت راه‌آهن اعلام كرد تلاش دو طرف ماجرا بر اين است تا به‌صورت زيرزميني ايستگاه متروي ميدان راه‌آهن به سكوي قطارهاي راه‌آهن وصل شود.
به گفته وحيد علي قارداشي، اينگونه مسافران مي‌توانند با يك‌تغيير خط همچون ايستگاه‌هاي مترو سفر برون‌شهري خود را به درون‌شهر يا بالعكس تغيير دهند.از سوي ديگر به گفته نصرالله آباديان، شهردار منطقه11 در اين كار كه براي نخستين‌بار در كشور صورت مي‌گيرد، يك مسير دسترسي زيرزميني كه در اصطلاح فني «گالري» نام دارد،
از ايستگاه متروي «ميدان راه‌آهن» به داخل ساختمان راه‌آهن احداث مي‌شود. وي اظهار كرد كه پس از بهره‌برداري در داخل همين گالري بليت مسافراني كه قصد خروج از تهران را دارند، كنترل مي‌شود و آنها به‌صورت مستقيم وارد سكوي مسافرگيري قطارها خواهند شد. وي اعلام كرد كه اقدامات لازم براي انجام اين كار، يك‌سال طول مي‌كشد.